Verschuiving van gerst naar tarwe telen

De markt voor gerst is in mineur en er is nu nog geen uitzicht op herstel. De slechte stemming wordt veroorzaakt door grote voorraden brouwgerst en een afnemende bierconsumptie in binnen- en buitenland. De akkerbouwtoeleveranciers vermoeden daarom dat er een lichte verschuiving van gerst naar tarwe plaatsvindt. De gerstmarkt is het afgelopen seizoen overvoerd met kwalitatief uitstekende gerst, is de ervaring van Den Bakker en Jos Deckers, productmanager zaaizaden van Agerland en Agrarische Unie. Deckers: 'Normaal gesproken zit er een premie op brouwgerst vergeleken met voergerst, maar op het moment liggen die prijzen heel dicht bij elkaar.'

Mouters en brouwers terughoudend

De terughoudendheid bij de mouters en brouwers is slecht nieuws voor nieuwe rassen. Quench blijft bijvoorbeeld achter. De verwerkers hebben een grote voorraad die voornamelijk uit Tipple en Prestige bestaat. Het kost volgens Den Bakker en Deckers veel tijd om een nieuw ras in het recept te passen.
Agrifirm is wel te spreken over de prestaties van Quench. Den Bakker: 'Het opbrengend vermogen van het ras is procenten hoger dan dat van Prestige.' De premie op brouwgerst is naar verwachting hoger voor de rassen Prestige en Tipple. Akkerbouwers op zand en dalgronden kiezen daarom waarschijnlijk weer voor een deel Prestige, terwijl op klei veel Tipple zal staan.

Tekort aan zomergraan

De stemming op de tarwemarkt is niet veel beter. Ook hier zijn de voorraden groot door de goede opbrengsten de afgelopen twee jaar. Het areaal zal echter groeien, juist omdat akkerbouwers overstappen van gerst op tarwe. Die groei kan problemen veroorzaken. Deckers vreest dat zaadleveranciers niet aan de extra vraag kunnen voldoen. 'Als het areaal 10 procent groeit, voorzie ik een tekort. Een prijsstijging verwacht ik echter niet, integendeel.'
Vorig jaar was de zomertarwe in het Zuidwesten ook al op. Hoe het dit seizoen in het CZAV-gebied gaat, is nog koffiedik kijken. Graanspecialist Rien Fieman van CZAV: 'Hoe het uitpakt, hangt ook af van het zaaitijdstip.' Zomertarwe vraagt een langere groeiperiode dan gerst. Als pas laat kan worden gezaaid, dan wordt eerder voor gerst gekozen.

Kostprijs

Het is de vraag of akkerbouwers het komende seizoen graan boven de kostprijs telen. Den Bakker: 'Als je uitgaat van een geldopbrengst van 1.000 euro per hectare en daar de kosten van aftrekt, dan is het maar de vraag of er onder de streep iets overblijft.'
De lage financiële opbrengst weerhoudt de akkerbouwers niet. 'Het gewas heeft nu eenmaal een redelijk vaste plaats in het bouwplan, ongeacht de opbrengst.' Daarom blijft het areaal op de lange termijn ongeveer stabiel. Een alternatief is lastig. De contractprijzen voor conserven liggen vergeleken met de afgelopen twee jaar 20 procent lager, als het aan de industrie ligt.
Voor zowel tarwe als gerst kan de markt nog veranderen, al zal dat eerder in de tarwe- dan in de gerstmarkt gebeuren. Mocht ergens ter wereld de oogst tegenvallen door droogte of wateroverlast, dan heeft de gerstmarkt ook nog een stijging van de bierconsumptie nodig. Ook daarom kiezen akkerbouwers eerder voor tarwe, redeneren de graanverkopers.

Rassenkeuze

De belangrijkste rassen voor vroege zaai zijn volgens Agrifirm Tybalt, Granny en Trappe. 'De keuze voor deze rassen is een vrij vast gegeven', zegt landbouwkundige Aaldrik Venhuizen van Agrifirm. 'Alleen als uit proeven blijkt dat een ras het duidelijk beter doet, treedt er een verschuiving op.'
Veredeling van tarwe staat op een laag pitje, het rassenaanbod is heel beperkt. In de zomer- en wintertarwe worden daarom geen verschuivingen in de rassen verwacht.
Agerland is zeer te spreken over het nieuwe zomertarweras Aurum, maar er is te weinig zaad. Deckers: 'Het mooie aan dit ras is dat het resistent is voor aarfusarium. Verder is de teelt helemaal gelijk aan die van de gevestigde rassen. Het is ook geschikt voor praktisch alle grondsoorten.' Met dat probleem kampt CZAV niet.