Van aardappel tot innovatief product

Ronkend arriveert een vrachtwagen met een lading van zo'n 30 ton zetmeelaardappelen op het terrein van Avebe in Gasselternijeveen. Voordat de lading kan worden gelost, moet eerst een tussenstop op de weegbrug worden gemaakt. Behalve gewogen, wordt de lading daar ook bemonsterd. Dit gebeurt geheel automatisch met een stalen arm.

Onderwatergewicht

Het aardappelmonster gaat vervolgens naar het monsterweeglokaal, waar het onderwatergewicht wordt bepaald door de onafhankelijke Stichting Controle Fabrieksaardappelen (SCF). Het gemiddelde onderwatergewicht lag in de eerste drie weken van de campagne op 475 gram, ruim boven het meerjarig gemiddelde. Het tarrapercentage ligt met 5,5 ruim onder het gemiddelde.

Zwemmen

Na het wegen en bemonsteren worden de aardappelen gestort in een stortbak. Onder deze bak loopt een transportband, die de aardappelen naar de 7.000 ton grote opslag ruimte (GOR) brengt. Onder in deze ruimte bevindt zich een tweede transportband, die de aardappelen in het water 'zwemmend' naar het eerste deel van het productieproces brengt. Het 'zwemmende' vervoer zorgt er voor dat het eerste vuil van de aardappelen wordt gewassen. Twee wastrommels doen de rest van het vuile werk.

Vermalen, scheiden en drogen

Nadat de aardappelen zijn gereinigd en geschoond van de tarra, begint de verwerking. In een rasp worden de aardappelen vermalen. Hierbij gaan de cellen kapot en ontstaat een aardappelpulpmassa. Een centrifuge met een zeef scheidt deze massa vervolgens in zetmeel, vocht en vezels. Zetmeel is het zwaarste product dat uit de centrifuge komt.
Na droging is het geschikt voor verdere verwerking tot een scala van producten. Behangplaksel en glansmiddel voor drop zijn bekend. Nieuw is Etenia, een product dat magere producten als yoghurt een extra romige, volle textuur geeft. Dit innovatieve product is genomineerd voor de Food Valley Award 2009.

Eiwit en vezels

Het vocht dat uit de centrifuge komt, gaat de eiwitfabriek in. Daar wordt 35.000 ton eiwit verwerkt tot ingrediënt voor sportdrankjes, ijsjes en vleeswaren.
Het laatste product van het centrifugeproces is de vezel. Uit dit afvalproduct wordt zoveel mogelijk water geperst. Als het een drogestofgehalte heeft van 16,5 procent werkt een transportschroef de aardappelpersvezel in een van de bunkers. Van hieruit wordt het product naar veehouders in heel Nederland gebracht.

Zwarte cijfers

De coöperatie worstelt zich door een moeilijke tijd. Door de verminderde vraag naar producten waarin aardappelzetmeel wordt verwerkt, zoals papier, textiel en bouwmaterialen, bereikt de recessie de fabriek. Salesmanager Anne Sikkema: 'We zitten nog in de zwarte cijfers, maar zullen alle zeilen bij moeten zetten om dat dit jaar zo te houden.' Een van de genomen maatregelen is dat volgend jaar het personeel acht dagen extra werkt voor hetzelfde loon.
Ondertussen gaat de campagne gewoon door. Tot aan maart of april 2010 draait de fabriek in Gasselternijeveen zeven dagen per week, dag en nacht. Diezelfde periode rijden vrachtwagens af en aan om 1,2 miljoen ton aardappelen af te leveren.