Witte Lupine. Een nieuw veelbelovend eiwitgewas?

Witte Lupine. Een nieuw veelbelovend eiwitgewas?

We zijn te gast bij André Jurrius van akkerbouwbedrijf De Lingehof in Randwijk. Op zware rivierklei heeft hij een biologisch dynamisch akkerbouwbedrijf. Al een aantal jaren is André bezig met de teelt van Lupine, waaronder de laatste jaren die van witte lupine.

Wat is witte lupine? Witte lupine is een vlinderbloemig gewas dat veel eiwit kan produceren. De boon kan worden gebruikt voor directe humane consumptie. Het kan ook worden verwerkt in bijvoorbeeld vleesvervangers. Daarnaast is witte lupine ook heel geschikt als veevoer en zou een prima rol kunnen vervullen in de eiwittransitie naar meer eiwit van eigen land.

Jaren geleden werd witte lupine veel meer verbouwd in Noord Europa. Dit werd voornamelijk gebruikt als veevoer. De komst van de agressieve schimmelziekte Anthracnose zorgde ervoor dat deze teelt geheel verdween. Anthracnose wordt ook wel brandvlekkenziekte genoemd. Deze komt zowel in de plant voor als op de boon. Eenmaal aangetast heeft deze een heel groot effect op de opbrengst van het gewas.

Nieuwe rassen in de markt

Met de komst van anthracnose-tolerante rassen maakt witte lupine weer een comeback. DSV zaden heeft op dit moment twee nieuwe rassen op de markt, Celina en Frieda die beide anthracnose- tolerant zijn. Het gevolg van deze tolerantie is dat de eiwitopbrengsten sterk kunnen stijgen.

Witte Lupine is een gewas dat heel weinig stikstof nodig heeft. Het wortelt heel diep en kan daarom goed tegen droogte. Bovendien werkt deze diepe beworteling en stikstofbinding bodemverbeterend. De gewassen daarna hebben profijt van de witte lupine.

Bij André Jurrius is al veel ervaring opgedaan. In samenwerking met een aantal andere partijen heeft Jurries het bedrijf Lekker Lupine opgericht. Lekker Lupine stelt zich ten doel om de vermarkting te bevorderen van de witte lupine. Jurrius richt zich met name op de humane consumptie. Dit doet hij in samenwerking met andere partijen in de verwerkende industrie, zoals kennisinstellingen en andere belanghebbenden. In maart 2020 heeft Lekker Lupine de Rabofoodforward gewonnen. `Lupine is het meest duurzame eiwitgewas dat momenteel in Nederland geteeld wordt.` Aldus André Jurrius. `Het is goed voor het klimaat, goed voor de bodem en goed voor de klimaattransitie.`

Op zijn bedrijf teelt Jurrius momenteel een vermeerdering van het ras Frieda van DSV zaden. Dit nieuwe ras zorgt door zijn hoge tolerantie voor brandvlekkenziekte voor een zekere hogere opbrengst en dus minder risico´s in de teelt. Deze vermeerdering zal worden gebruikt als uitgangsmateriaal voor een samenwerking met een groep andere lupine telers.

Witte lupine ten opzichte van andere eiwitgewassen.

De witte lupine is vergeleken met andere eiwitgewassen in onderzoeken in Duitsland. Hieruit blijkt dat witte lupine een hogere eiwitopbrengst heeft dan veldbonen en erwten. Dit verschil werd groter in droge hete zomers. Door de diepe beworteling groeit de witte lupine langer door. Met name op de lichte zandgronden is dit voordeel goed te zien.

Uitdagingen in de teelt.

In Nederland is het areaal witte lupine nog heel klein. Ruim de helft van het areaal is biologisch. Door toenemende vraag naar eiwit van eigen land is de verwachting dat dit areaal wel gaat stijgen. Door de Anthracnose tolerantie in de nieuwe rassen biedt de teelt perspectief. Belangrijk is dat het uitgangsmateriaal een elektronenbehandeling heeft ondergaan tegen schimmels waaronder Anthracnose.

Door de nieuwe rassen Frieda en Celina is aantasting door Anthracnose veel kleiner geworden, maar nog niet verdwenen. Een uitbraak kan nog wel leiden tot opbrengstderving.

Een andere uitdaging is de onkruidbestrijding. Doordat het een nieuw gewas betreft zijn de mogelijkheden zeer beperkt. Advies is om in rijen te zaaien en mechanische onkruidbestrijding toe te passen.

Toekomst

Momenteel is de vraag naar witte lupine sterk groeiende. Zowel in Nederland als in Duitsland. De beschikbaarheid van zaaizaad zal voorlopig beperkt zijn. Het areaal zal nog flink kunnen toenemen. Zowel als voedergewas als op het gebeid van humane consumptie biedt witte lupine kansen. De teelt past zeer goed in de nationale eiwitstrategie waarbij er meer eiwit van eigen land zal moeten komen.

Productontwikkeling naar nieuwe toepassingen zal de vraag naar witte lupine alleen maar doen stijgen. Als vleesvanger in de humane sector of als diervoeding is het prima geschikt.