UPDATE - Graanschepen tóch vertrokken uit havens Zwarte Zee
De Turkse president Erdogan heeft gemeld zich te blijven inzetten voor de export van Oekraïens graan. Volgens berichten zou vandaag nog een konvooi vertrekken. Op trackingsites voor de scheepvaart is het konvooi te volgen. Rusland is op de hoogte gesteld van het vertrek van de schepen.
---
De Verenigde Naties, Turkije en Oekraïne dringen aan op de continuering van de zogenoemde graandeal. De VN vreest een nog ernstigere voedselcrisis als graan grote delen van de wereld niet bereikt. Als gevolg van het Russische standpunt stijgen de graannoteringen.
Rusland liet dit weekeinde weten niet meer verder te willen met de graandeal. Dankzij dit akkoord kon de export van Oekraïens graan en andere voedingsmiddelen via de havens in de Zwarte Zee weer worden hervat. Via deze deal is al meer dan 9,5 miljoen ton tarwe, maïs, gerst, koolzaad, soja en zonnebloemproducten uit Oekraïne uitgevoerd.
Dreigende hongersnood
De Oekraïense president Volodimir Zelensky is woedend over het Russische besluit om zich terug te trekken uit de deal. Volgens de president dreigt een grote hongersnood. Ook de VN maakt zich grote zorgen over honger. Zelensky zegt dat er 176 schepen onderweg zijn met 2 miljoen ton graan. Deze worden nu door Rusland tegengehouden, stelt de Ukrainian Agrarian Confederation (UAC). De Russische inspecteurs doen er volgens UAC sinds enkele weken alles om de inspectie van de schepen met graan te vertragen.
De VN, Turkije en Oekraïne dringen er op aan dat vandaag toch schepen via de Zwarte Zee graan kunnen exporteren. Ook de EU heeft Poetin opgeroepen zich wel aan het akkoord te houden.
Rusland: veiligheid
Rusland trok zich terug uit de graandeal, omdat het ‘niet de veiligheid kon garanderen van andere (burger-)schepen die onder het pact varen, meldt persbureau Reuters. Het land reageert daarmee op de aanval met drones die gericht zou zijn geweest tegen Russische schepen in de Krim. Volgens Rusland zit Oekraïne achter deze aanvallen.
De overeenkomst over de export van graan uit de havens van Oekraïne werd op 22 juli in Istanbul ondertekend door vertegenwoordigers van Oekraïne, Turkije, de Verenigde Naties en de Russische Federatie. Poetin is altijd kritisch geweest over het akkoord. Zo verklaarde hij recent opnieuw dat veel graan dat uit Oekraïne wordt geëxporteerd onder het voorwendsel om de voedselzekerheid van de armste landen te garanderen, daadwerkelijk naar Europa gaat terwijl de arme landen slechts 5 procent ontvangen.
Bombardementen
In het begin van de Russische invasie van Oekraïne eind februari heeft Rusland meerdere havens aan de Zwarte Zee ingenomen en de graanuitvoer tegengehouden. Verder hebben de Russen een aantal Oekraïense havens gebombardeerd, waardoor deze niet meer operationeel waren. Als gevolg hiervan kwam ruim 20 miljoen ton graan vast te liggen in de Oekraïense havens.
Vanwege de blokkade van de havens zocht Oekraïne een uitweg via het spoor. De hoeveelheden die per trein het land uit konden worden vervoerd, waren echter veel kleiner dan wat per schip kon worden geëxporteerd. Tijdens de havenblokkades is ongeveer 2 miljoen ton graan en oliezaden geëxporteerd, waarvan het gros per trein of over de weg.
