Aardappelrassen uit Eenrum veroveren wereld
Proef- en vermeerderingsvelden
De potentiële nieuwe rassen groeien in Eenrum op 3 hectare proefvelden en 7 hectare vermeerderingsvelden. Na het rooien moeten ze zich bewijzen in de beoordelingsruimte. Zoon Karel Biemond snijdt achter de leestafel de aardappelen door en keurt op het oog de kleur van de schil en het inwendige van de aardappel. 'Ik kijk naar de structuur. Is de aardappel grof of niet en hoe glad is hij. Uiteindelijk bekijk ik het totaalplaatje.'
Medewerker Hielke Elzes pakt na het sorteren de zakjes aardappelen en weegt ze onder en boven water. 'Zo bepaal ik het onderwatergewicht. Dat is belangrijk om achter het drogestofgehalte van de aardappel te komen.'
Strenge keuring
Lang niet alle aardappelrassen komen door de keuring. 'Een groot aantal sneuvelt. Die partijen gaan weg als veevoer', zegt Hans Biemond. 'Het streven is rassen te kweken die op de rassenlijst komen. Dan heb je een licentie. Elke boer die een aardappelras van ons wil telen, moet dan een bepaald bedrag aan het handelshuis betalen. Een deel daarvan komt bij ons terecht.'
Er staan nu zeven rassen van de familie Biemond op de rassenlijst. 'Mondial en Fabula doen het heel goed', zegt Biemond. 'De grof groeiende Fabula is erg gewild in de Afrikaanse landen. De mensen daar houden van een grote aardappel. In Engeland hebben consumenten een heel andere voorkeur. Daar is bijvoorbeeld Smile aangeslagen, een rode aardappel met gele ogen. Heel bijzonder. In Nederland hoef je daarmee niet aan te komen. In Engeland vinden ze hem prachtig.'
Kiezen en keuren in de keuken
Na het voorbereidende werk in de beoordelingsruimte komen de geselecteerde aardappelen terecht in de grote keuken van de boerderij. Het domein van Elly Biemond. Zij bepaalt welke aardappelen geschikt zijn voor consumptie, chips, de zetmeelindustrie of export. Medewerker Rieks Bekkema schilt de aardappelen en kookt ze in een paar grote pannen op het elektrisch fornuis. Van een aantal aardappelen maakt hij met een snijmachine chips en patat.
Op een tafel staan 39 plastic bakjes met gekookte aardappelen. Ook staan er een aantal bakjes met gebakken chips en patat. 'Zie je deze donkerbruine chips? Die verkleuring komt door een te hoog suikergehalte. Het is duidelijk dat dit ras niet geschikt is voor chips', zegt Elly Biemond.
Tijd om te proeven. Met een lijst in de hand en een spuugbakje naast zich proeft Elly de gekookte aardappelen. Ze noteert haar bevindingen nauwgezet op een lijst. 'Bij deze zet ik een kruisje bij AB, dat betekent dat deze aardappel behoorlijk vast van structuur is', zegt ze. 'Verder kijk ik naar de mate van grauwverkleuring en beoordeel ik de smaak.' Het is een precies werkje, maar Elly Biemond doet het graag.
Uitdaging
Het belangrijkste voor Elly en haar man is om met zo min mogelijk kunstmest zo goed mogelijke nieuwe rassen met veel resistenties te kweken. 'Dat is echt een uitdaging, met al die hardnekkige virussen en bacterieziekten', zegt Hans Biemond. Hij heeft de uitdaging aan zijn zoon overgedragen. 'Over een paar jaar stop ik ermee, dan mag Karel de beslissingen nemen. Daar heb ik alle vertrouwen in. Ik neem dan afscheid in de wetenschap dat ik een mooi bedrijf heb opgebouwd en me aan de belofte aan mijn broer heb gehouden. Hij is met het kruisen begonnen, het was zijn lust en zijn leven. Ik ben heel blij dat het zo goed is uitgepakt.'
Tekst: Ellis van Wees
Beeld: Roelof Stroetinga