Suikerbieten oogsten op rupsbanden
Breed gamma rupssystemen
Sinds 2000 legt Westtrack zich helemaal toe op de ontwikkeling en productie van een breed gamma rupssystemen en de wereldwijde afzet ervan. In een doorsnee jaar is de Nederlandse markt goed voor tussen de twintig en dertig sets.
Dit najaar signaleert Van de West een duidelijk toename van de binnenlandse vraag. Afhankelijk van het type hangt aan een set rupsbanden voor bijvoorbeeld een aardappelrooier een prijskaartje van circa 43.000 euro.
Vernieuwde technieken
Zware trekkers en nog veel zwaardere oogstmachines die op banden een druk van wel 2.500 gram per vierkante centimeter realiseren, kunnen veel schade aanrichten aan de structuur van de bodem. Het gebruik van rupsbanden kan deze druk tot 60 procent reduceren.
Moderne rupssystemen geven onder gunstige omstandigheden geen ondergrondverdichting, ondanks de veel hogere last op het rupssysteem. Dit komt omdat de bodemdruk snel wordt afgebouwd onder een rubberen rupssysteem met een hoge voorspanning en een zeer groot contactvlak. Bovendien hebben rupssystemen de laatste decennia een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Vernieuwde technieken reduceren de druk per vierkante centimeter aanzienlijk. De structuur van de bodem, waarin gezaaid, geplant of gepoot wordt blijft beter intact.
Eerst oog voor oogst
De oogst van aardappelen, bieten en uien laat dit natte najaar letterlijk diepe sporen na. In deze omstandigheden draait het bij de meeste akkerbouwers maar om een ding: het binnenhalen van de oogst. Het aspect structuurschade wordt al gauw uit het oog verloren. In doorsnee jaren is juist het advies om geduld te hebben en te wachten tot de grond weer voldoende is opgedroogd om deze zonder schade te berijden. Bij langdurig natte omstandigheden moeten akkerbouwers noodmaatregelen treffen. Zo adviseert het IRS om voor het oogsten van bieten de akker alleen door een bunkerrooier te laten berijden met een uiterst lage bandenspanning en maximaal een halfvolle bunker.
Herstel
Voor herstel van de (zwaar) beschadigde akkers is hulp van de natuur nodig met vele cycli drogen en herbevochtigen. Vorst gevolgd door droge dooi heeft ook een positief effect. De grond in het voorjaar betreden vraagt extra voorzichtigheid. Na de winter is de grond zeer kwetsbaar. De verleiding is groot om na een goede winter het land op te gaan, terwijl alleen het bovenste laagje goed is en de laag eronder nog te nat is om te berijden. De kans op structuurschade in de laag van 15 tot 25 centimeter is dan zeer groot. Ontstane structuurschade werkt het hele groeiseizoen door: lagere opkomst, vertakte bieten, slechtere groei onder droge omstandigheden, meer kans op schade door bodemschimmels en lagere opbrengsten. Dit is te voorkomen door vooraf met de spade de gehele bouwvoor te beoordelen.
Begaanbare grond
Om schade te voorkomen is het zaak om na de oogst sporen los te trekken met een woeler. Deze maakt de grond in een smalle strook los, waardoor de grond haar stevigheid behoudt. En dan zo ondiep mogelijk om te voorkomen dat water in de sporen blijft staan. Op de lichtere zavel en kleigronden mogen de sporen driekwart tot maximaal bouwvoordiepte worden losgemaakt. Bij een diepere grondbewerking ontstaat bij natte omstandigheden schade aan de ondergrond en bij zwaardere gronden versmering. Bij een najaarsbewerking met cultivator op lichte grond luidt het advies om altijd de rol te gebruiken en zonodig met de helft van de tanden te werken. Dat zorgt voor een stevigere bodem en in het voorjaar een beter begaanbare grond. Bijkomend voordeel is dat de grond tijdens vorst verder invriest.
Alsnog 80 hectare gerooid
In de ogen van akkerbouwers Johan (links) en Bert Geraats in Baexem zijn rupsbanden een noodzakelijke bedrijfsrisicoverzekering waaraan wel een aanzienlijk prijskaartje hangt. In augustus dit jaar besloten de gebroeders te investeren in een set rupsbanden voor onder hun nieuwe zelfrijdende AVR Puma aardappelrooier.
De investering betaalt zich dit najaar al terug. Geraats kon met de AVR Puma alsnog 80 hectare aardappels rooien. Aardappels die waarschijnlijk anders voor een groot deel verloren waren gegaan. 'Begin dit jaar kochten we de AVR Puma rooier. In eerste instantie dachten we er niet aan om de machine meteen van rupsbanden te voorzien. Toen zich tijdens de zomer liet aanzien dat we mogelijk een natte oogst tegemoet zouden gaan, besloten we alsnog rupsbanden van Westtrack te kopen. Achteraf een goed besluit.'
Nadeel: traag transport
De gebroeders Geraats telen hun aardappelen verspreid over Midden-Limburg op totaal verschillende grondsoorten. Van heel lichte zandgrond tot zware rivierklei. Het rooien onder natte omstandigheden varieert daardoor ook heel sterk. Geraats: 'Aan het gebruik van de rupsen kleven ook nadelen. Zo bedraagt de maximale snelheid op de weg slechts de helft ten opzichte van gewone banden. We verliezen dus veel tijd bij verplaatsingen naar en tussen de percelen. Bovendien slijt het rubber aanzienlijk bij veelvuldig wegverkeer en hogere temperaturen.'
De aankoop van een rupsset ziet Geraats als een investering op de lange termijn en als een verzekering voor het te oogsten product. 'De onlangs in het leven geroepen brede weersverzekering is voor ons geen optie vanwege het grote eigen risico.'
