Perspectief voor akkerbouwers op verziltende grond door groenlicht ‘Zoet op Zout’
Het project Zoet op Zout vloeit voort uit het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer. Slaagt het project dan krijgen boeren weer perspectief om ook in de toekomst te kunnen blijven boeren.
Initiatiefnemers
Zoet op Zout is een initiatief van boeren uit de Lauwersmeerregio, LTO Noord, Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw (SPNA), Agrarische Jongeren Fryslân en Groningen, The Potato Valley en Acacia Institute.
Bron
Door zeespiegelstijging en klimaatverandering neemt de verzilting in het noordelijk zeekleigebied toe en staat de beschikbaarheid van zoet water voor de landbouw steeds meer onder druk. Zoet op Zout onderzoekt en test mogelijkheden voor de landbouw in het gebied om hiermee om te gaan. Het project omvat verschillende deelprojecten: Boeren Meten Water, Regionaal Waterbeheer, Watercoöperaties, Zouttoleranties van reguliere gewassen, Antiverziltingsdrainage en ondergrondse opslag, en Economische en financiële haalbaarheid.
Keuze aardappelrassen
De agrariërs in het Noord-Nederlandse kleigebied zoeken manieren om zich aan de toenemende verzilting aan te passen. Zo onderzoekt SPNA wat de zouttolerantie is van reguliere gewassen in kleibodems. „Dat biedt de mogelijkheid om keuzes te maken tussen bijvoorbeeld bepaalde aardappelrassen. Zonder de kennis die zo’n onderzoek oplevert, hebben we die keuze niet,” licht akkerbouwer en initiatiefneemster Aaltje Rispens toe.
Zout water buiten de deur houden
Na drie droge jaren op rij bestaat bij akkerbouwers een groeiende behoefte om zout water zoveel mogelijk buiten de deur te houden en zoet water juist vast te houden. Dit kan bijvoorbeeld via anti-verziltingsdrainage en ondergrondse opslag. Binnen het Waddenfonds-project Spaarwater zijn deze maatregelen in het noordelijk zeekleigebied al eerder, op kleine schaal, toegepast en getest. Het project Zoet op Zout biedt nu de mogelijkheid om de opgedane kennis en ervaring verder uit te breiden. Bijvoorbeeld voor verschillende typen bodems in de Waddenregio. Daarnaast biedt het project de mogelijkheid om de ondergrondse opslag van water verder te ontwikkelen en toe te passen.
Economisch perspectief
Technisch zijn er verschillende mogelijkheden om beter met verzilting om te gaan. De maatregelen moeten echter ook in financieel-economisch opzicht haalbaar en rendabel zijn. Het inzichtelijk maken van dit financiële aspect is ook onderdeel van Zoet op Zout. Zowel op het schaalniveau van de individuele agrariër, als op dat van de gehele regio. Vragen die daarbij aan de orde komen, zijn: wat motiveert een agrariër om op zijn perceel maatregelen te treffen, wat is de impact van verzilting op de regionale economie en welk (economisch) perspectief bieden de verschillende maatregelen?
Financiers
Het Waddenfonds is niet de enige financier van het project. Zo dragen ook de provincies Groningen en Friesland, de Versnellingsagenda Regio Noordoost-Fryslân, LTO Noord Fondsen, Wetterskip Fryslân, Waterschap Noorderzijlvest, de Hagelunie, BO akkerbouw, DAW-gelden en de deelnemende boeren hun financiële steentje bij.
