Verreikers bezig aan snelle opmars
Veelzijdige krachtpatser
Gebruikers van een verreiker zetten hun machine in voor de meest uiteenlopende werkzaamheden. Op veel bedrijven komt de machine dagelijks in actie, waardoor hij vaak meer uren maakt dan menige trekker. Je moet een verreiker dan ook niet zien als een vervanger van een trekker, maar als een aanvulling.
Steeds meer akkerbouwers zien de mogelijkheden van een verreiker. Voordelen ten opzichte van de trekker met voorlader, shovel en heftruck zijn vooral het hogere hefvermogen en -snelheid, de grotere tilhoogte en de wendbaarheid van de verreiker.
Dat laatste komt doordat de meeste machines over vierwielbesturing beschikken. Hierdoor gaat het werken met de verreiker op de vaak grote bedrijven veel gemakkelijker en sneller. Bovendien zijn de machines veelzijdiger inzetbaar en kunnen onder andere in gebouwen beter uit de voeten. De meest gebruikte verreikers in ons land zijn de machines met een hefvermogen van rond 3 ton en een hefhoogte van omstreeks 7 meter. Allemaal hebben ze een tweedelige giek.
Variatie in hulpstukken
Zo kun je met een verreiker de vele soorten balen op het bedrijf en op het land verwerken, maar ook met kuubskisten goed overweg. Daarbij is de vierwielbesturing inclusief hondegang erg praktisch. Naast pallets en bigbags kun je natuurlijk ook losgestorte producten zoals graan en aardappelen verwerken of zelfs licht grondwerk uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan het kiepen van kisten met pootaardappelen of het vullen van de pootmachine
Dat laatste zie je steeds meer gebeuren. De grote variatie in hulpstukken biedt erg veel mogelijkheden een dergelijke machine in te zetten. Vooral werkers in de agrarische sector zijn in dit opzicht creatief en meester in het bedenken van nieuwe toepassingen voor deze machines.
Marktaanbod
De markt voor verreikers in Nederland is voor ruim 80 procent in handen van de drie fabrikanten Manitou, Merlo en JCB, waarbij JCB met een aandeel van bijna 40 procent wereldmarktleider is. Deze fabrikanten vinden de agrarische markt zo belangrijk dat zij speciale landbouwuitvoeringen van hun machines ontwikkelden.
Uitgebreide landbouwuitrusting
De verreikers voor toepassing in de landbouw hebben een uitgebreidere uitrusting dan hun karige broertjes uit de bouwwereld. In ieder geval bezitten ze een motor van minstens 100 pk. Deze verreikers hebben veelal een maximale snelheid van 40 kilometer per uur, een zware trekhaak en een remventiel voor transport op de weg.
Daarnaast rusten de fabrikanten hun landbouwuitvoeringen uit met grotere wielen (24 inch) en zwaardere Loadsensing hydrauliekpompen met een capaciteit van minstens 100 liter per minuut waardoor je gelijktijdig kunt heffen, de giek uitschuiven en de bak kunt kiepen met een behoorlijke snelheid zonder dat je meteen vol gas moet geven. Speciaal voor het gebruik in lage gebouwen leveren de meeste fabrikanten speciale compacte uitvoeringen met een breedte en hoogte van rond twee meter.
De laatste jaren groeide de agrarische markt voor verreikers dusdanig dat ook enkele trekkerfabrikanten, waaronder Claas, Deutz-Fahr, Massey Ferguson en New Holland dergelijke machines in hun programma opnamen.
Jarno Hofstee: 'Onze meest gebruikte machine'
Jarno Hofstee runt samen met zijn ouders en broer een akkerbouwbedrijf in het Groningse Zuidbroek en zet op hun akkerbouwbedrijf van 80 hectare een verreiker in van JCB type 541-70 AGRI XTRA. Deze machine van 1,5 jaar oud is de meest luxe van JCB. Op het bedrijf teelt Hofstee vooral wintertarwe en daarnaast koolzaad en suikerbieten.
'Wij gebruiken de verreiker naast allerhande werkzaamheden op ons bedrijf ook om in de zomermaanden stro, onder andere voor een fouragehandelaar, op te ruimen', legt Hofstee uit. 'Daarnaast slaan we ook stro in onze schuur op. We gebruiken de verreiker voor het verladen van tarwe en we helpen bij een bouwbedrijf bij ons in het dorp mee Je kunt wel stellen dat de verreiker de meest gebruikte machine op ons bedrijf is.'
Verreiker als vulmachine
'Je ziet hier in de omgeving dat steeds meer boeren een verreiker hebben om bijvoorbeeld de aardappelpootmachine te vullen of een vrachtwagen te laden. We gebruiken hem vrijwel elke dag. De machine maakt ongeveer 550 uur per jaar en draait daardoor meer uren dan onze trekkers. Hij is zeker gemakkelijker dan een heftruck in ons geval, omdat een heftruck bij het laden van stro onhandig is, zeker als je wat meer ruimte hebt. In oudere schuren valt dat soms tegen. In het veld werkt het in ieder geval makkelijker dan een ruwterreinheftruck en je bent sneller en wendbaarder dan een trekker. Bovendien heeft de vooras van een trekker het bij grote stropakken zwaar te verduren.'
Eerst tweedehands
'In het verleden gebruikten wij altijd een trekker met voorlader, maar die was op een gegeven moment aan vervanging toe. Toen kochten we een gebruikte verreiker. Daar hebben we zo'n vier jaar mee gedraaid. We dachten dat we een mooie machine hadden, maar daar was een heleboel onderhoud aan waardoor de kosten behoorlijk opliepen. Uiteindelijk besloten we anderhalf jaar geleden een nieuwe te kopen. Bij een machine die je het meest gebruikt, moet je het gewoon goed voor elkaar hebben. Als je een nieuwe verreiker koopt, kost dat gewoon een behoorlijke hap geld, maar als je kijkt naar het gemak dat je ervan hebt, kan het altijd uit.'
Ruud Steinbusch: 'Elke dag in gebruik'
Op zijn loon- en akkerbouwbedrijf van ongeveer 80 hectare, deels gepacht en deels in eigendom, gebruikt Ruud Steinbusch in het Zuid-Limburgse Voerendaal een Merlo-verreiker van het type P 35.7 KT. Deze machine zet hij ook veelvuldig in voor het depot van Agerland op zijn bedrijf waar de inname van granen en de handel in kunstmest plaatsvindt.
'Voorheen deden we al het werk met wielladers, maar het extra bereik van de verreiker is gewoon veel gemakkelijker', legt Steinbusch uit. 'Vooral bij het lossen boven een wagen en bij het opschuiven van het losgestorte graan in de loods. Het werkt veel gemakkelijker ook omdat je door de lage instap sneller op en af kunt stappen. We gebruiken nog wel een heftruck, maar die blijft binnen voor de lichtere klusjes. Met die verreiker doen we gewoon alles en gebruiken hem vrijwel elke dag, waardoor hij rond 600 uur per jaar draait. We vullen er de aardappelpootmachine mee, en bij het uitschuren van de aardappelen lossen we met een grote kiepbak van 2,5 ton in de stortbunker. Hierdoor kunnen we nog wat extra grond uitzeven.'
Steinbusch perst ronde balen met een perswikkelcombinatie, waarbij hij de Merlo met balenklem gebruikt voor laden en stapelen.
Niets anders meer
'Van een trekker met voorlader win je altijd', aldus Ruud. 'Ten opzichte van een kleine shovel kom je veel hoger. Zo kwamen we bij de shovel met de bigbags - die worden gebruikt voor speciale samenstelling van kunstmest - net niet hoog genoeg boven de kunstmeststrooier. Bovendien zit je dan met de wielen van de shovel vaak al tegen de bak van de strooier aan. Wie eenmaal een verreiker heeft gehad, wil niet anders meer.'
JCB wereldmarktleider
Met een aandeel van bijna 40 procent is JCB wereldmarktleider. Het programma van de 'Loadall Agri'-verreikerserie bestaat uit 24 modellen met hefvermogens van 2 tot 4,1 ton en een hefhoogte van 4 tot 9,5 meter. De machines zijn leverbaar in de uitrustingsniveaus Agri, Agri Plus, Agri Super en Agri Xtra. Ongeveer 95 procent van de componenten voor zijn Loadall-verreikers produceert JCB zelf. Zo ook de aan de rechterzijde dwarsgeplaatste Dieselmax viercilindermotor met vermogens van 100 of 130 pk. Het hydraulische systeem heeft een servobediening, plunjerpomp met loadsensing en een capaciteit van 140 liter per minuut.
Italiaanse Turbofarmer
Onder de naam Turbofarmer levert de Italiaanse fabrikant Merlo een serie verreikers speciaal voor gebruik in de landbouw. Deze machines hebben een hefvermogen van 3,4 tot 4,1 ton en zijn verkrijgbaar met hefhoogtes van 7 of 9,7 meter. Aan de rechterkant monteert Merlo in de lengterichting een viercilinder turbodiesel van Deutz met een vermogen van 100 pk. In de grotere versies levert dit aggregaat met intercooler 140 pk. Bij de basismodellen beschikt het hydraulische systeem over een tandwielpomp met een opbrengst van 100 liter per minuut. De luxere types hebben een loadsensing systeem met Flow-Sharing en een capaciteit van 150 liter per minuut.
Franse Maniscopic
Ook het Franse Manitou heeft een speciale serie verreikers voor de landbouw, de Maniscopic MLT Agri, in zijn programma. De serie bestaat uit 11 modellen met hefvermogens van 2,3 tot 4,5 ton en hefhoogtes van 5 tot maximaal 9 meter. Als krachtbron gebruikt Manitou Perkins 1104C viercilinder turbodiesels die afhankelijk van het type machine 100 of 124 pk leveren. Manitou biedt meerdere modellen aan die over een hydrostatische aandrijving beschikken. Afhankelijk van welk model MLT wordt gekozen, biedt Manitou een hydraulisch systeem met een tandwielpomp van 105 liter, een loadsensingpomp van 110 liter of in de LSU-uitvoering een elektronisch geregelde loadsensingpomp met een capaciteit van 150 liter per minuut.
Nieuwe aanbieders
De laatste jaren groeide de agrarische markt voor verreikers zozeer dat ook enkele trekkerfabrikanten, waaronder Claas, Deutz-Fahr, Massey Ferguson en New Holland, deze 'tak van sport' hebben ontdekt.
Tekst: Harold Mestrom
Beeld: Ingrid Zieverink, Susan Rexwinkel, fabrikanten