Peenrugopbouw bepaalt begingroei, ziektegevoeligheid en goede lengte

Een jong peengewas kiemt en ontwikkelt het best als de rug bovenin fijn genoeg is en wat grover op een diepte tot tenminste 22 centimeter, gezien de gewenste maat voor de verkoop, stelt adviseur Niek Vedelaar van Delphy.

Onderzoek met Flevolandse telers in de Peenacademie helpt telers beter te werken met beschikbare technieken voor rugopbouw in de wortelteelt. Niek Vedelaar van Delphy noemt de rugopbouw van belang voor het zaaibed, de water- en zuurstofhuishouding en om ziektes te voorkomen. Verder is een voldoende losse rug van belang voor de ongestoorde groei.

Als de grond in de rug te veel bezakt kan waterverzadiging een probleem worden na buien, met in het ergste geval rotting tot gevolg. Tijdens de themadag over bodem en water van het Actieplan Bodem&Water Flevoland in Dronten toonde Vedelaar resultaten van een demo met peenrugopbouwsystemen.

Natte ondergrond

In een natte ondergrond krijgen ziektes als sclerotinia (rattenkeutels) en ringrot als gevolg van phytophthora meer kans. Met mechanisatie van WUR Open Teelten en mechanisatiebedrijven vergeleek de Peenacademie systemen voor rugopbouw. Daarbij bleek dat harde conclusies trekken over wat het oog waarneemt en wat de rugopbouw met de opbrengst doet niet zo zwart-wit.

De frezen en rugopbouwmachines konden over het algemeen een goede grove structuur in het onderste deel van de peenrug maken. Het hielp bij een paar systemen met een extra frees voor de bovenrug om het zaaibed fijner te maken. Diabolo’s dragen bij aan het aandrukken van het zaaibed bovenin, zodat het zaad goede aansluiting houdt met het vocht in de grond bij het opkomen.

Plaat

Vedelaar zag goede resultaten met bezakken van de rug na een buitje of kunstmatig beregenen. De diabolo’s zijn goed voor de vochtaansluiting, maar ze kunnen soms voor een harde laag in de bovengrond zorgen. Diabolo’s dienen op hetzelfde tempo te draaien als de rijsnelheid om verdichting te voorkomen.

De Twinrotor van producent Struik maakt de bovenrug extra fijn. „Met name op zwaardere grond kan dat een meerwaarde hebben”, zegt Vedelaar. „Op gronden tussen de 30 en 45 procent afslibbaar verwacht ik dan een betere start van de peen. Dit voorbeeld illustreert volgens de adviseur dat telers afhankelijk van hun grondsoort de beste mechanisatie moeten kiezen. Op een lichtere grond kan een andere combinatie mogelijk beter werk leveren.

Optimale opkomst

Optimale opkomst kan juist voor erg veel gekiemde wortels zorgen. Ze groeien dan fijner. Daarom is de afstemming van de zaaizaadhoeveelheid en de gebruikte techniek belangrijk. Een systeem van Baselier (zonder diabolo’s) gaf minder kiem en een grovere peen, wat voor de opbrengst gunstig uitpakte. „Als ik naar de peenrugopbouw kijk, is voor iedere machine wat te zeggen. Denk vooral na over welke machines bij je grond passen. Maak het in de rug voldoende grof en het zaaibed fijn genoeg en kies je moment van bewerking goed. Doe dat niet te snel in het voorjaar.”