‘Zuinig(er) zijn op phytophthoraresistenties in robuuste aardappelrassen’
Van Kessel windt er geen doekjes om. „Gezien de eisen die op het gebied van duurzaamheid worden gesteld aan de teelt kunnen we niet blijven doormodderen met phytophthora. Dan hebben we die resistentie hard nodig. Het is zaak dat we dat nu niet verpesten.” Hij doelt onder meer op de Green Deal waarin van de sector wordt verwacht om in 2030 het middelengebruik met de helft te hebben teruggebracht. „Dan zullen we iets met phytophthora moeten doen, dat is de grootste post.”
De resistente aardappelrassen die er nu zijn, hebben een resistentie in zich die is gebaseerd op slechts één gen. Dat is niet sterk genoeg, weet Van Kessel. „We hebben meer resistentiegenen keihard nodig als we deze rassen op grote schaal willen inzetten.”
Vuurdoop
De robuuste rassen hebben dit jaar hun grote vuurdoop. In de afgelopen zomers was de phytophthoradruk als gevolg van de droogte laag, maar dit jaar is dat totaal anders. „Er wordt nu volop aan de poten van de resistentie gezaagd.” Gangbare telers die robuuste rassen telen adviseert hij nu om in periodes van een heel hoge druk chemisch bij te springen. „We kunnen die resistenties overeind houden met behulp van chemie.” Biologische telers adviseert hij dringend om zieke planten zo snel mogelijk te verwijderen uit het gewas. „In de hoop zo de phytophthora klein te houden, zodat in de winter de populatie wegvalt. In dat geval kunnen de bio-telers volgend seizoen met een schone lei beginnen.”
De robuustheid van deze aardappelen leunt deels op resistentie, voor een ander deel op vroegheid. Dit zijn rassen die zodanig vroeg zijn, dat ze voldoende tal en kilo’s onder de grond hebben tegen de tijd dat phytophthora opzet en er gebrand moet worden.
Lees ook: ‘Bio-sector schiet zichzelf in de voet met te groot areaal aardappelen’
Noodklok
Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw, luidde twee weken geleden de noodklok over grote schade bij biologische telers die hun gewas voortijdig moesten doodbranden vanwege de vele phytphthora-aantastingen in het veld. De schade zou zo groot zijn dat de telers in de vatbare rassen een 50 procent kleinere oogst van het land halen. Ook bij het project Akker van de Toekomst zijn de phytophthoraresistenties doorbroken. „Achteraf gezien hadden we twee weken geleden toen de phytophthoradruk hoog werd het gewas met chemische middelen moeten helpen beter beschermd te zijn. Leerpunt”, meldt het project op Twitter.
Lees verder onder de tweet
Meervoudige resistenties in de pijplijn
Het onderzoek naar phytophthoraresistentie staat niet stil. Volgens Van Kessel zitten er rassen met meervoudige resistenties in de pijplijn. Dat wil niet zeggen dat deze rassen veel geteeld gaan worden. „Deze resistentie moet gecombineerd worden met landbouwkundige doelen, zoals smaak of bakkwaliteit. Ook dat zijn belangrijke eigenschappen voor een goede afzet.”
Phytophthora was dit jaar, net als de aardappelen zelf, laat, maar was veel aardappelen wel de baas. Dit kwam met name doordat de schimmelziekte toesloeg in een periode met veel gewasgroei. De groei van het blad was sneller dan de bescherming, zegt Van Kessel. „Phytophthorabescherming is in zo’n seizoen erg lastig.”
