‘Nederland grondig op de schop om droogte te voorkomen’

De zomer van 2022 bewijst volgens Verdonschot opnieuw dat waterland Nederland bij tijd en wijle verdroogt. Maar het probleem is breder: ook de momenten van zware regenval leiden er toe dat Nederland in de problemen komt. „Overstroming en droogte zijn twee kanten van dezelfde medaille: het gaat om het langer vasthouden van het water in de haarvaten van het systeem”, zegt hij op de site Resource van Wageningen UR.

Kaartenhuis

In het verleden is ingezet op een snelle waterafvoer, vooral voor de landbouw. Verdonschot: „Doordat de landbouw steeds zwaardere machines ging gebruiken, moest het grondwaterpeil lager. Voor de teelt van bepaalde gewassen werd het peil plaatselijk nog verder verlaagd.” Deze aanpak is volgens de hoogleraar een kaartenhuis gebouwd dat nu instort. „Weinig aanvoer en geen reserves, dan heb je dus een tekort. Het is heel logisch allemaal.”

Verdonschot pleit voor een integrale ruilverkaveling 2.0: „Niet alleen voor de landbouw, maar eentje waarbij alle functies een rol spelen. Dus ook waterkwaliteit, recreatie, stedenbouw, natuur en noem maar op. En onder de strikte voorwaarde dat het water leidend is voor de inrichting van het land. Functie volgt water. En dus niet water volgt functie, zoals bij de waterschappen altijd het credo is geweest.”

Krimp

Dat betekent voor de landbouw een flinke krimp. „Het landschap is na de Tweede Wereldoorlog ingericht ten behoeve van de landbouw. Er mocht nooit meer honger zijn. Maar we moeten toe naar een nieuw realisme, naar het besef dat voor een duurzame wereld en een duurzame voedselvoorziening een nieuw systeem nodig is.”