Biologisch areaal groeit met 5,9 procent; '25 procent doelstelling EC onhaalbaar'

In 2020 groeide het biologisch landbouwareaal in Nederland met 5,9 procent naar 79.664 hectare. Er kwam in totaal 4.459 hectare landbouwgrond bij. Hierin zitten ook de percelen die momenteel in de noodzakelijke omschakeling zitten. Indien deze percelen (in totaal 5.382 hectare) eruit worden gelaten is sprake van een stijging van 7,11 procent van het gecertificeerde areaal (van 69.349 hectare in 2019 naar 74.282 hectare in 2020). Dit blijkt uit de jaarcijfers van Skal Biocontrole.

Het aantal geregistreerde biologische landbouwbedrijven groeide afgelopen jaar van 2.076 naar 2.115. Het aantal omschakelaars vertoont voor het zesde jaar op rij een dalende tendens. In 2016 besloten nog 245 boeren om te schakelen, in 2019 waren dit er 124 en in 2020 nog maar 96. Een daling die volgens Skal Biocontrole enerzijds wordt veroorzaakt door het onzekere Nederlandse landbouwbeleid in Nederland en anderzijds door de achterblijvende marktvraag.

Marktaandeel

Zo blijft het biologisch marktaandeel in de Nederlandse supermarkt met 3,2 procent relatief klein. „Als de vraag naar biologisch zou stijgen, willen boeren de overstap wel maken. Daarvoor is stimulering nodig, bijvoorbeeld met een publiekscampagne vanuit de overheid en retailers die open staan om de aankoop van biologisch in de winkel te stimuleren. Tijdens de BioKennisWeek zien we dat het kan. Als meer consumenten biologisch kopen, zijn er genoeg boeren die de overstap willen maken. Het zijn immers ondernemers die naar kansen kijken”, aldus Michaël Wilde, directeur Bionext.

Een onzeker toekomstbeeld en de onzekerheid in het landbouwbeleid maakt dat meer boeren bedrijven besluiten te stoppen. Desondanks groeit, volgens Skal Biocontrole, biologisch tegen de trend in: het biologisch landbouwareaal en het aantal biologische geregistreerde landbouwbedrijven is licht gestegen. Daarmee stijgt dus het aandeel biologisch areaal ten opzichte van het totale landbouwareaal.

Groei bestaande bio-bedrijven

De groei van het biologisch landbouwareaal komt vooral voor rekening van bestaande, reeds gecertificeerde, biologische bedrijven. De grootste procentuele groei in het biologisch landbouwareaal ziet Skal Biocontrole in Drenthe (+15,3 procent) en Zeeland (+14,6 procent). De grootste absolute registreert Skal Biocontrole in de provincies Flevoland (+ 888 ha) en Drenthe (+ 847 ha).

Van het totaal geregistreerde biologische areaal ligt volgens Skal Biocontrole 17 procent (bijna 12.500 hectare) in de provincie Flevoland. Friesland en Gelderland volgen met beide 12 procent, Zeeland sluit de rij met 3 procent (circa 2.500 hectare). Het biologische areaal bestaat in Nederland grotendeels uit grasland en voedergewassen en uit AGF-producten (aardappelen, groenten en fruit).

Europees

Binnen de Europese Unie neemt Nederland met 3,8 procent biologisch areaal een staartpositie in, zeker na de Brexit. Voor 1 januari scoorde het VK, volgens Agrimatie, met 3 procent het laagst. In de Europese Unie bedraagt het biologische areaal 7,7 procent van het totale landbouwareaal. Oostenrijk (25 procent), Estland (22 procent) en Zweden (20 procent) zijn de top-3 landen van de EU wat betreft aandeel biologisch areaal. In de omringende landen ligt het aandeel biologisch op circa 9 à 10 procent in Duitsland en Denemarken, en rond de 7 procent in België en Frankrijk. Spanje heeft met 2,2 miljoen hectare (aandeel biologisch 10 procent) absoluut gezien het grootste biologische areaal, gevolgd door Frankrijk (aandeel biologisch 7 procent) en Italië (aandeel biologisch 16 procent) met 2 miljoen hectare.

Europese Green Deal

In de Europese Green Deal is voor de biologische landbouw een ambitieus groeidoel neergezet. De Europese Commissie (EC) zet in de in mei 2020 gepresenteerde ‘Boer tot bord’-strategie sterk in op het stimuleren van biologische voedselproductie en -consumptie. Het doel is om de lidstaten te helpen zowel de vraag naar en het aanbod van biologische producten te stimuleren, bijvoorbeeld door middel van promotiecampagnes. Met deze maatregelen wordt beoogd dat in 2030 ten minste 25 procent van de landbouwgrond van de EU voor biologische landbouw wordt gebruikt.

Deze doelstelling is ambitieus, aangezien de huidige omvang van het biologisch areaal op dit moment ongeveer 7,7 procent bedraagt. In de praktijk betekent dit een verdriedubbeling van het areaal in de komende tien jaar. In de afgelopen tien jaar bedroeg de toename in de EU ongeveer 65 procent. Voor Nederland zou een stap naar 25 procent biologisch landbouwareaal nog groter zijn aangezien de omvang momenteel nog een 4 procent bedraagt. In 2009 werd op iets meer dan 2 procent van het Nederlandse landbouwareaal biologisch geboerd. Gezien het groeitempo van de afgelopen tien jaar lijkt zo’n doelstelling, volgens Agrimatie, voor Nederland praktisch onhaalbaar.