WER: Gevolgen corona direct voelbaar maar impact minder groot dan werd gevreesd

Dat stellen onderzoekers van Wageningen Economic Research in het rapport ‘De impact van de coronacrisis op het Nederlandse agrocomplex’. Vanaf het eerste begin waren deze onderzoekers betrokken bij het analyseren van de gevolgen voor de agrarische sector en de ketens die daar omheen hangen.

Fritesaardappelen

De eerste gevolgen waren er snel: De vraag naar onder meer fritesaardappelen viel onmiddellijk weg door het sluiten van horeca en foodservice. Dit leidde tot forse problemen. Met name bij de fritesaardappelen waren de gevolgen groot, omdat er nog ruim 1 miljoen ton fritesaardappelen bij akkerbouwers in de bewaring lag en deze konden niet tot frites verwerkt worden. De prijs van niet-gecontracteerde aardappelen (met name pool-, vrije en meeleveraardappelen) daalde van 15 eurocent per kg naar 1 à 2 eurocent.

Bij andere gewassen, met name bij uien, is de afzet in de periode direct na het begin van de lockdown bemoeilijkt doordat er onvoldoende koelcontainers beschikbaar waren. De afzet van pootaardappelen zal, voorzien de onderzoekers, in het najaar en de winter van 2020/2021 stroever verlopen dan in afgelopen jaren, omdat door de aanhoudende problemen met de afzet van frites het fritesaardappelareaal in Noordwest-Europa in 2021 zal afnemen en daardoor ook de vraag naar pootaardappelen.

Kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen

Er zijn uiteindelijk geen knelpunten geweest in de aanvoer van inputs als kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen en zaai- en pootgoed en ook nauwelijks van onderdelen van machines. In de eerste maanden was hier wel zorg over, aldus het rapport. Ook rondom de arbeidsvoorziening waren er in de akkerbouw geen problemen, bij de vollegrondsgroenteteelt waren er wel zorgen of er voldoende arbeidskrachten in ingehuurd konden worden door het wegblijven van Oost-Europese arbeidskrachten.

Terugkijkend op het eerste half jaar van de coronacrisis lijkt de impact op de Nederlandse agrosectoren in deze periode relatief minder groot te zijn geweest dan aan het begin werd gevreesd, concluderen de onderzoekers. Dit is te danken aan de korte duur van de eerste lockdown-periode, maar ook door het instellen van zogeheten green lanes in de EU waardoor de handel door kon gaan. De grootste problemen doen zich voor op de terreinen arbeid, afzet en prijsontwikkeling.

Internationale markt

De Nederlandse agrosector is sterk gericht op de internationale markt. Door de genomen maatregelen zijn deze ketens tijdelijk dan wel langdurig verstoord. Het gaat bijvoorbeeld om de afzet van producten buiten de EU. De internationale verwevenheid kan ook bij een volgende uitbraak een belangrijk knelpunt zijn, vrezen de onderzoekers. Ook de afzet in het binnenland heeft als gevolg van de coronamaatregelen flinke klappen gehad. Samenhangend met de afzet staan de prijzen voor veel producten (nog) onder druk.