Plantenveredeling op de kop
'Reverse breeding'is het resultaat van onderzoek van de Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR, het Nederlandse plantenveredelingsbedrijf Rijk Zwaan en van de Universiteit van Davis in de Amerikaanse staat California. Het onderzoek is op 11 maart 2012 gepubliceerd in Nature Genetics.
Stekken en kruisen niet nodig
‘Reverse breeding’ levert plantenveredelaars nieuwe mogelijkheden voor het ontwikkelen van rassen en voor het besparen van kosten. Als een plantenveredelaar een uitzonderlijk goed producerende plant vindt met heterozygoot DNA, zoals FfGgHhKk, kan hij de plant alleen vermeerderen door óf te stekken, of de ouders te kruisen. Maar dan moet hij die ouders wel hebben. Als de veredelaar wel de FfGgHhKk plant heeft, maar niet de bijbehorende ouders, kan hij alleen het dure stekken gebruiken. Daarom bedachten de onderzoekers een techniek waarmee een plantenveredelaar de ouders van de FfGgHhKk naderhand erbij kan zoeken. Die noemden ze ‘reverse breeding’.
Nieuwe ouders maken
Dankzij de ‘reverse breeding’ valt de noodzaak weg om éérst de geschikte homozygote ouders in handen te hebben. En juist daarin ligt de verwachte kracht van ‘reverse breeding’. Een veredelaar zou een aantal interessante heterozygote planten met verschillende interessante eigenschappen kunnen kiezen en deze onderling kruisen. Daarbij maak je je totaal geen zorgen meer over de afstamming en laat je de natuur zijn werk doen. Er ontstaat vanzelf genetische variatie in de nakomelingen. De veredelaar zou vervolgens simpelweg de meest interessante planten kunnen selecteren, en daarvoor nieuwe ouders maken. Veredelaars kunnen dus veel beter gebruik maken van de natuurlijke variatie die er in potentie in gewassen aanwezig is, maar die nu vaak niet ten volle gebruikt wordt, omdat veredelaars nu niet met dergelijk complex DNA uit de voeten kunnen.
Broccoli en bloemkool
Het onderzoek dat in Nature Genetics gepubliceerd is, laat zien dat het mogelijk is om de ‘reverse breeding’ techniek toe te passen bij de zandraket (Arabidopsis thaliana). De zandraket is een plantje dat door veel onderzoekers wordt gebruikt en familie is van onder andere bloemkool en broccoli. De techniek is in principe ook toepasbaar op de meeste belangrijke voedselgewassen.
Referenties van het genoemde artikel in Nature Genetics:
Wijnker, E., van Dun, K., de Snoo, C.B., Lelivelt, C.L.C., Keurentjes, J.J.B., Ravi, M., Naharudin, N.S., Chan, S.W.L., de Jong, H., and Dirks, R., (2012): “Reverse breeding in Arabidopsis thaliana generates homozygous parental lines from a heterozygous plant”. Nature Genetics, advance online publication, dd. 11-03-2012.
