Kosten mechanisch onkruid bestrijden: neutraal tot heel duur

Mechanisch onkruid gewied in rucola — Machines kunnen steeds beter tussen en in de rijen onkruid bestrijden. Als er toch nog handwerk nodig is, drukt dat hard op de kosten. Beeld: Jorg Tönjes

De meerprijs van mechanisch onkruid bestrijden ten opzichte van chemisch varieert van niet tot nauwelijks duurder, oplopend tot veel duurder. Volgens WUR-onderzoeker Marleen Riemens is dat afhankelijk van de teelt en de bodemsoort.

Voor de zandgronden heeft Riemens nog geen precies beeld van de meerkosten van mechanische onkruidbestrijding. „We volgen die kosten op het proefbedrijf in Lelystad wel. Daar komen we qua kosten redelijk hetzelfde uit als met chemie, maar daarbij moeten we aantekenen dat de onkruiddruk op deze grond veel lager is dan op het zuidoostelijke zand.”

Marc Kroonen van het proefbedrijf Vredepeel past al 25 jaar mechanische onkruidbestrijding toe in (met name) de biologische proefvelden van het bedrijf. In het gangbare onderzoek op Vredepeel is de kostprijs minder van belang. Daar draait het allereerst om wat er mogelijk is. Met schoffels, vingerwieders, onkruidbranders op LPG en andere technieken streeft het team naar goede beheersing van het onkruid. Als er handwerk nodig is, is dat met name een grote kostenpost. Vooral het verwijderen van onkruiden binnen de rij komt het uiteindelijk op menskracht aan.

Robots en slimme wiedmachines

Nieuwe technieken kunnen besparen op menskracht, maar hier komt wederom de meerprijs van die techniek om de hoek. De investeringen van een wiedrobot komen in de buurt van de aanschaf van een mooie, nieuwe trekker, zegt Riemens. Volgens Pieter Brooijmans wil Cosun Beet Company de innovatie stimuleren en demonstratieplatforms financieren. „Het blijft wel moeilijk om de meerprijs van dergelijke techniek terug te krijgen. We hebben niet de luxe om die kosten terug te vragen in de prijs van het product. Toch zijn er technieken die op termijn zullen kunnen concurreren met chemische bestrijding.”

Akkerbouwer en boerenbestuurder Edwin Michiels verwacht dat uiteindelijk de consument zal moeten gaan betalen voor de maatschappelijke wens om schoner en duurzamer te produceren. „Het zal onvermijdbaar in de prijs verrekend worden op termijn. Dat geldt voor mechanische onkruidbestrijding net als voor CO₂-neutraal telen en andere ontwikkelingen. De trend is dat voedsel duurder wordt.”

Cosun zal de demonstraties uitbreiden naar andere gebieden buiten Limburg, zegt Brooijmans. „Er is maatwerk nodig op verschillende grondsoorten.” De suikersector wil de technieken die succesvol zijn laten zien. Michiels verwacht dat de ontwikkelingen nooit stoppen. „Het is een continu proces. Daarom is het belangrijk dat de telers tijd krijgen om hun investeringen terug te verdienen. Dan blijven wij telers gemotiveerd om te investeren.”

Behalve de terugverdientijd roepen Brooijmans en Michiels ook op om een voldoende bruikbaar middelenpakket in de chemie te houden, zodat telers onder uitzonderlijk lastige omstandigheden de strijd tegen het onkruid niet verliezen.