‘Er zijn mogelijkheden stikstof efficiënter te gebruiken’

Cor Eldering zegt nog nooit zo’n prijsstijging meegemaakt te hebben als die van stikstof in het afgelopen jaar. „De prijsstijging van 16 naar 100 euro, gekoppeld aan de energieprijzen, is ongekend. Verder wil de maatschappij de stikstof niet in lucht en water vinden. Je ziet dat in het 7^e Actieprogramma Nitraatrichtlijn, de Kaderrichtlijn Water en in de bemestingsnormen.”

Doelmatiger en zuiniger inzetten

Mogelijkheden om stikstof efficiënter in te zetten zijn er volgens Eldering wel, al zullen ze de prijsstijging niet compenseren. De beste belegging voor akkerbouwers was in 2021 stikstofmest kopen en nu gebruiken of verkopen, maar dit zag niemand aankomen. Eldering stelt dat er wel mogelijkheden zijn om stikstof doelmatig en zuiniger in te zetten.

„Nitraat spoelt gemakkelijk uit. Het alternatief is ureum gebruiken met een ureaseremmer of kiezen voor ammoniummeststoffen. Je zou met rijenbemesting ook nog 20 procent kunnen besparen. Dan kan je nog kiezen voor een stukje bladbemesting in het groeiseizoen. Ten opzichte van korrels kan je dan nog zo’n 20 tot 40 kilo stikstof per hectare besparen.”

Ureum bevat meer stikstof per volume/gewicht. KAS bevat 27 procent stikstof en ureum wel 46 procent. Dat scheelt in transportgewicht. Omdat ureum kan vervluchtigen is de manier van toediening belangrijk. Eldering raadt de telers aan direct de meststof in te werken. „Je kunt de meststof het beste voor een regenbui toepassen en bij windstil weer om de vervluchtiging te beperken. Gebruik het op een groeiend gewas en gebruik eventueel dus een ureaseremmer.”

Niet doen

Lang voor het inwerken toepassen van ureum is niet handig, stelt de adviseur. Hij noemt als voordelen dat ureum een geleidelijke opname en groei geeft en nauwelijks uitspoelt. Het heeft een lage zoutbelasting. „De plant neemt de amide stikstof van ureum gemakkelijk op. Een voordeel voor de ‘footprint’ is dat het bij productie minder CO₂-uitstoot oplevert dan KAS.”

Bladbemesting werkt volgens Eldering goed, omdat het een snelle respons geeft. Actiever blad en actievere wortels zorgen voor een directere reactie. „Als je alles combineert van efficiënt bemesten en in de rij en met bijbemesting op maat, kan je tot 40 procent besparen op de stikstofgift.”

Bacterie

De afgelopen jaren is er meer aandacht voor actieve stikstofbinding door bacteriën in het blad. Producten als N-Leaf en BlueN zijn daarvoor op de markt. Volgens Eldering komt de toepassing van die middelen wel zeer precies. Van Iperen onderzocht het product N-Leaf, dat ze zelf voeren. „Het is een levend product. Daarom moet het niet zelf in stress komen of op een plant gebruikt worden die in stress verkeert.”

Eldering noemt een reeks voorwaarden voor effectief inzetten van N-Leaf: ’s ochtends voor 9 uur, niet te koud, niet te warm, huidmondjes open, niet te droog, niet te veel temperatuurverschil dag-nacht, op een droog gewas, bij luchtvochtigheid van minimaal 60 procent, geen nachtvorst drie nachten erna… Een behoorlijke lijst.

Na toediening duurt het kort (3 uur) voor de bacterie in het blad zit. Na een week wordt hij actief en bindt 2 tot 3 kilo stikstof per hectare per week. „Om er 20 tot 30 kilo stikstof mee te binden heb je dus nog tien weken groei nodig. We onderzochten de werking in wintertarwe en fritesaardappelen.”

Onder goede omstandigheden positief

De indruk van de werking is onder de goede omstandigheden positief, maar minder zeker dan middelen als Powerleaf Quatro (meststof), ook in de proef. In een droge zomer als 2022 is het net wat moeilijker om resultaten te halen met in het blad levende, stikstofbindende bacteriën. „We moeten er nog mee leren werken”, concludeert Eldering, die het als onderdeel van de totaalstrategie voor boeren aanmerkt. „We zijn nieuwe wegen aan het vinden. Dat is een langer leertraject, maar de wetgever vraagt ons om alles efficiënter te doen.”