Column: Menko van Zwol: Leren van pionieren
Op ons bedrijf hebben we gepionierd met het maken van bokashi, een bodemverbeteraar op basis van gefermenteerd organisch materiaal. We zijn hiervoor een samenwerking aangegaan met onze gemeente, de gemeente Eemsdelta. Kort gezegd: wij kregen het blad uit de bladkorven van de gemeente. Hiermee konden wij kostenneutraal onze eigen bokashi maken. De bladeren zijn aangemengd met onder meer rietafval dat we via een ander adres hebben geregeld. Op advies van ondernemer die ons de inslurfmachine heeft geleverd, hebben we ook stikstof in de vorm van vaste mest toegevoegd aan het mengsel. Met de verreiker van onze buurman hebben we de boel wat gehusseld op het erf, en daarna de boel in de machine gedaan. Het begon goed, maar na een tijdje liep de machine vast: er zat te veel blubber in de slootmassa. We hebben er nog wat stro bij gemengd om het wat droger te maken. Met als resultaat dat we uiteindelijk één slurf met bokashi op het erf hebben liggen die lekker kan fermenteren.
Economisch gezien was dit productieproces geen succes. De machine zelf was goed, laat daar geen twijfel over bestaan, maar hij kon de slootbagger niet aan. De leverancier van de machine was ook niet tevreden. Maar ik wel. Ik vond het namelijk heel leerzaam. Ja, het heeft ons geld gekost, maar het was in mijn ogen een mooie test.
We willen hier zeker mee verder. Komend jaar willen we het anders doen: het mengsel op het erf klaarmaken en dan zelf mengen. Je hebt het dan misschien niet perfect gemengd, zoals in een slurf, maar ik denk dat we er best goede resultaten mee kunnen halen. Het gaat er tenslotte om wat er op het land komt.
Zelf bokashi maken is een eerste stap op weg naar kringlooplandbouw.
Zelf bokashi maken is een eerste stap op weg naar kringlooplandbouw. U weet wel; waar minister Schouten graag naar toe wil met onze sector. Maar op weg naar kringlooplandbouw lukt alleen als diezelfde overheid dat ook draagt. Onze ervaring was dat ze eerst hun eigen huiswerk nog moesten doen, voor we groen licht kregen.
Ons initiatief trok de aandacht van GroenLinks uit de gemeente Eemsdelta. En dát was voor mij een tweede reden waarom ik deze test als geslaagd beschouw. Deze politici kwamen met een scheef beeld bij mij op het erf: Van heel veel dingen hadden ze wel gehoord, maar als het er op aankwam, wisten ze niet voldoende over de landbouw. Gelukkig merkte ik al snel dat ze wel open stonden voor mijn verhaal. Ik heb veel met hen kunnen delen en ze zijn vervolgens aangehaakt bij verschillende studieclubs in de akkerbouw. En ik houd hen op de hoogte via nieuwsbrieven die ik doorstuur. Zo kan ik een verbinding leggen tussen politiek en praktijk. En ook dat zie ik als winst.
