Betacalregeling nog open tot 1 april: enkele inzichten op een rij

Bodem- en bemestingsspecialist André van Valen van bieteninstituut IRS noemt als eerste pluspunt: „Betacal heeft dankzij de fijnheid en samenstelling een snelle werking. Hierdoor kan het in het voorjaar in korte tijd alsnog voldoende pH-stijging veroorzaken.”

Slechte groei van suikerbieten wordt vaak veroorzaakt door een te lage pH. Voor suikerbieten geldt dat de pH minimaal 6 moet zijn. Zand- en dalgronden vragen daarom dikwijls om een extra kalkgift voor de bieten.

In 2021 kwam op diverse percelen op zand- en dalgrond met name in het ras Caprianna KWS aantasting door aphanomyces voor. Dit trad met name op na overvloedige neerslag, en als de pH lager dan 6,0 was.

Optimale pH

De optimale pH in het bouwplan is volgens Van Valen afhankelijk van het aandeel aardappelen en het gehalte organische stof: „Doordat aardappelen en veel organische stof de optimale pH verlagen, ligt de streefwaarde ook wel eens onder de 6,0.”

Op kalkarme lutumhoudende (klei-)gronden is volgens Van Valen het voordeel van Betacal ten opzichte van andere kalkmeststoffen, dat deze andere kalkmeststoffen bij een hoge pH slechter oplossen en daardoor trager werken. Dit maakt Betacal zeer geschikt om op kalkarme (oude) kleigronden te pH te laten stijgen.

Nutriënten en structuur

Als ander pluspunt noemt Van Valen dat telers met Betacal ook nutriënten en organische stof aanvoeren (bij 10 ton Betacal, gaat het al gauw om enkele honderden kilogrammen). Bij een lager gehalte organische stof, daalt de pH sneller.

Van de nutriënten in Betacal zijn calcium, fosfaat, magnesium en stikstof kwantitatief de belangrijkste. De stikstof in Betacal werkt bij voorjaarstoepassing beter (75 procent) dan in het najaar (40 procent). Daarbij draagt gebruik van Betacal bij aan het sluiten van de mineralenkringlopen.

Op klei- en lössgronden kan de bodemstructuur een probleem zijn. Betacal maakt de grond volgens Van Valen losser en minder gevoelig voor structuurbederf. De slempgevoeligheid vermindert, en de bewerkbaarheid en ook verkruimelbaarheid verbetert.

„De reden hiervoor is dat door de aanvoer van calcium het aandeel calciumionen in het klei-humuscomplex toeneemt,” aldus Van Valen. „Een betere verkruimelbaarheid, zorgt voor een zaai- en plantbed van betere kwaliteit. Dit kan helpen bij een snelle en goede beginontwikkeling van het gewas.”

Fosfaatruimte

Een belemmering bij het gebruik noemt Van Valen dat de aanwezige fosfaat in Betacal voor 100 procent meetelt in de gebruiksruimte. Behalve Vitakal (dat aanzienlijk minder fosfaat bevat dan Betacal) bevatten de andere kalkmeststoffen, zoals kalkslib en Limkal niet of nauwelijks fosfaat. Betacal is van alle kalkmeststoffen wel verreweg de goedkoopste.

Dat Betacal volledig meetelt voor de fosfaatruimte, wordt door Cosun Beet Company regelmatig onder de aandacht gebracht bij het ministerie van LNV. Volgens Van Valen vormt dit soms een drempel om (een grote hoeveelheid) Betacal af te nemen, wat vanuit de kringloopgedachte niet wenselijk is.

Kringloop en zuurbinding

Romke Postma van het Nutriënten Management Instituut NMI Agro wijst voor de volledigheid op de tabel met de samenstelling van organische meststoffen in het Handboek Bodem & Bemesting van de Commissie Bemesting Akkerbouw en Vollegrondsgroenteteelt. Hieruit blijkt dat er per 10 ton Betacal gemiddeld zo’n 100 kilogram fosfaat, 100 kilogram magnesium en 30 kilogram stikstof wordt aangevoerd.

Daarnaast voegt Postma toe dat er naast Betacal meer reststoffen toegelaten zijn als kalkmeststof. „Deze dragen dus ook bij aan kringloopsluiting. Hierbij valt te denken aan kalkslib dat vrijkomt bij de drinkwaterbereiding uit grond- en oppervlaktewater, en vermalen eierschalen die vrijkomen bij de industriële verwerking van eieren. Alle reststoffen die als meststof kunnen worden verhandeld, staan in bijlage Aa van Artikel vier van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet.

De bekalkende waarde van producten wordt aangegeven met het begrip ‘neutraliserende waarde’; voorheen ‘zuurbindende waarde’. Een overzicht van de neutraliserende waarde van enkele kalkmeststoffen, waaronder Betacal, is te vinden op de website van IRS. Hieruit blijkt dat de neutraliserende waarde van veel kalkmeststoffen (waaronder eierschalen) schommelt rond de 50, terwijl dat voor Betacal-producten varieert van 17 tot 26. Dit betekent dus dat meer Betacal nodig is dan gangbare kalkmeststoffen om dezelfde pH-stijging te realiseren.”

Extra Betacal

Telers kunnen naast de telerregeling extra Betacal bestellen via het Cosun Ledenportaal. Dit kan zowel voor levering op korte termijn, als voor levering vanaf campagne 2023. Er is op dit moment nog product voorradig. Ook niet-bietentelers kunnen Betacal bestellen.