Wintertarwe wint terrein ten koste van andere teelten

Aart den Bakker, manager afzet graan, ui en peen bij landelijke coöperatie Agrifirm, signaleerde in oktober nog een ‘lichte toename’ bij de arealen wintergranen. Omdat de zaaikalender toen nog liep, kon hij dit niet kwantificeren.

Nu bijna alle wintergranen zijn gezaaid, kan hij dit inmiddels wel: „Wij zien landelijk een toename van ongeveer 6 procent bij wintertarwe, en een toename van ongeveer van 10 procent bij de wintergerst.”

De groei van wintergranen ziet Den Bakker niet ten koste gaan van bepaalde andere gewassen: „We zien wel dat de toename een beetje ten koste gaat van andere teelten. Maar daarbij zien wij er geen gewassen bijzonder uitspringen.”

Noord-Holland-Noord

Voor Noord-Holland-Noord ligt dit anders, aldus Thomas van Essen, teeltspecialist bij CAV Agrotheek: „Wij zien ongeveer 10 procent toename bij de wintertarwe. Wintergerst bleef bij ons ongeveer gelijk. Daarbij vervangt de wintertarwe de graszaadteelt komend jaar bijna volledig.”

CAV Agrotheek bedient meerdere regio’s in Noord-Holland-Noord, te weten de Wieringermeer-, Waard-, Groet- en Anna Paulownapolders en Texel. In totaal zit in deze regio’s volgens Van Essen nu zo’n 90 procent van alle wintergranen in de grond.

Zuidelijke regio’s

Ook in de zuidelijke regio’s van ons land blijkt de toename van de arealen wintertarwe flink ten koste van de graszaadteelt te gaan. Ko Francke, adjunct-directeur telerszaken bij CZAV: „We zien inderdaad dat de uitbreiding van de granen ten koste is gegaan van de uien- en graszaadteelt.”

Qua arealen wintergranen constateerde Francke in oktober nog een groei van 5 procent. Dit stelt hij nu flink naar boven bij: „Ik denk dat het voor de wintertarwe 10 procent, en voor de wintergerst 30 procent meer is geworden.”

Francke zet wel een kleine kanttekening bij de cijfers: „De wintertarwe is dit jaar zwaarder. Het 1000-korrelgewicht lag vorig jaar op 45 gram, en dit jaar op 50 gram. Dit betekent dat er meer zaaigraan per hectare wordt gezaaid. Daartegenover waren de zaaiomstandigheden heel goed, daardoor is er wellicht iets minder gebruikt.”

In totaal zit volgens Francke in de zuidelijke regio’s nu zo’n 95 procent van de wintergranen in de grond. „De laatste bieten moeten er wel nog uit, dus er komt nog wel wat tarwe bij. In het vroege voorjaar worden zomertarwe, -gerst en peulvruchten gezaaid, waarmee de huidige onzekerheden van het GLB worden opgevangen en de bouwplannen worden afgerond.”

Oorzaken toename

Als oorzaken van de toename van de arealen wintergranen noemen de leveranciers de hogere prijzen door de onrust op de wereldmarkten vanwege de oorlog in Oekraïne.

Den Bakker verwacht dat de onrust in 2023 blijft aanhouden: „Daarbij blijft het steeds de vraag of de graanvoorraden uit Rusland en Oekraïne op de wereldmarkt kunnen worden afgezet.”

Volgens Van Essen stemmen de gunstige productprijzen enthousiast, maar zijn er meerdere directe en indirecte factoren van invloed op de teeltplannen. „Ook de soms ernstig verhoogde kostprijs van bijvoorbeeld meststoffen en energie telt mee.”

Regelgeving

Ook nieuwe regelgeving is volgens Van Essen een reden om bouwplannen weer eens goed tegen het licht te houden en door te spreken. Als voorbeeld noemt hij het nieuwe GLB en 7e APN (Actieprogramma Nitraatrichtlijn).

„Dit zal bijvoorbeeld voor meer bloeiende akkerranden zorgen”, aldus Van Essen. „Hoe dit precies zal uitwerken verschilt echter per bedrijf en gebied. De opties om dit per perceel en plantensoort of mengsel in te vullen zijn legio, en ook complex.”

Ook Agrifirm constateert meer vraag naar bloeiende akkerranden. De interesse voor het mengsel met waardplanten voor natuurlijke vijanden zoals zweefvliegen, roofwantsen, lieveheersbeestjes, weekschildkevers en loopkevers, steeg volgens Den Bakker met zo’n 10 procent.