Akkerbouwers: lager inkomen over 2020, stand rekening-courant stabiel

Akkerbouwers realiseren over het oogstjaar 2020 een lager inkomen dan over 2019. Agrimatie raamt het gemiddelde inkomen uit de normale bedrijfsvoering over 2020 op 41.400 euro. In 2019 was dit 44.500 euro, in 2018 82.400 euro en 2017 38.500 euro. Grootste oorzaak van dit lager inkomen zijn de zeer lage aardappelprijzen alsgevolg van de door de coronacrisis ingeklapte fritesmarkt.

Gelijke liquiditeit

Eind december 2020 was de gemiddelde liquiditeitspositie van de akkerbouwbedrijven vrijwel gelijk aan die van eind 2019. De stand van de rekening-courant bedroeg aan het eind van het vierde kwartaal van 2020 ruim 30.000 euro. Volgens ABN-Amro is deze stand hoger dan vorig jaar rond dezelfde tijd (+ 1.300 euro). De verbetering in het vierde kwartaal is volgens de bank mede te danken aan het restant van de uitbetaling van betalingsrechten door RVO en uitbetaling noodfonds fritesaardappelen. De akkerbouwbedrijven ontvingen in juli al een voorschot van RVO. Over het gehele kalenderjaar 2020 bezien beurden de Nederlandse akkerbouwers minder geld voor hun producten. Maar volgens Agrimatie werd er ook minder belasting betaald, minder afgelost en minder geïnvesteerd. Hierdoor bleef de liquiditeit op peil. Echter, zowel wat betreft de belastingen als de aflossingen gaat het deels om uitstel van betalingen. Uiteindelijk zullen deze betalingen alsnog moeten plaatsvinden. Investeringen kunnen wel worden uitgesteld worden, maar vervangingsinvesteringen blijven op termijn wel noodzakelijk.

Stand rekening-courant

Het aantal bedrijven met een negatieve stand op hun rekening-courant was eind 2020 gelijk aan eind 2019. Wel vond er een lichte verschuiving plaats richting de bedrijven met een tekort of overschot van maximaal 25.000 euro op hun rekening-courant. Het aandeel bedrijven met een positief saldo van meer dan 25.000 euro daalde met 3 procent. Eind 2019 had 18 procent van de akkerbouwbedrijven een tekort van meer dan 50.000 euro op zijn of haar lopende rekening.

Van deze groep bedrijven wist 20 procent dit tekort in 2020 om te buigen in een positief saldo van ruim 25.000 euro. Hieruit trekt Agrimatie de conclusie dat het grootste deel van deze groep roodstaanders een jaar later nog of opnieuw in het rood staat. Ruim de helft van de akkerbouwbedrijven had eind 2019 een saldo van meer dan 25.000 euro. Het overgrote deel van deze groep (ruim 80 procent) wist dit saldo ook eind 2020 te bereiken.

Vooruitzichten 2021

Agrimatie durft geen echte voorspelling te doen over de ontwikkeling van de kaspositie van de akkerbouwbedrijven voor de komende maanden. Dergelijke voorspellingen maakt Agrimatie normaliter op basis van de actuele marktomstandigheden. Door de coronacrisis zijn deze nog onvoorspelbaarder dan in het verleden. Wat volgens Agrimatie dit jaar ook een rol speelt bij de kaspositie van de individuele bedrijven zijn de door de coronacrisis uitgestelde betalingen. Deze zullen alsnog moeten worden voldaan dit jaar. In het eerste kwartaal verbetert wel steeds de kaspositie door betalingen voor de geleverde akkerbouwproducten. ABN-Amro is pessimistisch. De bank verwacht voor het begin van 2021 een verslechtering van de liquiditeit op akkerbouwbedrijven. De kosten voor de teelt worden al gemaakt terwijl er weinig inkomsten tegenover zullen staan. Daarnaast gelden in meerdere belangrijke afzetlanden voor Nederlandse akkerbouwproducten nog steeds strenge coronamaatregels. Veel horeca- en foodservicebedrijven zijn en blijven gesloten. Anderzijds nemen de verkopen van supermarkten wel toe. Verder geeft de brexit aanloopproblemen en zorgt voor verhoogde kosten van de export naar het VK. De afzet van bewaarproducten van oogst 2020 loopt in het eerste kwartaal van 2021 door.

Aardappelen negatief, granen en uien positief

Agrimatie waarschuwt akkerbouwers dat ze rekening zullen moeten houden met aanhoudend lage prijzen voor fritesaardappelen. De vraag naar frites is door de coronacrisis volledig geïmplodeerd. De verwerkende industrie haalt alleen nog maar gecontracteerde aardappelen op. ABN-Amro verwijst daarbij bovendien naar de cijfers van de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (Vavi) Hieruit blijkt dat de aardappelverwerkers in 2020 3.391.400 ton aardappelen hebben verwerkt tot aardappelproducten. Dit is 12 procent minder dan in 2019. Een groot deel van deze verwerkte producten zijn echter opgeslagen in koelhuizen en zullen, naar verwachting, de markt in 2021 nog negatief beïnvloeden. De uien daarentegen waren begin 2021 hoger geprijsd dan een jaar eerder. Inmiddels zijn al veel partijen verkocht. De actuele voorraden zijn daardoor relatief klein. De uienexport kende in het seizoen 2020/2021 een stijging van ruim 8 procent ten opzichte van seizoen 2019/2020. De graanprijzen verkeren begin 2021 op redelijk tot hoog niveau. Op de mondiale graanmarkten is sprake van een positieve stemming vanwege afnemende voorraden.