Video: Het belang van bodemleven voor een gezonde bodem

Soorten bodemleven

Bodemleven is er in vele soorten en maten. Ingedeeld naar lichaamsgrootte zijn dit de macro-organismen (groter dan 2 mm), de meso-organismen (ongeveer tussen 0,2 en 2mm) en de micro-organismen (kleiner dan 0,2mm). Enkele voorbeelden uit de verschillende groepen zijn de regenwormen, springstaartjes, aaltjes, schimmels en bacteriën.

Alle organismen die zich in de bodem bevinden, zijn afhankelijk van elkaar of hebben invloed op elkaar. In een gezonde bodem is er een goede balans tussen de verschillende populaties aan bodemorganismen, dit voorkomt dat bepaalde (schadelijke) soorten de overhand krijgen.

Functies van het bodemleven

Zoals eerder aangegeven heeft het bodemleven een grote invloed op de gesteldheid van de bodem. Concrete voorbeelden hiervan zijn het positieve effect van de gangen van de regenwormen op de structuur van de bodem of diverse bacteriën die een positieve invloed hebben op het beschikbaar maken van verschillende nutriënten. Naast het positieve effect op de structuur van de bodem hebben regenwormen ook een belangrijke functie in de eerste stappen van het afbreken van organische stof.

Een hoge biodiversiteit en een actief bodemleven zijn essentieel voor een ziektewerende bodem. In een ziektewerende bodem kunnen ook ziekteverwekkende organismen aanwezig zijn, maar dit hoeft niet altijd tot schade aan het gewas te leiden. De populatie van deze ziekteverwekkende organismen wordt klein gehouden door de aanwezigheid van antagonismen en natuurlijke vijanden.

Stimuleren van het bodemleven

Bodemleven kan worden gestimuleerd door aandacht te besteden aan de aanvoer van organische stof. Organische stof vormt een belangrijke voedingsbron voor het bodemleven, maar niet elke vorm van organische stof is hetzelfde. Organische stof met een lage C:N verhouding is gemakkelijk afbreekbaar en geeft het bodemleven, voornamelijk bacteriën, een impuls voor een kortere periode. Daarnaast komen de nutriënten snel vrij voor de plant. Organische stof met een hogere C:N verhouding (bijvoorbeeld groencompost) is moeilijker verteerbaar en heeft een positief effect op het humusgehalte en de structuur van de bodem. Door het bodemleven extra te stimuleren ontstaat er een betere omzetting van organische stof en daardoor een efficiëntere humusopbouw en een betere beschikbaarheid van diverse nutriënten.

Ook onze gewassen stimuleren het bodemleven. In de rhizosfeer (rondom wortelpuntjes) leven veel micro-organismen. Om deze micro-organismen te stimuleren worden in de rhizosfeer wortelexudaten (suikers en aminozuren) uitgescheiden, wat als voeding voor dit bodemleven dient. In ruil hiervoor krijgen de planten nutriënten aangeboden of krijgen ze bescherming tegen andere, schadelijke, bodemorganismen.

De bodemlevengids

Om het belang van bodemleven meer onder de aandacht te brengen is door Van Iperen de Bodemlevengids uitgebracht. In dit artikel is het belang van het bodemleven in hoofdlijnen kort uiteen gezet. In de Bodemlevengids wordt hier uitgebreider op ingegaan. Vraag hier de Bodemlevengids aan. In bovenstaande video introduceert bodemspecialist Rens de Bruijckere deze gids.