Column: Hedwig Boerrigter: Hoe nu verder?
Eén dag regende het en gingen we naar de bioscoop, naar de documentaire Grutto!. Om meerdere redenen zou iedereen die film moeten zien. Om daarna met elkaar in gesprek te gaan over wát je nu eigenlijk hebt gezien.
Ik zit er nog steeds op te broeden, omdat de film zo beeldend is voor wat er momenteel gaande is. Ik doel natuurlijk op de alom aanwezige stikstofprotesten. Op het uitvergroten van de schijnbare verschillen tussen stad en platteland, natuur en landbouw, natuur en cultuur. De film Grutto! laat zien dat er zoveel nuances zijn. Dat het er maar van afhangt hoe je de wereld wílt bekijken. Dat het niet gaat over schuld en onschuld van enkele partijen.
Wat ik niet wist, is dat de grutto een opportunistische vogel is: hij komt als het hem bevalt en gaat naar een andere plek als het gras daar groener is. Letterlijk bijna. Toen we hier een tijd terug land gingen ontginnen voor veehouderij kwam de grutto. Nu de veehouderij op IJsland aan het uitbreiden is door landbouwgrond te ontginnen, vliegt er jaarlijks een groeiende populatie grutto’s naar IJsland. Een cultuurvogel dus, geen oorspronkelijke bewoner.
De zorgzame boer op de trekker brengt de jonge grutto's naar een strook hoog gras naast de sloot
Suggestieve beelden laten gruttojongen zien in hoog grasland dat wordt gemaaid. De zorgzame boer op de trekker heeft de jongen in de smiezen en brengt ze naar een strook hoog gras naast de sloot. Het jong dat dood gaat wordt gevoerd aan kiekendiefjongen. Eten en gegeten worden, dat is natuur. De zorg die in Nederland wordt gegeven aan grutto’s om te overleven wordt teniet gedaan in Frankrijk, waar ze grutto’s uit de lucht schieten om als delicatesse op te eten. Eenmaal aangekomen in Afrika zien ze de grutto als plaag omdat ze de kiemende rijstzaden opeten.
In 2015 heeft Nederland de grutto verkozen tot Nationale Vogel. Er wordt veel geld besteed aan de instandhouding van deze mooie en bijzondere vogel. De afnemende populatie grutto’s is symbool voor de achteruitgang van onze natuur. Is dat wel terecht? De grutto is immers een cultuurvogel.
Natuurlijke processen willen we in Nederland controleren, en de natuur willen we beheren en in stand houden volgens afgesproken ambities. Waarom? Omdat Nederland een gecreëerd land is, dat dankzij dijken en watermanagement in stand wordt gehouden? Omdat we wonen en werken in een cultuurlandschap met enorme aantallen mensen? Omdat we in ons land alles willen en geen keuzes willen maken? Omdat we als mensheid een oneindige drang naar consumptie hebben? Omdat we vervuilend gedrag niet willen beprijzen? En ondertussen gaat de natuur haar eigen gang.
Waarom omarmen we niet wat er wel is?
Waarom omarmen we niet wat er wel is? Zoals de predatoren kiekendief, ooievaar, wolf, zeearend en otter. Ooit aanwezig, toen verdwenen, en nu weer terug. Het zijn grote beesten, die leven van wat Nederland te bieden heeft. En ja, dit is een versimpeling van een complexe werkelijkheid, dat snap ik best. En ja, er zijn meer dan genoeg redenen om ons zorgen te maken. Over klimaatverandering in de eerste plaats en afname van biodiversiteit in de tweede plaats.
Laten we ons alleen niet blind staren op modellen en rekenmethodes. Optimisme als noodzaak schreef ik al eerder. Kijk om je heen en geniet van wat er wel is in dit overgereguleerde land. Dat ga ik de komende weken opnieuw doen. Zonder media, zonder wifi. Heerlijk!
