‘Zeker toekomst voor grootschalige akkerbouw in Zuidwestelijke Delta’

Novifarm is een samenwerking van aantal verschillende akkerbouwbedrijven die samen 800 hectare grond beheren. Daarmee behoren ze tot één van de grotere akkerbouwbedrijven in de Zuidwestelijke Delta. Noordam zat namens Novifarm bij gesprekken met andere grote akkerbouwers uit het gebied. Vanuit het Interbestuurlijk Provinciaal Overleg (IBP) Vitaal Platteland Zuidwestelijke Delta werd deze boeren gevraagd om hun visie op het gebied. Welke uitdagingen zien zij voor het gebied en hoe kan dat opgelost worden?

Geen niche voor iedereen

„Ons landbouwsysteem is ingericht op het maximaliseren van efficiëntie. Die efficiëntie van arbeid, de plant en de hectare loopt tegen grenzen aan. Op het gebied van natuur en biodiversiteit moeten ook stappen genomen worden. Daarnaast worden de marges steeds kleiner. Kortom op dezelfde manier meer hectares gaan bewerken is een doodlopende weg”, begint Noordam als hij over de visie vertelt. „Een aantal bedrijven kan kiezen voor biologische landbouw en/of een (zeer) korte keten om weer meer te kunnen verdienen. Voor tachtig procent van de akkerbouwers is die weg echter niet mogelijk. Voor hen is een andere weg nodig.”

De akkerbouwers zien dat akkerbouwbedrijven in de toekomst zullen blijven groeien door gebrek aan opvolging en arbeid. Daarbij wordt er vanuit de maatschappij en overheden gevraagd om duurzamere teelten en meer bewustzijn voor de omgeving. De akkerbouwers zien vraag ontstaan naar ruimere teeltrotatie en meer aanvoer van organische stof dan afvoer. Dit legt volgens hen wel een druk op het rendement van de boer welke markt conform beloond zal moeten worden.

Toekomstbestendig teeltsysteem

De toekomst voor akkerbouwers in de Zuidwestelijke Delta zien de akkerbouwers als volgt voor zich. Noordam: „Er zal geteeld worden met gewasbeschermingsmiddelen echter zonder zwaar milieubelastende substanties. De bodems, wateren en habitats in ons gebied worden beheerd zonder deze ‘uit te mijnen’. Het teeltsysteem word toekomstbestendig, met een lage impact op de omgeving door broeikasgassen of stikstof en met ruimte voor natuur en diversiteit. De basisvoorwaarde is dat dit een aantrekkelijk inkomen moet genereren voor de boer. Dit aantrekkelijke inkomen zal niet uit de (bulk)markt komen, daar is en blijft de kostprijs leidend. Er zal dus via een andere weg verdienmodel voor maatschappelijke en landschappelijke diensten gerealiseerd moeten worden.”

Concrete maatregelen die de grote akkerbouwers zien om tot zo'n toekomst te komen zijn het ‘verlichten’ van het machinepark met behoud van arbeidsproductiviteit. Meer gebruik van dierlijke meststoffen in plaats van kunstmeststoffen. Meer eiwitrijke gewassen telen. Vermindering van NOx en CO2 uitstoot door duurzame energie opwekking. En tot slot beschikbaarstelling en betaald beheer van bedrijfsgronden voor natuurfuncties.

Route naar volhoudbare landbouw

Het IBP Zuidwestelijke Delta is een samenwerking tussen het Rijk, drie provincies Zuid-Holland, Noord-Brabant en Zeeland, waterschappen en gemeenten. Met een brede groep partijen uit de voedselketen wordt gezocht naar een gezamenlijk perspectief en route om te komen tot volhoudbare landbouw in 2040. Hiervoor worden boeren, ketenpartijen, dienstverleners, maatschappelijke partijen, overheden en andere partijen gevraagd om hun visie te geven. De vijf grote akkerbouwers hebben dit als eerst gedaan en hun visie gepresenteerd aan de verschillende betrokken partijen. Het IBP Vitaal Platteland loopt tot en met 2024.