Hoorzitting: CRISPR-Cas komt er toch wel, maar misschien niet in Europa
De burger twijfelt, betoogde Michelle Habets van het Rathenau Instituut. Uit een onderzoek van dat instituut samen met de WUR zou blijken dat de burger de nieuwe techniek genuanceerd bekijkt en zeker de maatschappelijke voordelen ziet. Maar tegelijk vertrouwt die de bedrijven niet die de techniek willen gebruiken; die zouden niet de maatschappelijke belangen, maar commerciële belangen voorop stellen.
Maar, vertelden vertegenwoordigers van die bedrijven, diezelfde burger wil wel dat de landbouw snel verandert. „Planten moeten klimaatresistent worden, en minder vatbaar voor ziekten", stelde An Beekeman, van zaadveredelingsbedrijf Beekeman Group. „En liefst snel. De Europese Commissie wil in 2030 zijn Green Deal bereiken." Maar zonder CRISPR-Cas kun je die snelheid niet bereiken, vertelde ze. Plantveredeling is normaal een kwestie van zes tot twaalf jaar, met CRISPR-Cas kan dat veel sneller.
Internationaal
Daarbij moet Europa zich realiseren dat verschillende andere landen de techniek wel al toestaan bij plantveredeling, stelde Beekeman. „Als internationaal opererend bedrijf ondervinden wij al concurrentie van bedrijven uit andere landen. Om concurrerend te blijven zullen wij die techniek ook moeten kunnen toepassen. En als dat niet in Europa kan, dan ergens anders."
Jaap Mazereeuw van Enza Zaden vertelde hetzelfde. „Wij willen de techniek graag toepassen waar dat mogelijk is. Als dat hier niet het geval is, hindert dat ons niet; dan doen we dat ergens anders. Maar de gevolgen voor Nederland zijn wel belangrijk; het betekent dat kennis op het gebied van plantveredeling uit Nederland zal verdwijnen."
Niels Lauwaars van branchevereniging Plantum riep de regering op om geen hoge barrières op te werpen. „Want dan kunnen alleen de kapitaalkrachtige bedrijven hieraan meedoen. En dan verdwijnen nieuwe toepassingen achter octrooirechten."
Maatschappelijk debat
Arend Streng van Rijk Zwaan vond het van belang dat de maatschappij meer kennis kreeg van de technologie. Op die manier kon het maatschappelijk debat beter gevoerd worden. Wetenschapsjournalist Hidde Boersma vond dat ook wel. „Het publiek heeft nu een onveilig gevoel hierover", zei hij, „maar die gevoelens worden ingestoken door verhalen die niet stroken met de wetenschappelijke consensus."
Dat werd weer weersproken door Nina Holland van CEO, een organisatie die lobbyisten in Brussel met argusogen volgt. Volgens haar wijzen veel wetenschappers op gevaren die CRISPR-Cas met zich meebrengt.
Sijas Akkerman van de Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland stelde dat CRISPR-Cas geen silver bullet is, geen oplossing van alle maatschappelijke problemen. „We moeten gewoon verder gaan met natuurinclusieve landbouw en kringlooplandbouw", vond hij. „En CRISPR-Cas moet je enkel willen inzetten waar dat aan die doelen kan bijdragen. Dus wel planten ontwikkelen die tegen plagen en schimmels kunnen, maar geen toestemming geven voor herbicide-resistente gewassen." De overheid moet daarbij aan het stuur blijven zitten, vond hij.
