‘Opluchting over akkoord voor gewasbescherming’

Het Europees Parlement (EP) kon uit de voeten met een compromis van de voorstellen van het EP en de Europese Commissie. Eind vorig jaar lag nog een voorstel op tafel met verstrekkende gevolgen voor de land- en tuinbouw. In het compromis van januari verdwijnen de schadelijkste stoffen geleidelijk uit de middelenkast. '
Op het moment dat de toelating afloopt, worden ze tegen het licht gehouden. Ze moeten voldoen aan strengere toelatingseisen. Voor andere schadelijke stoffen moeten fabrikanten alternatieven zoeken. Uitstel van het intrekken van de toelating is alleen mogelijk op basis van landbouwkundige onmisbaarheid. Tenslotte moet ook de hoeveelheid gebruikte middelen worden teruggedrongen.

Stoffen kwijtraken

'Het ziet er wel naar uit dat we stoffen kwijtraken die in een breed middelenpakket zitten en dat heeft toch grote gevolgen' zegt Ottenheim, die beslist geen stoffen bij naam wil noemen. 'Er circuleert wel een lijst, maar daar houden wij ons verre van. 
De secretaris doelt op een lijst van 22 stoffen, opgesteld door het Zweedse agentschap voor chemische stoffen KEMI. 'De waarde is nihil, het is hooguit een gok.'
Op basis van de lijst verdwijnt 6 procent van de middelen. In het vorige voorstel was dat nog ruim 80 procent. De chemieman stelt dat het 'zwaaien met allerlei lijsten' de uitwerking van de Verordening van het EP in de weg zitten.

Fabrikanten

Of stoffen in de periode 2010 tot 2015 verdwijnen, hangt ook af van de inspanningen van de fabrikanten. Met aanvullend onderzoek is mogelijk aan te tonen dat middelen minder schadelijk zijn dan werd verondersteld of tot nu toe bekend is. Ottenheim: 'Hoe dat uitpakt, is afhankelijk van hoe ver de industrie wil gaan met hun inspanningen. De onderzoeken kosten tijd en geld.'
De sector loopt ook middelen mis. Die zijn nooit voor toelating aangemeld als gevolg van de scherpere cut-offcriteria of wel de goedkeuringscriteria. 'Fabrikanten hebben middelen in de pijplijn. Als ze nu inschatten dat ze door de strengere eisen geen kans op toelating maken, stoppen ze ermee. Die analyse wordt deze dagen gemaakt.' Volgens Nefyto zijn daar wel 'de scherpste kantjes vanaf' in vergelijking met het voorstel van eind 2008, omdat 'op onderdelen een wetenschappelijk oordeel over de specifieke risico's mogelijk is'.

Vertrouwen in lobby belangenbehartigers

Gerard Top is iets concreter. De directeur van middelenhandelaar Van Gent Van der Meer Nuyens en bestuurslid van Agrodis, brancheorganisatie van de handel, vreest bijvoorbeeld voor schimmelbestrijder mancozeb. Hij heeft echter vertrouwen in de lobby van belangenbehartigers Agrodis, LTO en KAVB. 'Er moet een breed middelenpakket behouden blijven. Daarvoor hebben we de hulp van telers nodig. Zij moeten ons ook tijdig aangeven waar ze in de praktijk knelpunten ervaren.'
Ook Ottenheim roept telers op problemen te melden bij de coördinatoren effectief middelenpakket. 'Dat kan de keuzes de komende tijd beïnvloeden', denkt de Nefyto-secretaris. De voedingstuinbouw kan daarbij rekenen op steun van de afzetorganisaties. 'Er is honderd procent steun als het om landbouwkundige onmisbaarheid gaat. Zij zijn ook doordrongen van de noodzaak om bepaalde middelen te behouden.'

Europa verdelen in zones

Een ander gevolg van de nieuwe regels is de verdeling van Europa in zones. Als een middel in een land in een bepaalde zone is toegelaten, kan het in andere landen binnen de zone ook worden gebruikt. Dat neemt de verschillen tussen buurlanden weg. Ook komt er behalve de toelatingsverordening ook een machineverordening. Daarvoor hoeft de Nederlandse teler niet te vrezen, meent Ottenheim. 'Het gaat om controles en voorzorgsmaatregelen die moeten voorkomen dat restanten van middelen in het milieu komen. Het is eigenlijk een vertaling van het Nederlandse model naar Brussel. Wij kennen die regels al, zoals bijvoorbeeld de spuitlicentie, de doppenkeuring en de Storl.' De Storl regelt het afvoeren van verpakkingen.