Column: Freda Bierema, Nieuw-Zeeland: Droog, droog en nog eens droog

Waar we in een ander jaar de beregening na de oogst alleen op het gras en de klaver een paar keer gebruiken om voer voor de lammeren te genereren, heeft de irrigatie dit najaar tot ver in mei gedraaid om ook de nieuw gezaaide gewassen aan de gang te helpen. Een zorg is echter dat door de lagere gemiddelde regenval van de afgelopen twee jaar de ‘aquifers’ (de ondergrondse watervoerende lagen) niet voldoende zijn aangevuld en daardoor het peil van het welwater te ver zakt. Een tegenovergesteld probleem aan Nederland waar begin juni nog aardappelen gepoot en aangefreesd moeten worden omdat het te nat was om op het land te komen!

Tekst gaat verder onder de afbeelding

De opbrengsten van de afgelopen oogst waren over de gehele breedte erg degelijk, geen wereld records maar ook geen missers. Twee erg hete dagen in januari zorgden er voor dat de tarwes stopten met het vullen van de korrel en we uiteindelijk zo’n 2000 kg onder het opbrengstpotentieel van 15 ton bleven. De erwten waren beter dan we ze ooit gehad hebben en het graszaad, afhankelijk van het ras, bracht tussen 2000 en 3000 kg per hectare op. 5 Hectare onberegende wintergerst deed 8 ton per hectare, beregend was ruim 2 ton hoger.

Ondanks het stabiele weer hebben we wel optimaal gebruik gemaakt van de nieuwe droogfaciliteit die we het afgelopen jaar bouwden. Door niet te hoeven wachten tot de gewassen de gewenste droogte hadden konden we deze oogst efficienter werken met de minimale personeels bezetting die we beschikbaar hadden.

Op het moment zijn we volop bezig met het zaaien van tarwe. Ieder jaar na de zaad oogst proberen we zo veel mogelijk bulk op de klaver te laten groeien om het vervolgens vanaf begin april tot medio mei door de schapen af te laten grazen. Na 2 grondbewerkingen met een Amazone Centaur en een Kockerling Allrounder zaaien we de tarwe in deze ex-klaverpercelen. Na een week geven we een herbicidebespuiting en dan komen we er tot na de winter niet meer aan. Om uitspoeling gedurende de winter te voorkomen wordt de basisbemesting met NPK niet eerder dan begin augustus gegeven. Gedurende het groeiseizoen wordt er 4 keer vloeibare stikstof gespoten waarbij het restant van de klaver in de totale berekening wordt meegenomen.

Tekst gaat verder onder de foto

In Nieuw Zeeland wordt zowel voer- als bak tarwe voornamelijk op contract geteeld. De prijs is gerelateerd aan wat het kost om graan vanuit Australie te importeren (een goede oogst in Australie houdt voor ons dus automatisch in dat hier de prijzen dalen) en aan wat de melk prijs doet - hoe hoger de melkprijs, hoe gewilliger de veeboeren zijn om meer graan aan hun vee te voeren.

Verkoop in een pool gebeurt hier niet. Het is een aantal jaren geleden wel eens geprobeerd, maar werkte niet doordat (volgens onze persoonlijke analyse) de op Engelse emigranten gestoelde samenleving moeite heeft te begrijpen wat de voordelen van de cooperatieve gedachte zijn. Graanhandel gebeurt voornamelijk via bemiddelaars, hoewel er ook rechtstreeks tussen akkerbouwers en veeboeren zaken wordt gedaan. In een stabiele markt werkt dit laatste prima, maar wanneer de prijs tussen aankoop en aflevering fors verandert geeft dit in de praktijk vaak problemen.

Tekst gaat verder onder de tabel

De keuze om voer- of bak tarwe te telen, hangt van een aantal factoren af. Twee hiervan zijn dat de meelindustrie van te voren inschat hoeveel product hij het volgende jaar nodig denkt te hebben en hier zijn contracten bij aanpast,en dat baktarwe geleverd moet worden in Christchurch waar voertarwe vaak dichter bij huis tegen lagere transport kosten verkocht kan worden.

De lagere opbrengst potentie van baktarwe werd tot nu toe altijd gecompenseerd door een hogere prijs, maar vanaf dit jaar is een van de twee grote meelverkopers van het vooruit contracteren afgestapt. Het benodigde graan gaat nu op dagprijs ingekocht worden en de markt reageerde meteen met een daling van 250 naar 235 euro per ton, gelijk aan de voerprijs. Een logisch gevolg is dat het areaal baktarwe fors ingekrompen is, ook wij hebben van de geplande 80 hectare uiteindelijk maar 45 hectare gezaaid.

Een interessant sociaal vraagstuk dat uit deze verandering voortkomt is dat de Nieuw Zeelandse supermarkten en overheid zich als goal hadden gezet om in 2025 geen geimporteerd graan meer te gebruiken….

PS: In de paar dagen tussen het schrijven en publiceren van dit artikel is er in Mid Canterbury 170mm regen gevallen en op sommige plekken in de foothills tussen de 300 en 500 mm: een serieuze droogtebreker die weer hele andere problemen met zich meebracht!