Broccoli wijkt wellicht voor waterskiërs

Het bedrijf van de broers ligt naast het windmolenpark en niet ver van het kassengebied. 'Kijk', zegt Wiebe terwijl hij een kleurig plan met kaart van het gebied uit het kantoor haalt. 'Dit is ons bedrijf en daar liggen de kassen aan de rand van het dorp. Het is de bedoeling dat het hele tussenliggende gebied vol komt met glas. Ook op grond die nu nog van ons is, recht tegenover het bedrijf.'

Ondergelopen land

Het perceel dat de provincie Friesland van de broers wil hebben, is enkele jaren geleden praktisch ondergelopen na hevige regenval. 'Dat bracht ons eigenlijk op het idee: een nat recreatiegebied met bungalows en een waterskikabelbaan. We hebben toen ook bij het waterschap aangekaart dat er een waterberging moest komen. Dit lijkt ons een mooie oplossing.'
Friesland is echter nog niet zo voor het plan. 'Het is helemaal niet zeker of het gaat lukken, maar we doen ons best de provincie te overtuigen.'
In het plan dat de broers hebben laten maken, staat een grote plas met een soort schiereilanden getekend. Op de eilanden is plaats voor huisjes, in de plas voor de kabelbaan. 'Dat hebben we hier in Friesland nog niet. We dachten eerst aan een golfbaan, maar er zijn in Friesland al bijna meer golfbanen dan golfers.'

Celdeuren

Het recreatieplan ligt er en de broers wachten af. Voorlopig hebben ze het druk genoeg met de teelten en de koeien. Op het moment worden de laatste aardappelen gelezen en afgeleverd en wacht de winterpeen in de koelcel op een nieuwe eigenaar. 'De cel staat vol, we wachten op betere prijzen.'
Goodijk schuift de zelfgemaakte celdeur open en toont de kisten. De deur golft als Goodijk zijn schouder tegen de constructie zet. 'Die deuren hebben we gemaakt in de tijd dat het wat minder ging. Het kost heel wat, zulke grote celdeuren. Het ziet er misschien niet zo mooi uit, maar het werkt goed. Bovendien zijn ze extra hoog, dat is makkelijk bij het vol- en leegrijden van de cel.' De deuren schuiven netjes voor elkaar langs, de koelinstallatie zorgt ervoor dat de peen in de cel in puike conditie blijft.

Geur van Talent

Een schuur verder prikkelt de penetrante geur van Talent de neusgaten. Goodijk probeert dit jaar op het eigen bedrijf het middel uit, dat moet leiden tot een hogere aardappelopbrengst. Ook hier is huisvlijt aan te pas gekomen. Het klimaat wordt door de computer geregeld en de verneveling van de Talent ook. De zuigwand is echter van eigen makelij. 'Binnenkort laten we doormeten of de luchtstromen inderdaad goed lopen en of het middel dus overal komt.'
Vorig seizoen zette Goodijk een aantal kisten bij een collega-akkerbouwer in een cel met Talent. 'Dat beviel heel goed, er was echt een hogere opbrengst te zien. De aardappelen hebben meer spruiten, meer stengels en dat geeft meer aardappelen.'

Broccoli

Wiebe is de akkerbouwer van de drie. Hij is verantwoordelijk voor de verzorging van het gewas, samen met een medewerker. 'In drukke tijden spring ik ook wel bij in de andere takken, we kunnen alledrie alle werkzaamheden aanpakken op het bedrijf.'
Als het echter geen piektijd is, houdt Jaap zich bezig met de melkveehouderij en zorgt Murk voor het planten en oogsten van de broccoli. Dat is de hoofdteelt van het akkerbouwbedrijf.
Die groente kwam in 1986. 'Mijn vader wilde van de aardappelen en bieten af en bouwde in 1974 een ligboxenstal. Hij kon het telen echter niet laten en toen wij later in het bedrijf stapten, hebben we de groenteteelt en de akkerbouw weer uitgebouwd.'
In de winter van 1985/1986 volgde Wiebe een cursus groenteteelt en daarna begonnen ze met 2,5 hectare broccoli. Die teelt werd rap uitgebreid en er werd land bijgepacht in Workum om eerder te kunnen planten. 'Hier hebben we zware grond, 20 tot 50 procent afslibbaar. In Workum is de grond veel lichter, 11 tot 16 procent afslibbaar met 7 procent humus. Daardoor kunnen we daar half maart al planten.'

Stof op sealmachines

De broccoli wordt geoogst en op het bedrijf verwerkt. 'Het is 35 kilometer rijden, maar het is de moeite', vindt de akkerbouwer. 'We leveren alle broccoli via Schuitema aan de C1000.' Wie dat niet weet, krijgt in de verwerkingsruimte een grote groene hint. 'Hier wordt u gematst', meldt een bord tegen de muur.
Op de sealmachines ligt stof. 'We zoeken naar een manier om de inpaklijn ook in de winter te laten draaien, maar dat valt niet mee. We hebben het geprobeerd met witlof van een trekker verderop, maar die kunnen we niet bedienen als we zelf broccoli moeten inpakken.'
Jammer is het wel, vindt Goodijk, want de capaciteit is vorig seizoen net verdubbeld. Op aanraden van nota bene de bank zelf investeerden de broers in een tweede sealmachine. De oude machine, die ze in 1999 uit Spanje importeerden, werd gereviseerd. Nu worden de broccolistronken op twee lijnen voorzien van krimpfolie. 'Dat geeft veel arbeidsvreugde. Voorheen moesten we wel eens in ploegendiensten aan de slag, 's avonds en ook wel 's nachts, als de C1000 een actie had bijvoorbeeld. Dat is voor een paar dagen niet erg, maar op de lange termijn breekt het je op. Het is ook niet goed voor het gezinsleven', weet Goodijk. Hij is namelijk ook echtgenoot en vader.

Contracten met Schuitema

Het nieuwe seizoen staat voor de deur, de onderhandelingen met Schuitema lopen al. In de bijna vijftien jaar dat de broers voor Schuitema telen, hebben ze alle soorten contracten al gehad. 'Eerder leverden we aan de veiling, maar dat gaf onzekerheid en een hoop werk. Met Schuitema hebben we vaste prijzen gehad, een beneden- en bovenprijs en de laatste jaren een vrije marktprijs. Nu willen ze weer een beneden- en bovenprijs. Het is wel eens lastig onderhandelen, maar we komen er altijd uit.'

Het bedrijf

Murk (links, 44), Wiebe (rechts, 43) en Jaap Goodijk (40) zijn de drie firmanten, sinds hun vader in 2000 stopte. Ze hebben in totaal 160 hectare, waarvan 71 hectare in eigendom, 17 hectare in pacht, 12 hectare in erfpacht, 43 hectare in reguliere pacht in Workum en nog eens 20 hectare in losse pacht.
Op de grond telen de broers 48 hectare aardappelen, 75 hectare broccoli, 8 hectare suikerbieten, 4 hectare graszaad, 5 hectare winterpeen en 4 hectare snijmaïs. 5 Hectare wordt gebruikt voor faunabeheer en 18 hectare als grasland. Het bedrijf heeft een quotum van 400.000 liter. Daar is 's zomers een melker voor. Er is verder een vaste medewerker en een zzp'er. In de zomer lopen er ook nog circa 35 seizoenarbeiders rond en vier Poolse medewerkers.