Schouten schrapt verplichte drempeltjes in ruggenteelt

Zij reageert hiermee op vragen van Helma Lodders (VVD), Jaco Geurts (CDA), Roelof Bisschop (SGP), Barry Madlener (PVV) en Wybren van Haga (FvD). Deze partijen, samen een Kamermeerderheid, riepen de minister op om de verplichting in artikel 8b van het Besluit gebruik meststoffen te schrappen.

Artikel 8b stelt dat akkerbouwers sinds 1 januari 2021 verplicht waren afspoelingsbeperkende maatregelen te nemen bij ruggenteelten op klei- of lösspercelen grenzend aan een watergang. Schouten had deze maatregel ingevoerd om zo de afspoeling van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater tegen te gaan. Deze maatregel was voorzien in het kader van het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn. Als alternatief voor de drempeltjes konden telers kiezen voor het frezen van een brede opvanggreppel langs het perceel die bij normale weersomstandigheden het afstromende water opvangen en niet afwateren op de watergang. Ook is een derde optie toegevoegd, namelijk het verbreden van de teeltvrije zone langs watergangen. Dat houdt in dat langs de het betreffende perceel grenzende watergang aan onbeteelde en onbemeste zone wordt aangelegd van minimaal 3 meter breed.

Schouten: ‘Zelf maatregelen nemen’

Het nemen van maatregelen om afspoeling van nutriënten te beperken blijft onverkort van belang, schrijft Schouten in haar brief. „Ik zal dit dan ook opnieuw bezien bij het opstellen van het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn ten behoeve van de verantwoordelijkheden in het kader van de waterkwaliteit.” De minister roept de sector op, met het oog op de invulling van het zevende Nitraatactieprogramma, in het komende groeiseizoen zelf vrijwillig maatregelen te treffen. Hierbij kunnen akkerbouwers gebruik maken van kennis en ervaring die is opgegaan via bijvoorbeeld het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer, aldus de minister.

De partijen stelden dat de drempeltjes een geïntegreerde teelt in de weg staan. De drempeltjes maken de mechanische onkruidbestrijding onmogelijk, terwijl dit juist een van de doelstellingen is in de geïntegreerde teelt. Tegelijkertijd is er geen onderzoek dat aantoont dat de ruggetjes, behalve in hellende, erosiegevoelige gebieden, een positief effect hebben op afspoeling.

Komend jaar verder onderzoek naar drempeltjes

Wageningen UR heeft vorig jaar veldonderzoek uitgevoerd naar het effect van drempels in percelen met aardappels geteeld in ruggen op vlakke percelen in Noord- en Zuid-Limburg. In dit onderzoek zijn een ruggenteelt met een drempel, een ruggenteelt zonder drempel en een teelt met een ruwe rug (aangelegd door een gitter-roller) met elkaar vergeleken. Hieruit kwam naar voren dat de drempel een duidelijk effect hebben op het volume oppervlakkig afstromend water, schrijft Schouten. Maar, voegt ze daar aan toen, het blokkerende effect nam lopende het seizoen af. Analyse van de concentraties in het opgevangen afgestroomde water en sediment wordt nog uitgevoerd. Komend jaar zal verder onderzoek plaatsvinden.

Voorzitter Jaap van Wenum van LTO-Akkerbouw is blij met het resultaat. „Hier hebben we al vanaf 2017 tegen geageerd, en nu is het van tafel.” Hij onderschrijft de oproep van de minister om als sector vrijwillig maatregelen te nemen tegen afspoeling naar het oppervlaktewater. „Het is in ons aller belang om afspoeling te voorkomen. Maar als de nood aan de man komt moet het water wel van het land kunnen. Daar moeten we een goede balans in zien te vinden.”

Ook Jaco Geurts is blij dat de minister de verplichting heeft geschrapt. „Dit is goed nieuws voor de akkerbouw. Ik ben blij dat het gezond boerenverstand de boventoon heeft gevoerd.”