‘Gezondgewastool is gevalideerde informatie in één oogopslag’

„Dit soort schema’s is waardevol om in één oogopslag te weten waar je als teler aan toe bent”, zegt Zwijnenburg. „Als teler wil je weten of je geen foute dingen aan het doen bent. Met de Gezondgewastool heb je actuele en getoetste informatie.”

Goed beeld van de eigen uitgangssituatie

Zwijnenburg spreek over gevalideerde data die achter het schema zit, dat de boer kan oproepen. „Het begint met een goed beeld van de eigen uitgangssituatie. Dat baseer je op waarnemingen in het gewas en op analyses van bodemmonsters. Dat is een vereiste wil je tools goed kunnen inzetten. Je kunt bijvoorbeeld kijken naar de vrijlevende aaltjes in je grond. Ben je dan goed bezig met Japanse haver, als een aaltje als Pratylenchus penetrans er zit? Het schema zegt dan ja.”

Voor een ander aaltje kunnen de kaarten weer anders liggen, dus bij het gebruik van de Gezondgewastool kruist de adviseur of de teler aan wat van belang is op dit specifieke perceel. Zwijnenburg draaide proef op verzoek van de WUR-ontwikkelaars en de Branche Organisatie Akkerbouw. Ze probeerde verschillende gewasrotaties en groenbemesters uit en verschillende andere maatregelen die van invloed zijn op plaagontwikkeling of –onderdrukking. Als voorbeeld geeft Zwijnenburg wat een intensief bouwplan met conserven voor sclerotinia kan betekenen. Telers kunnen met de Gezondgewastool vooraf bekijken waar de risico’s in het bouwplan ontstaan. Dan kan een teler besluiten om maatregelen in te bouwen om de risico’s te verminderen.

Aan de keukentafel

Zwijnenburg denkt dat adviseurs er zeker voordeel van hebben. Iedereen beschikt over dezelfde onafhankelijke en betrouwbare informatie. „Ik denk dat het handig is om met de laptop op de keukentafel een overzichtje te maken. Je hebt alleen maar een internetverbinding nodig. Ik ben blij met de tool. Zonder dit hulpje moet je veel meer zoeken in de literatuur en zelf informatie op een rijtje zetten.”

Het aantonen van de aanwezigheid van een aaltje, schimmel of insect is simpeler dan het weten of het schade gaat opleveren. „Het is spannend als je schade ziet in het veld. Is het een verkeerd aaltje? Is het Verticilium? Daarnaast wil het aantonen van een schadelijk aaltje of schimmel in een bodemmonster niet zeggen dat je er ook schade hebt. Er zijn interacties tussen organismen waar we nog onvoldoende van weten en de bodemkwaliteit speelt ook een rol in de gevoeligheid voor schade. Toch kan de Gezondgewastool je net wat meer bewust maken van wat je doet als teler.”

Stimuleren van antagonisten met stro of compost

In het geval van sclerotia zijn er heel veel gewassen waard van de ziekteverwekker. Zwijnenburg denkt dat er dan andere maatregelen in het schema staan die enige sturing aan de plaagontwikkeling geven. Ze denkt aan het stimuleren van antagonisten met stro of compost. „Als je in een bouwplan weinig graan opneemt, vergeet je misschien de waarde die dit kan hebben voor het beheersen van sclerotinia. Die schimmel is niet zo kieskeurig! Het tast veel teelten aan als aardappelen, bonen en peen. Als je dus te intensief teelt, kom je jezelf na tien jaar misschien wel tegen.”

Al met al verwacht Zwijnenburg dat de Gezondgewastool bij kan dragen aan het blootleggen van sterktes en zwakheden in de teelt. „Je leert meer over de aandachtspunten in de teelt. Het is een hulpmiddel dat inzicht geeft in de risico’s. Het is belangrijk om aan de keukentafel het gesprek hierover te hebben om problemen te voorkomen.”