Grond is los genoeg zonder ploegen

Fijn maken van een groenbemester, voorafgaand aan ondiepe grondbewerking — Bij ondiepe grondbewerking is het belangrijk de groenbemesters en gewasresten tijdig te verhakselen. Beeld: Jorg Tönjes

De vrees dat de grond niet los genoeg is, als je niet meer ploegt is onterecht. Volgens akkerbouwer Jasper Otte uit Hooge Zwaluwe is op zijn bedrijf de combinatie van woelen en groenbemesters genoeg om een losse grond te houden.

Otte werkt al jaren met extensievere grondbewerking op zijn West-Brabantse akkerbouwbedrijf. De grond varieert daar tussen 30 en 60 procent afslibbaar. Jaren geleden constateerde hij dat er regelmatig water op het land bleef staan. De familie Otte ging veel minder ploegen en liet de grond in de winter bedekt met een groenbemester. „Zo beschermen we het bodemleven gedurende de winter”, zegt de akkerbouwer.

Bijkomend voordeel van de lichtere bewerking is het lage brandstofgebruik. „We hebben nog maar 30 liter diesel per hectare nodig. Je kunt werken met een combinatie van woelen, rotoren en zaaien. Bij de oogst rijden we veel minder sporen in de grond die we zo behandelen. De groenbemester onderdrukt onkruid. Wie hiermee wil beginnen, kan het beste starten met de tarweteelt in één werkgang te rotoren en zaaien.”

Otte gaf uitleg over zijn werkwijze bij het Online Bodem Event van het NAJK. Bestuurslid Leendert Jan Onnes van deze organisatie voor jonge boeren past zelf ook dergelijke technieken toe op zijn bedrijf in het Groningse Finsterwolde. Onnes: „Wij zijn aan niet-kerende grondbewerking gaan doen om de compost en vaste mest die we geven bovenin de bodem te houden.” Om de onkruidontwikkeling tegen te gaan past Onnes voor de zaai van het volgende gewas een vals zaaibed toe.

Trends

Christiaan Borkus van machinefabrikant Reesink Agri denkt dat het ondiep bewerken van de grond een duidelijke trend is. „Het fijn maken van de groenbemesters is dan belangrijk. Daar leveren wij verschillende machines voor.” Reesink heeft een snelle messenwals (de Knoche Speedmax) en een werktuig dat van de groenbemesters en gewasresten een fijne mulch maakt (de Kuhn BioMulch). Dergelijke werktuigen houden de organische stof in de toplaag en ze stoppen de groei van groenbemesters en onkruiden.

Borkus zegt dat het afhangt van de situatie of een ondiepe bewerking beter uitpakt dan ploegen. Onder iets nattere omstandigheden kan bovenover werken gepaard gaan met extra slip. Dan kan ploegen mogelijk beter zijn. „Overleg dat met je teeltbegeleider”, zegt Borkus. Hij noemt als voordelen van ondiep werken het lage brandstofgebruik en de hoge capaciteit met een relatief lichte trekker.”

Zijn het niet juist de lichtere machines en robots, die in de toekomst de grondbewerking gaan bepalen? Dat vraagt Onnes zich af. Borkus denkt dat lichte machines zeker toekomst hebben, zoals bijvoorbeeld schoffelmachines en ecoploegen, maar een belangrijke afweging blijft de balans tussen kwaliteit en capaciteit: capaciteit vraagt om grote machines en voldoende snelheid, kwaliteit vraagt om minder belasten van de bodem.