Bestrijding graanklander vraagt goede hygiëne
Akkerbouwers bewust van het risico
'Wij adviseren om de loods, inclusief alle moeilijk bereikbare plekken, goed schoon te maken, nadat de laatste partij graan is afgezet. Er mag geen graan in de loods achterblijven. Geen korrel!', onderstreept Jos Bos van Agrifirm.
Volgens Bos zijn akkerbouwers zich terdege bewust van het risico van de graanklander. Controle vindt gelijktijdig plaats met de reguliere monstercontroles op bijvoorbeeld het vochtgehalte en de kwaliteit. 'Treffen we de graanklander aan, dan informeren we direct de teler en zoeken gezamenlijk naar een alternatieve afzet', aldus Bos. Agrifirm treft de gevreesde kever slechts sporadisch in een partij aan.
Aantating is zichtbaar en hoorbaar
Een grote aantasting valt op door rondlopende kevers. Bij een lichte aantasting vallen ze pas op door een deel van het graan te zeven. De aanwezigheid is ook vast te stellen door gebruik te maken van zeer sterke microfoons en versterkers. Deze laten het geluid van vretende larven in graanmonsters tot 10 kg horen.
Chemische bestrijding
'Het aantal graanklanders verschilt sterk van jaar tot jaar. Net als bij andere insecten is het vooral afhankelijk van de klimatologische omstandigheden. In een warm en vochtig jaar ontwikkelt de graankalander zich het best', zegt Rob van Veldhuijzen uit Boxmeer. Hij is onder meer actief op het gebied van desinfectie en ongediertebestrijding. Soms gaat hij de boer op om de graanklander te bestrijden op locaties waar de aanwezigheid van het insect is vastgesteld. Voor de bestrijding beschikt hij over twee toxicologische groepen: synthetische pyrethroide en pyrethrum.
Bij een besmetting zijn er volgens Van Veldhuijzen twee bestrijdingsmogelijkheden: ruimtebehandeling of oppervlaktebehandeling. 'Door de residuele werking is een oppervlaktebehandeling het effectiefst. Een ruimtebehandeling werkt hevig, maar is slechts van korte duur. Een ruimtebehandeling passen we steeds minder toe, omdat we minder mogelijkheden krijgen om te gassen. Wel is in januari 2009 een toelating aangevraagd van nieuwe producten om voorraadaantasters te bestrijden', besluit Van Veldhuijzen.
Graanklander houdt van warmte en vocht
De graanklander is tussen de 3 en 5 millimeter lang. De kever is bruin met vier lichte vlekken. Twee tot drie keer per dag knaagt het wijfje een groefje in een graankorrel, legt hier één eitje in en plakt het gaatje vervolgens dicht met een afscheidingsproduct. De larve (korenworm) holt de korrel volledig uit en verpopt na enkele weken in de korrel.
Na ongeveer 30 dagen bij een temperatuur van 25 tot 27 graden komt hij eruit, een lege korrel achterlatend. De graanklander verblijft bij voorkeur in een afgesloten omgeving met een temperatuur rond 25 graden en in granen met een hoog vochtgehalte. Bij temperaturen onder de -10 en boven 40 graden sterft de kever. Ondanks de lage temperaturen van de afgelopen weken is het maar de vraag of dit van invloed is geweest op de graanklander. In de graanschuren daalde de temperatuur niet tot
-10.
Graankalanders schuwen het licht en blijven verscholen in de graanhopen. Onder optimale omstandigheden kan één wijfje in drie generaties voor 250.000 nakomelingen zorgen. Een verlies van evenzoveel graankorrels.
De temperatuur van door graanklander aangetaste partijen loopt op, het graan wordt muf en krijgt last van parasieten als schimmels en mijten. Dat maakt de partij onverkoopbaar.
