Fotoserie: Teler vraagt TopBodem: welke vruchtwisseling past en hoe grondbewerking minimaal zonder onkruidprobleem?

Anna Zwijnenburg van Van Tafel naar Kavel maakt samen met akkerbouwer Jos Lamers profielkuilen in net (voorjaars)geploegd land en enkele tientallen meters verderop in najaarsgeploegd land. Beeld: Jorg Tönjes

Akkerbouwer Jos Lamers boert waar de Rijn Nederland binnenstroomt. In de omgeving Lobith is de grond kalkrijk en vruchtbaar. Lamers wil minder intensief grondbewerken, zonder dat het onkruid een probleem wordt. Hij haalt de pootaardappelen uit zijn rotatie en wil met wintertarwe, klaverzaad, klaprozenzaad, graszaad en Ethiopische mosterd een rotatie maken die op zijn bedrijf het beste werkt. Adviseur Anna Zwijnenburg van Van Tafel naar Kavel nam vorige week een kijkje op zijn bedrijf.

Jos Lamers maakte met Anna Zwijnenburg een kleine profielkuil op het perceel waar hij net een diploïde Engels raaigras 15 centimeter onderwerkte met een Lemken-ploeg. Zwijnenburg is nieuwsgierig hoe de grond na twee jaar graszaadteelt qua structuur en bodemleven scoort.

Rechts van de sloot is het graszaad net ondergewerkt. Links van de sloot stond vorig jaar wintertarwe gevolgd door de groenbemester Japanse haver. Dat stuk is in het najaar 25 centimeter diep geploegd. Daar willen Lamers en Zwijnenburg ook graag een kleine profielkuil maken, ter vergelijking.

Eerst de 15 centimeter diep ondergewerkte graszaadteelt. We meten dat het inderdaad keurig 15 centimeter omgegooid is. De eerste indruk van de grond is dat hij mooi van structuur is en veel wortelresten heeft. Een mooi begin voor een teelt die de wortelgangen kan gebruiken en de voeding uit mineraliserende plantenresten kan opnemen.

Leven genoeg in de grond. De wormen zijn actief. We vinden ook een ritnaald, na gras een vaak voorkomende, minder gewilde gast.

Een fijne sponzige structuur. De grond krijgt de beoordeling 'super'. Dankzij het mooie weer kwam de bewerking op een goed moment. Zwijnenburg: „De grond is prachtig en tegelijk kwetsbaar. Daarom geef ik op zo'n perceel de voorkeur aan bovenover ploegen.”

We zitten vlak bij de rivier en het grondwater zit ondiep.

Op het perceel links van de sloot stond eerst wintertarwe en daarna Japanse haver. Die is in het najaar 25 centimeter diep omgeploegd. Deze grond ligt dus al wat maandjes. De eerste indruk is dat hij hoekiger breekt. Maar er lijkt iets moois in de brokken te zitten.

Bekijken we de brokken vanbinnen, dan zie je ook een prachtige sponsstructuur. De vorige kuil was super, maar deze krijgt ook een mooi cijfer, want dit is niet verkeerd te noemen. Daarbij is de voorvrucht net wat minder ideaal dan het graszaad. Conclusie van Zwijnenburg: „Ploegen in het voorjaar kan hier goed, maar het belangrijkste is dat je de grond op het juiste moment bewerkt, als de omstandigheden het beste zijn. Dat kan per seizoen verschillen. Na de twee kuilen weten we meer van de grond en kan de puzzel op de vragen van Lamerts beginnen: welke volgorde van gewassen en welke grondbewerkingen passen hier het beste. In de Akkerwijzer van april 2022 gaan de TopBodem-partners daar meer van zeggen.

Lamers teelde altijd wintertarwe, pootaardappelen, graszaad en mosterd of kool voor de zaadvermeerdering. Hij wil de pootaardappelen uit het schema en hij gaat zaden vermeerderen voor klaver, Ethiopische mosterd, klaprozen en diploïde Engels raaigras, dat ook mooi hooi voor de pensionpaarden op zijn bedrijf oplevert, naast het graszaad. „Liefst wil ik een wat ruimer bouwplan gebruiken. Dat is ook om opslagplanten uit koolzadvermeerdering te voorkomen. Daarnaast wil ik het bodembeheer zo passend mogelijk maken voor de teelten.” Deze vragen leggen we in Akkerwijzer april 2022 voor aan de TopBodem-partners. Dat zijn naast Van Tafel naar Kavel ook het HLB, Van Iperen, Van DinterSemo en WUR.

Wilt u ook deskundigen laten kijken naar bodemgerelateerde vragen die spelen op uw akkerbouwbedrijf? Leg uw vraag bij de redactie van Agrio neer. Mail naar: redactie@agrio.nl (vermeld TopBodem in uw mail). Wij buigen ons graag samen met de TopBodem-partners over uw vragen.