Melkveehouder runt website over graanprijzen
'Ik kwam met het idee. Samen met twee gelijkgestemden kreeg ik het voor elkaar.' De twee collega's zijn teeltspecialist Wyncko Tonckens en programmeur Wilco de Lange. De drie kenden elkaar al, want Tonckens is een kameraad van Schouten en De Lange is een neef van Nathalie Schouten, de vrouw van Jan.
Geen graan telen
De melkveehouder heeft een bedrijf met 140 melkkoeien en een quotum van 1,1 miljoen kg. Hij heeft 83 hectare voor zijn extensieve beweidingsysteem. Graan teelt hij niet. 'Ik zoek altijd uitdagingen, daarom ben ik hier mee begonnen.'
Schouten bracht al eerder sites in de lucht, waaronder een quotummarktsite en een bietenmarktsite.
Zuivere marktinformatie
Op triticus.eu staan prijzen die de akkerbouwer daadwerkelijk heeft gekregen voor zijn graan. Die geeft de teler zelf op, samen met het ras, het vochtpercentage en hectoliter gewicht. Het programma achter de site zorgt er voor dat er een handzaam rijtje van prijzen per regio ontstaat en dat de gegevens anoniem worden gepresenteerd. Behalve de gemiddelde prijs per regio is bijvoorbeeld ook een overzicht van de prijzen van de laatste dertig dagen te zien.
Net een paar euro hoger
Opmerkelijk is dat de prijzen op de site meestal net een paar euro hoger zijn dan de officiële beursnoteringen. Schouten heeft wel een verklaring. ´Deze cijfers komen zonder invloed van de tussenhandel tot stand. Noteringen in bladen en op sites zijn vaak te laag, dat zie ik bijvoorbeeld ook bij de kalverprijzen. Vaak gaat het om een gemiddelde, een interpretatie van de handel of de journalist of komen ze op een andere manier tot stand. Dat is niet altijd duidelijk. Op triticus is het helder, het gaat om prijzen van het erf, het is zuivere marktinformatie.
Café, studieclub en triticus
Van zijn kameraad Tonckens, voorlichter bij DLV Plant, hoort Schouten wat de akkerbouwers van de graanprijzen vinden. ´Vroeger gingen de telers naar het café om daar over de prijzen te praten, nu doen ze dat bij de studieclub en eigenlijk ook via triticus. Er wordt veel gediscussieerd, zeker nu de prijzen blijven stijgen. Als de prijs tijdens de oogst stijgt, dan heb je kans op extra forse stijgingen. Dat is ook wat je nu ziet gebeuren. In de huidige dynamische markt weet haast niemand hoe lang dit doorgaat.
Nog geen marktanalyse
Schouten post af en toe een berichtje op triticus, maar aan een marktanalyse op de site heeft hij zich nog niet gewaagd. Hij heeft er echter wel een idee over. ´Natuurlijk voeden de berichten uit Rusland de prijsstijging, dat is ook gedeeltelijk emotie. Maar ik ben niet alleen optimistisch over de komende tijd. Ik verwacht de komende decennia betere prijzen. Als de economie verder aantrekt, gaat er ook weer meer graan naar de energievoorziening. Die grotere afzet zorgt voor betere prijzen, afhankelijk van hoeveel meer er wordt gezet.
Niet gecharmeerd
De prijsinformatie op triticus is nu nog te beperkt om als toonaangevend te gelden. Er zijn inmiddels ruim zestig gebruikers uit binnen en buitenland. Er komen prijzen binnen uit Spanje, Tsjechië, Slowakije, Frankrijk, Duitsland, Polen, Hongarije, België en Nederland. ´Buitenlandse telers zijn lastig te benaderen, hoe vind je ze? De taal is een barrière, ook al hebben wij de site in het Engels, Frans, Duits en Pools. Het valt niet mee om de telers in het buitenland te wijzen op het bestaan van de site.´
Schouten schreef al eens een berichtje op een Duitse site, maar door een taaltechnisch misverstand postte hij zijn bericht op een site voor handelaren. Die waren niet gecharmeerd van zijn pleidooi voor transparante prijzen. ´De reacties waren ronduit negatief, ik was verbaasd.'
Meer handelen
Schouten hoopt dat de belangstelling voor triticus groeit, maar vooral dat akkerbouwers meer gaan handelen. ´Als ze iets meer hun best doen, kunnen ze al een betere prijs vangen. Daar ben ik van overtuigd. Vaak kiezen de telers voor de traditionele afzetkanalen, omdat ze dat al jaren zo doen. Als ze iets verder kijken, kunnen ze betere resultaten behalen. Het is zonde niet veel te investeren in de verkoop van je oogst, als je wel het hele jaar moeite doet. Je investeert in je machines, in het gewas en in je grond. Waarom dan zo weinig aandacht voor de verkoop?´
Markt goed volgen
Door de markt goed te volgen, bijvoorbeeld via sites als triticus, kunnen akkerbouwers beter inspelen op de actuele situatie. ´Ik verwacht dat de markt nog veel dynamischer wordt´, filosofeert Schouten. ´Dan wordt het nog belangrijker om op de fluctuaties te reageren. Snelheid is de sleutel, daarom vragen we de deelnemers ook de prijzen zo snel mogelijk door te geven. Dat begon al bij de eerste transactie tegen 150 euro op 2 juli. De beurs kwam pas een week later op dit niveau. Zo konden wij ook aan de hand van de prijzen op de site een week van tevoren al zien dat de beurs in week 27 verder zou gaan stijgen. Ik heb het gevoel dat de handel al reageert voordat de beurs reageert, omdat de handel altijd op scherp staat. Prijzen vanaf het erf geven daarom sneller informatie van de markt dan de beursnotering.
Tussenhandel
Hoewel Schouten de akkerbouwer dus liever zelf bewust met de handel bezig ziet, wil hij niet van de tussenhandel af. Die is volgens de melkveehouder wel gunstig voor de akkerbouwer, omdat die nu eenmaal de tussenhandel nodig heeft. ´De boer weet alles van de teelt, de handelaar alles van het moment van in- en verkoop. Die weet daar ook goede prijzen mee te bereiken, als je elkaar maar kunt vertrouwen. De samenwerking is alleen beter als de akkerbouwer ook weet hoe de prijzen liggen.
Niet commercieel
Schouten verwacht dat er de komende tijd meer initiatieven als triticus ontstaan. ´LTO Noord is ook bezig met een aardappelprijzennotering en ik denk dat er wel sites voor graan en uien zullen volgen. Prima natuurlijk. Voor ons maakt het niet zo veel uit, wij zijn niet commercieel. We vragen 25 euro voor de registratie en voorlopig gaat alles naar de programmeur. We zijn alle drie eigenaar van triticus en het is de bedoeling dat we eventuele verdiensten verdelen. Rijk zullen we er niet van worden. Die 25 euro is geen geld in verhouding tot de teelt. Als je een paar euro per ton meer weet te vangen, stelt dat bedrag niets voor. Het is gewoon leuk als telers enthousiast worden en de site waardevol vinden.´
Weinig werk aan site
Omgekeerd heeft Schouten ook niet veel werk aan de site. ´We steken de koppen regelmatig bij elkaar voor een vergadering. Dat is ook gewoon gezellig. Af en toe controleren we of de transacties ook echt van telers zijn, zodat er geen spookhandel op komt. Dat doen we handmatig, door bijvoorbeeld te controleren of het akkerbouwbedrijf echt bestaat. Soms schrijf ik een berichtje. Verder is het gewoon leuk om te volgen.´
Tekst: Hans van der Lee
Beeld: Koos van der Spek