Cosun: ‘Maatregelen 7e AP missen totale aansluiting landbouwpraktijk’

In het ontwerp 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (7e AP) stelt het ministerie van LNV ingrijpende generieke maatregelen voor. Volgens Cosun mist de overheid daarmee volledig de aansluiting bij de moderne akkerbouwpraktijk. Belangrijke elementen in het ontwerp van invloed op de akkerbouw, zijn dat per 2023 een verplichting komt om op de akkers minimaal eens in de vier jaar een rustgewas in te plannen en vanaf 2027 eens in de drie jaar. Verder dienen akkerbouwers op de zand- en lössgronden vanaf 2023 op 60 procent van hun areaal uiterlijk 1 oktober een vanggewas te hebben ingezaaid, en vanaf 2027 zelfs op 100 procent van deze gronden. Verder dienen er bufferstroken langs watergangen te worden aangelegd.

Ondernemersvrijheid

Het (concept) 7e AP schrijft op bouwplanniveau voor hoe telers hun bedrijf moeten inrichten. Volgens Cosun vormt dat een ernstige beperking van de ondernemersvrijheid. Bovendien past het niet in de landbouwpraktijk van het telen en verwerken van onder meer aardappels, bieten en cichorei. Telers worden op deze manier gedwongen om gewassen te oogsten vóór het moment dat ze de optimale opbrengst hebben bereikt. Dat is niet alleen inkomstenderving, maar ook niet duurzaam omgaan met grond en grondstoffen.

Oogst en verwerking

Het stellen van deadlines (uiterlijk voor eind september oogsten) zet bovendien de verwerking van aardappelen, bieten en cichorei onder hoge tijdsdruk. In haar voorstel stelt de demissionair minister dat ketenpartijen daarom dienen te investeren in onder meer extra oogstmachines, opslagcapaciteit en dat er op het gebied van veredeling extra inspanningen moeten worden geleverd.

Volgens Cosun bestaat er bij deze vereiste investeringen geen perspectief deze terug te verdienen. Zeker niet in een competitieve markt waarin de producten afgezet worden. Bovendien zijn veredelingstrajecten lang en bieden deze niet voor alles een oplossing, aldus Cosun. De economische gevolgen van de voorgestelde maatregelen zijn nog niet bekend. Cosun verwacht, samen met andere partijen in de akkerbouwsector, dat de kosten voor de hele keten enorm zullen zijn en dat het verdienvermogen sterk onder druk komt te staan. „Als akkerbouwketen pleiten wij dan ook voor een gezamenlijke doorrekening van de huidige voorstellen en mogelijke alternatieven.” Cosun wil samen met de sectorpartners daarover in gesprek gaan met het ministerie LNV en de Tweede Kamer.

Sterk verbeterd

In haar reactie benadrukt Cosun verder dat de waterkwaliteit de afgelopen jaren is verbeterd en dat er door inspanningen van telers al een grote slag is gemaakt. „Het grootste gedeelte voldoet aan de waterkwaliteitsnormen.” Verder onderstreept Cosun dat ze wil dat de akkerbouwsector de doelen uit de Europese Nitraatrichtlijn en de doelen uit de Kaderrichtlijn water haalt. Waar de doelen nog niet worden gehaald, is een extra inspanning nodig. „De voorgestelde maatregelen zijn echter te generiek en gaan voorbij aan de verschillen per regio en mate van uitspoelingsgevoeligheid van een gewas.”

Debat woensdag 15 september

Woensdag 15 september staat een debat gepland over het mestbeleid. In aanloop hiernaartoe werkt de akkerbouwsector samen om de bezwaarpunten bij de politieke partijen kenbaar te maken. Cosun vraagt het ministerie van LNV om haar pijlen te richten op een goed bodembeleid in plaats van een mestbeleid. Daarnaast vraagt ze om het ontwerp dat er nu ligt, in samenwerking met de sector dusdanig aan te passen zodat het de agrarische praktijktoets kan doorstaan en het verdienvermogen van de akkerbouwsector minimaal op peil blijft. Verder gaat Cosun reageren op de internetconsultatie en bereidt ze een reactie voor die telers op een eenvoudige manier kunnen insturen om zoveel mogelijk inspraakreacties te verzamelen.