Ndicea : met keukentafelinformatie stikstofplanning maken

„Vroeger werd de afbraak van organische stof als vaste en constante factor gezien”, zegt Timmermans. ‘Ouderwetse rekensommetjes’ rond afbraak van organische stof gaan uit van een vast percentage afbraak. Het tempo waarin organische stof afbreekt hangt echter af van het type organische stof. Organische stof met een hoger C:N coëfficiënt breekt trager af. „Ndicea rekent voor iedere input aan organische stof hoe snel die afbreekt en wanneer die vrijkomt. Het model telt alles bij elkaar op als totale mineralisatie.”

'Een stukje verleden'

Timmermans noemt als voordeel van Ndicea dat het programma ‘een stukje verleden meeneemt’ voor de werking van stikstof in de bodem. De stabiliteit van organische stof bepaalt hoeveel ervan in de jaren na het toedienen vrijkomt en op welke momenten. De makers van de stikstofplanner voegen steeds nieuwe data en mogelijkheden toe aan Ndicea, waardoor het in meer teelten en in meer gebieden bruikbaar is. Dankzij de online-omgeving waarin het nieuwe Ndicea draait werken de gebruikers, vaak adviseurs en onderzoekers, soms telers zelf, met de laatste update.

De behoefte aan meer inzicht in de dynamiek van stikstof en koolstof in de bodem maakt Ndicea tot meer gewild. „Het is bruikbaar in een akkerbouwvruchtwisseling en ook in blijvend grasland en het geeft daarbij inzicht in pieken van beschikbaarheid en uitspoeling. Binnen het project Slim Landgebruik kijken onderzoekers naar de mogelijkheden om inzicht te krijgen in de koolstofvastlegging over de jaren.

Volgens zelfstandig onderzoeker Geert-Jan van der Burgt is het model per perceel na enkele jaren voldoende precies in zijn berekeningen. Er is data over meer jaren nodig om goede berekeningen te maken. De eerste twee jaar is het model daarom niet nauwkeurig genoeg. Daarna groeit de betrouwbaarheid. Hoe meer informatie de gebruiker invoert over de jaren voorafgaand, hoe beter de berekeningen zijn.

Plannen maken

Een voorbeeld van het praktische gebruik geeft Van der Burgt bij het plannen van een komende teelt. „Je kunt dan bijvoorbeeld het gewas invullen zonder bemesting. Je krijgt dan inzicht in hoeveel je tekort komt aan mest voor die teelt.” Ndicea kan ook helpen bepalen of en hoeveel stikstof nodig is als aanvullende gift tijdens het groeiseizoen.

Het programma kan op basis van de beschikbaarheid van stikstof ook informatie geven over de haalbare opbrengst. Van der Burgt denkt dat een extra knopje in Ndicea die berekening snel zou kunnen toevoegen voor de gebruikers. „Het model is in de eerste plaats ontwikkeld voor terugblikken, maar we kunnen best een beetje gemakkelijker vooruitblikken toevoegen.”