De werkdag van loonwerker Jan Dekker

Werkgever: Demijba BV
Standplaats: Strijensas
Functie: akkerbouwer en loonwerker
Datum: 19 november

11.00 uur

Wat verlaat en haastig komt Jan Dekker het kantoor van het loonwerkbedrijf binnen. De akkerbouwer en loonwerker is druk met rooien, ploegen en zaaien. Het akkerbouwbedrijf heeft een bouwplan dat per jaar varieert tussen de 750 en 900 hectare met vooral aardappelen, spruiten, knolselderij en tarwe. Hiervan is 40 hectare biologisch. Het loonbedrijf verricht nog eens 300 hectare aan oogstwerkzaamheden en is daarnaast ook actief in grondverzet, kilver- en diepspitwerk.
In de schuur zijn medewerkers spruiten aan het sorteren en knolselderij aan het sorteren en wassen. Verspreid in De Hoekse Waard, Eiland van Dordrecht en Goeree-Overflakkee werken zes groepen aan diverse loonwerkzaamheden. Dekker leidt alles in goede banen. Het door- en doornatte najaar laat letterlijk diepe sporen na. Niet alleen op het land. De zwaardere oogstomstandigheden vergen ook veel van het personeel. 'Dit jaar moest er 's nachts en op zondag vaak worden doorgereden om alles er op tijd uit te krijgen. Dit was al zo vanaf de combine- en strotijd.'

12.30 uur

Dekker neemt een kijkje bij de medewerkers die wortels aan het lossen zijn voordat deze de gehuurde koelcel ingaan. Erf en machines zijn besmeurd met modder. 'Op ons bedrijf in Polen zag het er beter uit. Hoewel het zomerweer wisselvallig en regenachtig was, bleef het na een fikse bui van 100 millimeter halverwege september droog.'
Het bouwplan in Polen is 1.000 hectare, waarvan 330 hectare aardappelen, 130 hectare spruiten, 40 hectare uien en het restant tarwe en maïs. Het loonwerk bestaat daar voor het voornaamste deel uit bieten rooien. Het gaat om circa 3.000 hectare.

13.15 uur

Een paar kilometer verderop heeft Niels van der Waal bijna de helft van het perceel van een klant in Nieuw-Beijerland gespit en gezaaid. Hij vult de zaaimachine bij met wintertarwezaad. Ondertussen gooit Dekker diesel in de trekker. Van der Waal doet zo'n 0,8 hectare per uur. Ook de volgende dag is hij er nog mee bezig. Dan vervolgen Dekker en zijn medewerkers ook het rooien van knolselderij in de eigen polder en het bietenrooien op Goeree-Overflakkee.

14.00 uur

Vlak bij Numansdorp is een ploeg van Demijba peen aan het rooien op een gehuurd perceel. 'Deze grond is slecht gedraineerd. Wij draineren onze gronden om de tien jaar, hier kunnen trekkers en kiepwagens in zo'n nat seizoen bijna niet rijden. Het oogsten gaat de helft langzamer en bovendien gaan de wortelen nat de schuur in', legt de loonwerker uit. Met de vierrijige bunkerrooier op rupsbanden van Ploeger lukt het wel. Ze doen zo'n drie dagen over 6 hectare. 'Normaal gesproken is de bunker met een gang vol, maar nu wordt de bunker vanwege de verzadigde grond niet helemaal vol gereden. Op de extreem natte plekken, is de bunker ideaal. Dan hoeft de kiepwagen daar niet bij te rijden.'

14.30 uur

De trekker zit vast. Naast het perceel staat een andere trekker klaar om de trekker met kiepwagen los te trekken. Dekker kijkt toe hoe de trekker de combinatie uit de grond trekt terwijl de dieseltank van de bunkerrooier langzaam volloopt. Hij informeert bij chauffeur Leo Snoey hoe de werkzaamheden verder verlopen. 'Er is veel verlies door de axiaalroller, omdat de kleine peentjes erdoor gaan', antwoordt Snoey.

14.45 uur

Op de weg terug naar kantoor rijdt Dekker langs een 14 hectare groot perceel in Numansdorp waar de spruitjesoogst volop in gang is. Hij wijst naar de nieuwe spruitjesplukker van Tumoba. 'Deze plukker heeft een sorteerunit, daarvan rijden er momenteel maar drie in Nederland. De machine sorteert de spruiten op kleur en schiet de spruiten met zwarte vlekken het land op. Daardoor is er minder smet in de partij. Bovendien heb je het slechtste product niet thuis op het erf.'
 Hoewel de unit op het moment niet werkt vanwege kinderziektes, is Dekker verheugd over de nieuwe ontwikkeling. 'Voor het eerst sinds jaren is de spruitenplukker verbeterd. De Tumoba op rupsen oogst vier rijen tegelijk en heeft een bunker van 10 ton. Deze wordt twee keer per dag gelost; om 11.00 uur en om 16.15 uur.'
De loonwerker schat dat het werk hier over twee dagen klaar is. Hij is minder te spreken over de kwaliteit van de oogst. 'De spruiten zijn dit jaar redelijk, maar in Polen, waar we ook 130 hectare spruiten hebben, zag het er beter uit.'

15.00 uur

De telefoon gaat weer. Een klant vraagt ongeduldig wanneer Dekker kan komen rooien. 'Gaat het om 30 bunder? Ik hoop niet dat het te zware grond is', reageert Dekker terwijl hij op de kaart kijkt waar het perceel in Zeeuws-Vlaanderen ligt. 'We komen met de dieplader', besluit hij.
Zonder koffiepauze te nemen vertrekt Dekker naar Dordrecht, waar hij een chauffeur op gaat halen die aan het ploegen is en vervangen wordt. De laatste rondes van het seizoen zijn bijna altijd hectisch.