Gokken met stuifbestrijders

De cellulose is het eerste alternatief voor de drijfmest, dat ruim een decennium geleden werd verboden door de overheid. Drijfmest als stuifbestrijder is alleen nog toegestaan in de Veenkoloniën en op Texel. Voordat drijfmest niet meer gebruikt mocht worden, is uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van papiercellulose als stuifbestrijder. Grootste nadeel is dat het meer kost dan drijfmest en dat het niets doet, behalve voorkomen dat het land aan de loop gaat. De bemestingswaarde is nihil.

Leverancier van het eerste uur

Van der Stelt in Beverwijk is papiercelluloseleverancier van het eerste uur. Het middel wordt verkocht onder de naam Stesam. 'Er is sinds die tijd van alles geprobeerd en er zijn veel producten gekomen, het meeste is weer gegaan', weet bedrijfsleider Jeffrey Oldengarm van Van der Stelt. Het bedrijf was betrokken bij het onderzoek naar alternatieven voor mest. 'Stesam is prachtig spul, nadeel is alleen dat je afhankelijk bent van de loonwerker. Als het dreigt te gaan stuiven, ben je te laat, want dan heeft de loonwerker geen tijd. Je moet het dus preventief gebruiken.'

Alternatief is er niet

Gustaaf Hoogland van loonbedrijf Hoogland in Burgerbrug brengt de papierpulp al ruim tien jaar op voor bollenkwekers en worteltelers. 'Er wordt wel eens gegokt, maar het gebruik is over de jaren ongeveer gelijk gebleven. Een goed alternatief voor dit middel is er niet. Het nadeel van de cellulose in de bollenteelt is opgelost.'
Cellulose geeft een witte laag over de bodem, die het zonlicht weerkaatst. Dat veroorzaakt problemen bij het ziekzoeken. Door een kleurtje door de cellulose te mengen, is een donkerder laag op te brengen. Hoogland: 'Dan heb je nergens last van. Er zijn ook gebruikers die suggereren dat de witte laag zorgt voor een lagere bodemtemperatuur, maar daar heb ik mijn twijfels bij.'

Kosten

Oldengarm vindt dat de kosten van zijn eigen product geen reden zijn om toediening te laten. 'Voor 100 tot 300 euro per hectare ben je klaar. Kijk maar eens wat het kost als je gewas beschadigt of bloot komt te liggen.'
Loonwerker Michel Overdevest in Breezand redeneert precies zo, maar hij ziet dat in het noordelijk zandgebied toch wel wordt gegokt. 'De bollenprijzen zijn laag, de voedingswaarde van cellulose is nul komma nul. Daarom laten de kwekers het wel eens, maar als er 15 hectare bollen wegwaait, komt de spijt.'

Proef met Nodust Agri

Hoewel er volgens Hoogland geen echt alternatief is, doet de loonwerker wel mee aan een proef met Nodust Agri, een stuifbestrijder op basis van magnesiumlignine. De stofbinder wordt al jaren gebruikt in de veevoederindustrie en bij de spaanplaatproductie. Sinds een paar jaar is het middel ook als stuifbestrijder te krijgen. 'We zijn vorig jaar begonnen en dit jaar gebruiken we het ook weer. Dat middel is goed te gebruiken voor gewassen die makkelijk lijden onder de stuifbestrijding, zoals zaaidahlia's. De laag mag niet de dik en te hard zijn en je moet oppassen dat het zoutgehalte niet te hoog wordt door de cellulose.'

Goed voor fijnere gewassen

Stefan Renting van leverancier Dubbelboer in Tweede Exloërmond ziet dat ook als grote waarde van Nodust. 'Het is vooral goed voor fijnere gewassen. In zantedeschia's wordt bijvoorbeeld al veel Nodust gebruikt.' Producent Ligno Star ziet dan ook een toekomst voor het middel in onder meer uien, dahlia's, bieten, bollen en aardappelen. De producent breidt ondertussen de verkooppunten gestaag uit naar alle stuifgevoelige regio's, gesterkt door de positieve ervaringen in de bollenteelt.
Volgens het voorlichtingsmateriaal van Nodust is het makkelijk aan te lengen met water en te verspuiten met de veldspuit, mits de fijnfilters eruit zijn. Hoogland: 'Niet aan beginnen, het wordt een drama.' De loonwerker heeft een eigen spuitboom aan een wagentje gezet om de stuifbestrijders op te brengen.

Gerst op de zandkoppen

Akkerbouwer Kars Kroeze in Tweede Exloërmond heeft nauwe banden met Dubbelboer. Vorig jaar probeerde hij Nodust en hij bracht het op met zijn eigen spuit. 'Geen enkel probleem, het was goed schoon te maken achteraf.'
Of het bindmiddel de oplossing is voor Kroeze, weet hij nog niet zeker. Hij heeft hier en daar een zandkop in zijn grond, dus hoeft hij niet het hele perceel te behandelen. 'Ondanks onze goede ervaringen met Nodust, gaan we dit jaar gerst zetten op de zandkoppen. Vorig jaar kwam de gerst te laat op en toen moesten we snel handelen. Dan is Nodust een uitkomst, al moet je niet te laat aan de gang. Als het eenmaal hard waait, ben je te laat."

Rekenen

Het IRS heeft vorig jaar uitgezocht wat stuifbestrijding kost en wat de voor- en nadelen zijn. Uiteraard komt drijfmest gunstig uit de bus, met een prijs van 2,50 euro voor een ton, inclusief verspreidingskosten. De mestwetgeving is dan het grote nadeel.
Papiercellulose kost ongeveer 9 euro per ton en er gaat 12,5 ton op een hectare, bij een drogestofgehalte van 8 procent. Het is volgens het IRS goed te verwerken en de laag doet zijn werk uitstekend. Nadeel is dat bij de verspreiding diepe sporen kunnen ontstaan, die vooral in een gewas als bieten voor verdrijving kunnen zorgen. Daardoor kan de opkomst tegenvallen en het kan schoffelen en rooien uiteindelijk hinderen. Midden over de rijen of dwars op de rijen uitrijden scheelt schade. Gustaaf Hoogland van loonbedrijf Hoogland gaat overigens uit van 18 ton per hectare voor een prijs van 13 euro per ton.
Voor Nodust Agri ging het IRS uit van 250 euro per 1.000 kilo, geleverd in multiboxen. Er gaat 800 liter op een hectare, opgelost in 1.500 tot 2.000 liter water (op dalgronden) of 3.000 tot 3.500 liter voor de overige gronden. Bijzonder is dat met het middel ook magnesium en zwavel (in sulfaat) wordt gegeven, maar het is dan ook op basis van magnesiumlignosulfaat. Het PPO heeft de werking op bollengronden onderzocht en het instituut komt tot de conclusie dat het bindmiddel goed werkt. Veel ervaring in de akkerbouw was er niet, stelt het IRS.