'Derogatie Nitraatrichtlijn nu dichterbij'

Volgens LTO hebben de minister en het ministerie van LNV goed werk gedaan als het gaat om derogatie die weer terug is op de Europese agenda. 'Brussel gaat daarnaast akkoord met aanvullende maatregelen op het in december ‘definitief’ vastgestelde en ingediende 7e Actieprogramma Nitraatlichtlijn. Dit betekent onder andere dat er in bepaalde gebieden, waar de waterkwaliteitsnormen niet gehaald worden, extra maatregelen worden genomen.'

Ver van de praktijk

‘Dat de derogatieaanvraag inmiddels op de Europese agenda staat is terecht, maar het neemt niet weg dat de Brusselse aanpak ten aanzien van waterkwaliteit ver afstaat van de praktijk op het boerenbedrijf’, aldus LTO in reactie op de Kamerbrief van ministers Staghouwer en Van der Wal. ‘Een maatwerkaanpak op bedrijfsniveau, door LTO en partners voorgesteld, zal ondernemers ook echt voor de wet de ruimte moeten bieden. Het ministerie van LNV zet zich daar voor in.’

Route doorlopen

‘Ik waardeer dat minister Staghouwer de Eurocommissaris voor Milieu, Virginijus Sinkevičius, heeft overtuigd dat de derogatieaanvraag op de Europese agenda moet komen. Het ministerie spant zich hiermee ten volste in voor onze boeren. We hopen dat de ingezette route nu spoedig wordt doorgelopen’, aldus LTO-voorzitter Sjaak van der Tak.

Verduurzamingsslag

‘Met de miljardeninvesteringen die dankzij onze inzet door de overheid worden gedaan in innovatie, extensivering en vrijwillige opkoop en verplaatsing begrijpt ieder weldenkend mens dat we een grote verduurzamingsslag gaan maken’, vervolgt Van der Tak. ‘ Boeren en tuinders hebben behoefte aan perspectief en vertrouwen. Het helpt dan niet als er dan nieuwe maatregelen in een addendum bij komen, terwijl er twee maanden geleden een ‘definitief’ actieprogramma lag.’

Vragen open

Toch is dat het geval. De maatregelen in het addendum krijgen een plek in de gebiedsgerichte aanpak, wat betekent dat er bij de uitwerking nog heel wat vragen beantwoord moeten worden volgens Van der Tak. ‘Duidelijk moet in ieder geval blijven dat de maatregelen moeten passen in de boerenpraktijk en dat krimp van landbouwgrond of dieren nooit een doel op zich kan en mag worden. Daar waar in het addendum gesproken wordt over het opkopen en innemen van dierrechten en daaropvolgend het verlagen van productieplafonds vragen wij ons ten zeerste af welk milieukundig doel in het kader van waterkwaliteit daarmee gediend wordt.’

Geen garanties

Jaap van Wenum, voorzitter Akkerbouw en Vollegrondsgroente reageert namens zijn sector terughoudend op het nieuws uit Brussel: ‘De aangekondigde brede bufferstroken in de beekdalen, beperkingen van grondgebruik en mogelijke teeltverboden hebben potentieel grote consequenties, maar geven geen garantie op succes. Daarbij vinden wij dat de gronden in boerenbeheer moeten blijven, waarbij ook nog een boterham verdiend kan worden. Wat ons betreft is een gebiedsgerichte maatwerkaanpak zonder verplichtingen vooraf veel effectiever en biedt meer perspectief voor de boer.’

Derogatie noodzakelijk

Ook Jos Verstraten, vakgroeplid Melkveehouderij is er nog niet gerust op: ‘Derogatie is noodzakelijk om te voldoen aan de verduurzamingsopgaves die de politiek vraagt én voor het inkomen van de melkveehouders. Het is terecht dat in Brussel nu de volgende stap richting derogatie wordt genomen, maar de onzekerheid blijft. Dit spel kan niet voort blijven duren, duidelijkheid voor korte en lange termijn is hoognodig. De doelstelling om volledig grondgebonden te worden is een mooie ambitie maar draagt niet bij aan het verbeteren van de waterkwaliteit.' Grondgebonden veehouderij houdt in dat ieder melk- en vleesveebedrijf de mest op het eigen bedrijf of in de buurt kan plaatsen en dat er nergens in deze sectoren nog sprake is van een mestoverschot. 'Onze melkveehouders maken zich grote zorgen over de uitwerking van de grondgebondenheidsambitie, aldus Verstraten, 'het mag geen sanering worden.’

Langdurig traject

De vrijdag 25 februari aangekondigde maatregelen komen voort uit de Europese verplichtingen op het gebied van waterkwaliteit, aldus een aanvulling van LTO. ‘Het ministerie gaf eerder al aan dat hier sowieso aan moet worden voldaan. De Europese Commissie had echter geen vertrouwen dat met het ingediende actieprogramma de doelen worden gehaald en eiste extra maatregelen. Pas wanneer hier aan voldaan zou worden kon de procedure voor derogatie worden vervolgd.’

Politiek spel

Dit is een Brussels politiek spel zonder inhoudelijke logica, concludeert LTO. ‘Derogatie is immers beter voor waterkwaliteit en de kringloopgedachte. Zonder derogatie waren additionele maatregelen bovendien nog steeds nodig, aldus de Commissie.’ In maart vergadert het Brusselse Nitraatcomité, dat onder meer over derogatie beslist, weer. ‘Het kabinet hoopt dan rond de zomer uitsluitsel over derogatie te krijgen, als het overgrote merendeel van de mest al op het land ligt.’