Column: Ed Noordam, Letland: ‘Een jaar waarin alles meezit’
We zijn op 26 juli begonnen met de graanoogst, op 4 september waren we klaar, iets vroeger dan anders. Zes weken heel druk, maar het ging als een raket. Al liepen de planning van het loonwerk en van mijn eigen bedrijf nét een beetje over elkaar heen. De grote combines waren allemaal aan de bak in het loonwerk, waardoor ik zelf met de kleinste combine graan moest dorsen. Met 1.200 hectare graan schiet dat natuurlijk niet echt op. Toen de combines klaar waren in het loonwerk konden ze op mijn bedrijf aan de slag. En ja, dan zie je de kracht van veel capaciteit. In korte tijd konden we veel werk verzetten. Met onze vijf combines kunnen we per dag toch al gauw zo’n 170 hectare dorsen.
Hoge hectolitergewichten
Dit jaar gaat met mooie cijfers in de boeken. Bij de tarwe hadden we 4,5 ton gemiddeld, bij de gerst was dat ongeveer 4 ton. Mooie opbrengsten voor de bio-teelt. Erwten deden dit jaar 2,5 ton, haver zat op 2,4 ton. De hectolitergewichten waren top, vergelijkbaar met conventioneel maalkwaliteit. Ik heb zo’n 2.000 euro uitgegeven aan gas, dat is bijna niets op dit areaal.
De wintertarwe en wintergerst zijn er allemaal op tijd in gegaan en van de juiste bemesting voorzien. Nu staan ze er mooi op. Die gewassen hebben zich in korte tijd heel goed ontwikkeld. Het groeiseizoen in Letland is kort, daarom doen we er alles aan om de gewassen bij de start een extra boost te geven. We hebben voor de zaai compost uitgereden en ondergeploegd. Tevens hebben we dit jaar, net als vorig jaar, as van de stadsverbranding uitgereden. Dit is een biologisch product, dus voor ons toegestaan.
De tekst gaat verder onder de foto
De prijsverschillen tussen bio en gangbaar zijn in mijn ogen wat te klein. Er zit maar 60 euro tussen tarwe bio en gangbaar. Maar omdat de prijzen nu zo hoog zijn, ben ik wel heel tevreden. Ik heb het voordeel dat ik zelf ook actief ben in de mesthandel, waardoor ik voor een lagere prijs mest kan inkopen en daarmee een wat lagere kostprijs heb.
Vrije markt
We telen onze gewassen voor de vrije markt en dat lijkt ook dit jaar gunstig uit te pakken. De helft van het graan heb ik verkocht, met de andere helft wacht ik nog even. Ik probeer te profiteren van een aantrekkende prijs richting kerst. Direct na de oogst reageert de markt doorgaans heel gevoelig. De meeste Oost-Europese boeren willen dan verkopen, ze hebben het geld nodig om de gemaakte kosten te compenseren. Daarna is de prijs redelijk stabiel, om vervolgens na kerst weer aan te trekken. Veel lokale boeren hebben helaas niet de adem om daar op te kunnen wachten.
De kostprijs gaat ook hier hard omhoog. Diesel wordt duurder en de pacht- en grondprijzen stijgen. De kleine Letse boer werkt doorgaans met verouderde machines en is niet in staat om te groeien.
Ons graan ligt in de eigen opslag. Ik heb drie Russische loodsen uit de jaren 70. Deze zijn samen goed voor 5.000 tot 6.000 ton graan. Zo veel heb ik niet, dus ze liggen niet vol.
De tekst gaat verder onder de foto
Een groot deel van de biologische granen leveren we aan Nederland. We zitten vrij dicht bij de kust, dus de export verloopt via schepen. Afhankelijk van de tarieven kiezen we voor bulkschepen of vervoer in zeecontainers.
Winterteelten en bufferstroken
De discussie die nu in Nederland speelt over winterteelten en bufferstroken wordt hier niet gevoerd. Nog niet, zeg ik er bij. Regelgeving op dat vlak staat hier echt nog in de kinderschoenen. We krijgen nu bijvoorbeeld voor het eerst controle van de Letse variant van Dienst Regelingen of de sloten schoon zijn. Je ziet nu ook dat de lokale boeren dat oppakken. Want ja, een korting op de subsidie hakt er wel in.
Klaveronderzaai en vanggewassen komt heel langzaam deze kant op, maar nog echt minimaal. Bufferstroken, zoals in Nederland op de planning staat, is voor ons nog mijlenver weg. Ik vraag me zelfs af of het er wel komt. De Letse regering is heel boervriendelijk, we hebben ook een echte boerenpartij. Ik moet nog zien of al die maatregelen die nu boven de hoofden van Nederlandse boeren hangen hier ook zo worden doorgevoerd.
