Landbouwgerelateerde reacties op het regeerakkoord lopen flink uiteen

LTO Nederland: ‘Onrealistische doelen’

LTO Nederland reageert met een bericht op de eigen website op het regeerakkoord: ‘Nederland staat aan de vooravond van een ongekend grote transitie. Vragen over de toekomst van ons land liggen fundamenteel op tafel. Het kabinet kiest ervoor om de stikstofreductie van 26 procent naar 50 procent in 2030 te brengen. Deze tekentafelverdubbeling is onrealistisch en vraagt het onmogelijke van de beperkte uitvoercapaciteit van de overheid.’

Er is niet naar de belangenbehartiger geluisterd. ‘De doelstelling gaat voorbij aan het brede maatschappelijk gedragen voorstel van onder andere LTO om in te zetten op 40 procent reductie in 2030. Over de juiste besteding van het stikstoffonds van 25 miljard gaat LTO graag het gesprek aan met de nieuwe minister. Het kabinet maakt terecht miljarden vrij om boeren en tuinders te ondersteunen in de verdere verduurzaming van de sector. De verdeling tussen gelden voor stoppers enerzijds en die voor innovatie anderzijds moet echter beter. Het is tekenend dat de kosten voor ‘uitvoer van beleid’ met 1,7 miljard hoger zijn dan die voor innovatie van stalsystemen (1 miljard).’

‘Gelukkig geen halvering veestapel’

„Laten we allereerst zegeningen tellen”, zegt LTO-voorzitter Sjaak van der Tak. „Er komt geen van bovenaf opgelegde zonering zoals sommige onzalige adviezen voorstelden. Er komt geen massale onteigening. Er komt geen halvering van de veestapel. Tegelijkertijd wordt de lat voor stikstofreductie onhaalbaar hoog gelegd. De in het coalitieakkoord voorstelde 50 procent reductie is een verdubbeling (!) van het eerder dit jaar vastgelegde doel van 26 procent. „Samen met de bouw, natuur en andere economische sectoren kunnen we tegen een extra budget van 15,3 miljard tot een reductie van 40 procent komen. Volgens doorrekening van het PBL is dat in de uitvoer al zeer ambitieus. Veel van het gevraagde geld komt er, maar er wordt eenzijdig een schep tot 50 procent bovenop gedaan. Dat is onuitvoerbaar en gaat in de toekomst tot grote teleurstellingen leiden,” waarschuwt Van der Tak.

LTO benadrukt dat boeren oplossingen hebben, maar dat er ook grenzen zijn aan wat de sector kan doen. „We moeten voorkomen dat boeren naar het buitenland worden verjaagd. Broeikasgassen kennen geen grenzen en voor elk dier dat in Nederland verdwijnt komen er in het buitenland meer terug.”

LTO wil daarom dat het regeerakkoord snel wordt doorgerekend en komt met de publieksactie #vooronsland. ‘Om te laten zien hoe belangrijk het is dat politieke wensen mét boeren en tuinders worden opgepakt roept LTO Nederland haar leden op om komende week op het erf, naast de weg of online aandacht te vragen voor de bijdrage aan het groene landschap, de gezond en vers eten en de Nederlandse economie en samenleving.’

Agractie: 'De kool en de geit sparen'

'Uit een eerste lezing van het regeerakkoord maken wij op dat de vier partijen (CU, D66, VVD en CDA, red) op het terrein van de landbouw proberen de kool en de geit te sparen',schrijft het bestuur van Agractie in een persbericht. 'De doelstellingen voor stikstofreductie worden versneld, er worden vele miljarden belastinggeld voor verspild, maar hoe het uitgevoerd moet gaan worden is vaag. Wij zeggen; te snel, te veel, en op het fundament van een onhaalbare Kritische Depositie Waarde (aldus ook het PBL) Er word gesproken over ‘vrijwillig maar niet vrijblijvend’, met andere woorden; We houden de stok van onteigening gereed!'

Positieve punten

Agractie ziet ook positieve punten, schrijft het bestuur. 'Er wordt meer geld uitgetrokken voor natuur op boerenland. We hopen dat dit structureel en realistisch zal zijn, en in gebieden die zich ervoor lenen boeren daar mee verder kunnen komen. Ook wordt er gesproken over een Grondbank. Beide punten herkennen we uit onze visie, maar het staat of valt wel bij de practische uitwerking ervan. Verder is het positief dat er ruime aandacht is voor het verdienvermogen van boeren. We wachten af of we op dit punt positief verrast worden. Het is echter zo dat dit al ruim 10 jaar wordt geroepen, echter blijven de grenzen open voor producten geproduceerd tegen andere standaarden. Zonder volledig te zijn hierbij onze eerste indruk op basis van de stukken en ons bezoek aan de Tweede Kamer gisteren. Wij blijven in gesprek over de verdere uitwerking, blijven benadrukken dat gedwongen opkoop onacceptabel is, en beleid op basis van de KDW moet worden hervormd naar beleid op basis van de natuurkwaliteit.'

Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK)

NAJK is positief over het feit dat de nieuwe coalitie binnen dit akkoord aandacht heeft voor de toekomst van de jonge boer en tuinder en dit ook expliciet benoemt. Toch blijven ze als ook kritisch en constateren ze dat er nog veel uitwerking nodig is.

Hoewel NAJK overwegend positief is over de aangehaalde punten, kaarten ze ook wat zorgen aan. Zo is de aandacht voor de jonge boer bij de grondbank positief, maar blijft NAJK kritisch over het feit dat ook de natuur specifiek als gebruiker van de grondbank wordt benoemd. Ook stikstof ziet het NAJK als een zware, wellicht onhaalbare, opgave, ondanks dat hier een enorm geldbedrag tegenover staat. Roy Meijer, voorzitter NAJK: „We moeten goed met elkaar gaan kijken of de 50 procent stikstofreductie wel te realiseren valt en of we als landbouw niet alsnog een deksel op de neus kunnen verwachten, als blijkt dat de uitvoering in dit tijdsbestek niet haalbaar is. Hoewel we als NAJK goed te spreken zijn over het voorgestelde akkoord, moeten we niet te vroeg gaan juichen.”

Politici

Politicus Derk Boswijk (CDA) is landbouwwoordvoerder namens die partij. Hij gaat in een draadje op Twitter (meerdere twitterberichten achter elkaar) in op wat het regeerakkoord betekent voor de landbouw. ‘Om de uitdagingen waarvoor de landbouw, maar ook wij als hele samenleving voor staan, komen we met een landbouwtransitiefonds van 25 miljard. Bij natura2000 gaan we nieuwe verdienmodellen creëren voor boeren. Hiervoor komen we onder andere met een tussenvorm tussen landbouw en natuurgrond, namelijk: Landschapsgrond. Hier kan bijvoorbeeld ruimte komen voor voedselbossen.’ Hij reageert ook op het regeerakkoord met een video op Youtube.

‘Blij met de plannen in het coalitieakkoord!’, schrijft VVD’er Thom van Campen. ‘We willen de positie van boeren in de voedselketen versterken, de stikstofproblematiek oplossen en gebiedsgericht werken aan verduurzaming van de landbouw. Daarvoor gaan we op het boerenerf samen zoeken naar de mogelijkheden.’

'Met minder dieren meer geld verdienen'

'Het kabinet stelt 25 miljard euro beschikbaar voor een stikstoffonds, 70 procent wordt gebruikt om boeren uit te kopen. Ook wordt flink geïnvesteerd in natuurinclusieve landbouw. Circa 2,5 miljard euro gaat naar de uitbreiding van natuurgebieden', schrijft Tjeerd de Groot van D66. 'Stallen worden aangepast aan behoeften van dieren. Dieren krijgen meer ruimte en een beter leven. Een 'dierwaardig' leven. De huidige manier van voedsel produceren behoort tot het verleden. Boeren krijgen weer toekomstperspectief. Zij kunnen met minder dieren meer geld verdienen. Supermarkten weten als geen ander consumenten te verleiden. De coalitie is bereid supermarkten wettelijk te dwingen tot verduurzaming en eerlijke prijzen voor boeren.'

Esther Ouwehand, voorvrouw van de Partij voor de Dieren is in shock. ‘Wat erg’, schrijft ze op haar eigen Twitterkanaal. ‘Miljarden voor het verpláátsen van de stikstofcrisis. Van Gelderland naar Flevoland, van Brabant naar Noord-Nederland. Krimp veestapel opnieuw het grote taboe. Het nieuwe kabinet durft niet te kiezen voor veel minder dieren en zadelt Nederland op met peperdure non-oplossingen.’

Laura Bromet (GroenLinks) valt erover dat het nieuwe kabinet boeren niet wil onteigenen in combinatie met de geschetste doelstelling op het gebied van stikstof. ‘Eerlijk gezegd lijkt de LNV-paragraaf in het regeerakkoord erg veel op die van vier jaar geleden. Weer de holle frase over kringlooplandbouw, weer geen dappere noodzakelijk maatregelen. Taboe op onteigening terwijl het gestelde doel niet zonder onteigening zal kunnen.’

De SGP maakt zich zorgen over het naar voren halen van de stikstof- en klimaatdoelen. Dat zou in zeven jaar niet te doen zijn. Roelof Bisschop vraagt zich af wat dat gaat betekenen voor de gezinsbedrijven in de sector. „Dit is niet het bieden, maar het ontnemen van perspectief."
Bisschop vraagt zich ook af waarom de nieuwe regering focust op opkoop van bedrijven, met de dreiging van onteigening, in plaats van in te zetten op innovatie. Hij roept de coalitiepartijen op om de methode van stikstofreductie veel meer aan gebiedspartijen over te laten en zo de positieve energie en de vele verduurzamingsplannen in de sector te benutten.

BoerBurgerBeweging

De BoerBurgerBeweging (BBB) hoopt dat de nieuwe regering ook daadwerkelijk wat gaat doen in plaats van alleen maar kijken. Volgens de BBB heeft de coalitie nu al aangegeven dat ze de plannen niet in deze kabinetsperiode kan realiseren. Dat wijst volgens de BBB op een gebrek aan lef, daadkracht of over de verwachting van de duur van dit kabinet. Fractievoorzitter Caroline van der Plas van BBB vraagt zich vooral af wat het kabinet gaat doen om het maatschappelijke draagvlak te verhogen. ‘Kun je met hetzelfde schip en dezelfde kapitein een nieuwe koers varen? Het akkoord bevat geen enkele concrete maatregel om het vertrouwen in de overheid te verhogen’, schrijft de BBB op haar website.

Lees de volledige reactie van de BBB via de link.

Natuurmonumenten en LandschappenNL

Natuurmonumenten en LandschappenNL zijn in een gezamenlijk persbericht positief over het feit dat het nieuwe kabinet de aangescherpte natuurdoelen voor alle afzonderlijke Natura 2000-natuurgebieden in de wet vast wil leggen. Zo wordt volgens de twee organisaties voor elk gebied duidelijk welke opgaven er gehaald moeten worden. Tegelijkertijd is volgens Natuurmonumenten en LandschappenNL samenwerking onmisbaar om de doelen te realiseren – tussen Den Haag, provincies, waterschappen, natuurorganisaties, boeren en economische sectoren.

Het regeerakkoord geeft volgens Natuurmonumenten en LandschappenNL nauwelijks inzicht in hoe het kabinet die samenwerking vorm wil geven. Maar het zal in praktijk de belangrijkste factor zijn die bepaalt of we onze natuur nu écht kunnen herstellen. Van der Feltz: „Goed natuurbeleid gaat hand in hand met goed, eerlijk en fatsoenlijk landbouwbeleid. Daarvan ben ik overtuigd. Het is van belang dat boeren nu snel duidelijkheid krijgen. Hoe kunnen we boeren helpen als ze de keuze maken om te stoppen? En, nog belangrijker, hoe kunnen we boeren die door willen gaan, helpen en ondersteunen om met een nieuw toekomstperspectief hun bedrijf voor te zetten? Bovendien mogen we niet alleen naar de landbouw kijken. Iedereen ziet de berichten langskomen over luchthavens en biomassacentrales die, zonder geldige vergunning, door willen groeien. Tegelijkertijd wordt een zware verantwoordelijkheid bij de landbouw gelegd om natuurdoelen te helpen realiseren. Dat moet wel evenwichtig gebeuren.”

Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE)

Het regeerakkoord bevat een stevige, wettelijke doelstelling voor CO2-reductie, merkt de NVDE op in het persbericht: -55 procent in 2030. ‘De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) is er blij mee en ziet dat het nieuwe kabinet ook de bijbehorende maatregelen en budgetten wil leveren, en er zelfs op aanstuurt om wat speling te houden. De NVDE vindt het goed dat het regeerakkoord wordt verwerkt in de Voorjaarsnota en dan zo snel mogelijk wordt doorgerekend door het PBL. De NVDE is ook blij dat er doelen zijn bepaald voor de iets verdere toekomst, voor 2035 en 2040. Duidelijkheid over de langere termijn is cruciaal voor het bedrijfsleven en netbeheerders om volop mee te kunnen doen.’

De ‘big bazooka’ van het Klimaatfonds van 35 miljard euro is volgens de NVDE ‘zeer substantieel’. Het is cruciaal dat ook duurzame warmte en gas al in 2022 aan bod komen. „De NVDE is blij met de doelen en de duiten; en wil graag helpen om dit zo snel mogelijk om te zetten in daden”, zegt Olof van der Gaag, directeur NVDE. Er zijn snel concrete beslissingen nodig waar de markt en netbeheerders mee aan de slag kunnen. Het is mooi dat de nieuwe regering streeft naar snellere procedures. Wij pleiten voor doorlooptijden voor procedures en vergunningen van twee jaar.

Het is goed dat er aandacht is voor een CO2-vrije aanvulling op zonne- en windenergie en een budget van één miljard euro voor CO2-vrije gascentrales. Dit is een snelle mogelijkheid en biedt de flexibiliteit die nodig is naast zon en wind. Het budget van 5 miljard euro voor kerncentrales zal nog niet in 2030 leiden tot CO2-reductie. De NVDE pleit ervoor dat dit budget ook open wordt gesteld voor de competitie met andere technieken die het probleem kunnen oplossen. „Laat de beste techniek winnen”, zegt Van der Gaag.

Dierenbescherming

De Dierenbescherming reageert enthousiast op de passage in het woensdag gepresenteerde regeerakkoord om te gaan werken aan een ‘dierwaardige veehouderij’. Het nieuwe kabinet wil daartoe een convenant sluiten en volgt hiermee een advies van de Raad voor Dierenaangelegenheden.

‘Over dit advies was de Dierenbescherming al eerder positief omdat het naadloos aansluit bij uitgangspunten die de organisatie zelf heeft uiteengezet in haar Deltaplan Veehouderij. Centraal staan dan de behoeften van het dier die moeten leiden tot veehouderijsystemen die daaraan zijn aangepast en niet andersom. Dat is nu wel het geval waardoor dieren ingrepen moeten ondergaan zoals snavelkappen, onthoornen en het afbranden van staarten’, schrijft de organisatie in een persbericht.

Federatie Particulier Grondbezit

FPG voorzitter Roel Robbertsen over het coalitieakkoord: „Ik ben positief over de gebiedsgerichte aanpak waar de coalitie op inzet. Echter er gaat in het stikstoffonds veel geld naar opkoop en afwaardering en relatief weinig naar innovatie. Daar lossen we de stikstof- en klimaatcrisis niet mee op. We moeten veel meer in de breedte kijken naar wat oplossingen zijn en dat vraagt een andere manier van denken. Onhaalbare stikstof- en klimaatnormen moet je durven aanpassen. Evenals de verstikkende regelgeving en bijna oneindige beroepsprocedures die ons land kent. Ondernemers, eigenaren en grondgebruikers hebben behoefte aan duidelijkheid en perspectief op langere termijn. Ga met hen in gesprek en kom met uitvoerbare en haalbare plannen. Dan pas hebben grote veranderingen kans van slagen en is de voorwaarde opdat het weggelekte vertrouwen in de overheid terug komt.”

Lees de volledige reactie van FPG via de link.

Regio Foodvalley

Regio Foodvalley vindt dat het coalitieakkoord de regio extra perspectief geeft om de landbouwtransititie uit te voeren. René Verhulst, burgemeester van Ede en voorzitter van Regio Foodvalley: „Het nieuwe kabinet wil per gebied inzichtelijk maken hoe de landbouw zich duurzaam kan ontwikkelen. In Regio Foodvalley hebben we veel in huis waar het kabinet op kan voortbouwen. Het Nationaal Programma Landelijk Gebied met een fonds van 25 miljard euro – dat in het coalitieakkoord wordt aangekondigd – biedt ons als regio kansen om de toekomst van het landelijk gebied, samen met boeren als voedselproducenten en beheerders van de groene ruimte, invulling te geven.”

Lees de volledige reactie via de link.

Andere reacties

Oud LTO-voorzitter Albert Jan Maat leest in het regeerakkoord dat boeren er goed vanaf komen. Hij geeft Tweede Kamer-lid van het CDA Derk Boswijk daarvoor de complimenten. ‘Voor boeren en tuinders geen onteigening, eindelijk komt er beweging in mededinging met bescherming producent, landschap wezenlijk onderdeel natuurbeleid, erkenning grondgebonden veehouderij, supermarkten moeten fatsoenlijk betalen. Uitdagend! Goed werk Derk Boswijk!’, twittert hij.