Verticale landbouw slurpt elektriciteit
Hoewel ‘vertical farming’ niet onbekend is in Nederland, is het concept geen koploper als duurzaam alternatief voor de conventionele landbouw. Bij verticale landbouw kunnen gewassen gestapeld worden geteeld in (bestaande) gebouwen, waardoor het landgebruik enorm afneemt. Volgens onderzoekers van onder anderen de WUR blijft het daar niet bij; ook het watergebruik is tot 90% minder en vaak zijn er ook geen pesticiden meer nodig, blijkt uit de speciale uitgave van Vork over grondloze teelt.
Zeven keer hoger energieverbruik
Probleem is het energiegebruik. Verticale landbouw vraagt veel elektriciteit om de gewassen van voldoende licht te kunnen voorzien, en een geschikt klimaat te creëren. In de recent gepubliceerde 2021 Global CEA Census is sprake van een zeven keer hoger energieverbruik in verticale boerderijen vergeleken met kassen. Zolang deze elektriciteit door middel van fossiele brandstoffen wordt opgewekt, is de claim dat verticale landbouw een lagere CO2-uitstoot heeft onjuist.
Om de CO2-uitstoot te verlagen, moeten verticale boerderijen dus afzien van fossiele brandstoffen. Een team onderzoekers van het Europese Joint Research Centre en de Universiteit van Helsinki heeft onlangs uitgezocht of het landoppervlak dat vrijkomt bij verticale landbouw, opweegt tegen het areaal om de benodigde elektriciteit op te wekken met wind- of zonne-energie. Daarvoor keken ze naar vier gewassen (sla, tomaten, aardappelen en graan) aan de hand van casussen in Zweden en Spanje, landen met een zeer verschillend klimaat.
Zon- en windenergie
De resultaten laten zien dat in het gunstigste geval en gebruikmakend van toekomstige technologische verbeteringen, het areaal aan zonne-energie voldoende elektriciteit oplevert voor het telen van alle gewassen, behalve tomaten in Zweden. In het slechtste geval is er, ongeacht technologische verbeteringen, veel meer dan het vrijgekomen landoppervlakte nodig voor zonnepanelen, behalve voor sla. Windenergie heeft in elk geval meer landoppervlakte nodig, ook weer met uitzondering sla.
Ondanks de licht positieve noot in het onderzoek, zinspelen de conclusies van het onderzoek op een vervolg. Het is volgens de onderzoekers, een opstapje naar het verbeteren van de efficiëntie van hernieuwbare energiebronnen om zo de kans van slagen voor verticale landbouw als effectief en duurzaam alternatief te vergroten.
Dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift Vork, een platform over en voor mensen die betrokken zijn bij de voedselketen.
