“We gaan voor volledig lokale duurzame energie”

Wiskerke Onions is met jaarlijks 185 miljoen kilo uien de grootste verpakker en verwerker van consumptie-uien in Nederland. Het familiebedrijf is in 1933 opgericht naast aardappelverwerker Meijer, die sinds 1994 een joint venture vormt met het Amerikaanse Lamb Weston. Lamb Weston / Meijer exporteert frites en andere aardappelproducten wereldwijd. “Al een eeuw werken we naast elkaar, maar we hebben nooit eerder aan energie-uitwisseling gedaan”, zegt Chayenne Wiskerke, vierde generatie aan het roer van het bedrijf. “Daar kwam verandering in toen we zochten naar alternatieve energiebronnen en bij de provincie Zeeland een subsidie vrijkwam van 1,5 miljoen euro.”

Restwarmte
Met vastgoedadviseur en NVM Agrarisch & Landelijk-taxateur Adriaan Rijk onderzochten ze de mogelijkheden om voor die subsidie in aanmerking te komen. “De warmte van de bakovens van Lamb Weston / Meijer was zichtbaar voor ons”, zegt Wiskerke. “Dus dat leek een logische warmtebron om te onderzoeken.” Rijk bemiddelde tussen beide bedrijven en assisteerde bij de nodige vergunningen en procedures. Sinds 2017 gebruikt Wiskerke de restwarmte om de uien mee te drogen en de kantoren mee te verwarmen. Dat levert een besparing op van
500.000 m3 aardgas en het vermindert de uitstoot van CO2 met 875 ton.

Zonnepark
Het succes van deze samenwerking smaakte naar meer. “We moeten innoveren om voorop te blijven lopen in de agri en food business. Afnemers en andere stakeholders vragen heel duidelijk om een duurzame bedrijfsvoering”, legt Wiskerke uit. Deze keer kwam Rijk - die als vaste adviseur op het gebied van onroerend goed op de hoogte was van de visie en ambitie van beide bedrijven met het idee voor een zonnepark. Hij legt uit: “Familie Wiskerke heeft tegen het bedrijfsterrein aan een poldertje van 25 hectare; hiervan is 10 hectare ingericht als landgoed. Het poldertje heeft lastige hoeken en ligt klem tussen verschillende vormen van infrastructuur. Deze locatie past in het beleid van de Provincie Zeeland, waarbij er ruimte wordt geboden aan zonneprojecten, maar zuinig gebruik van ruimte voorop staat.”

Grond verbeteren
Het wordt niet zomaar een zonnepark. Wiskerke Onions en Lamb Weston / Meijer willen dat hun samenwerkingspartners - de telers - zich ook kunnen vinden in het plan. Daarom is er met een landschapsarchitect een verantwoorde combinatie bedacht van natuur, zonnepark en waterbuffers. Het perceel van het zonnepark kan na vijftien tot twintig jaar weer landbouwgrond worden. “Om de kwaliteit van de grond te verbeteren, plaatsen we de panelen in een zuid-opstelling, onderzoeken we hoe meer licht de grond bereikt en gaan we opzoek naar bodem verbeterende oplossingen”, legt Rijk uit.

Waterbuffer
Rondom het zonnepark krijgt natuur en water de ruimte. In het park vangen waterbuffers een deel van het gezuiverde proceswater van Lamb Weston / Meijer op. “Jaarlijks lozen wij op deze locatie ongeveer twee miljoen kuub zoet water, dat via de Westerschelde in zee uitkomt en dus zout water wordt. Dat is een gemiste kans, want in de landbouw kampt men juist steeds vaker met ernstige droogte, zoals ook dit jaar in Zeeland, waar de verzilting steeds verder oprukt”, zegt Jolanda Soons-Dings, Sustainability Program Manager bij Lamb Weston /Meijer. “Daarom zijn we aangesloten bij het Fresh4Seas project dat onderdeel is van het ‘Interreg 2 zeeën’-programma. Via buizen en sloten aan de rand van het perceel gaan we het water in onder- en bovengrondse waterbuffers opslaan. Boeren in de buurt kunnen daar hun water dan weer uit putten voor irrigatie van hun gewassen.”

Subsidie binnen
Het voorbereidende traject duurde zo’n twee jaar. Vijf hectare van de polder was eigendom van derden, hiermee moesten afspraken worden gemaakt. Er kwamen informatieavonden voor de lokale politiek en belanghebbenden en het nodige uitzoeken papierwerk volgde. “Bestemmingsplan wijzigen, bodemonderzoek, archeologisch en ecologisch onderzoek, bouwvergunningen, bezwaren en subsidieaanvragen”, somt Rijk op. “We hebben de SDE+-subsidie nu ontvangen en kunnen de laatste details van het plan uitwerken. Het zonnepark moet straks zestien megawattpiek opleveren.” Wiskerke vult aan: “Dat betekent voor ons dat we volledig gebruik gaan maken van lokale duurzame energie. Dat is uniek voor een bedrijf in de agri en food business.”