‘Bied boer perspectief bij duurzaam bodemmanagement’

Een akkerbouwer werkt een groenbemester onder. Beeld: Jorg Tönjes

Student Bas du Mortier van Wageningen Universiteit en Research merkt dat er knelpunten zijn bij akkerbouwers om tot door de overheid gewenst duurzaam bodembeheer te komen. In zijn scriptie over bodemmanagement wil hij de knelpunten en de prikkels verwoorden die van invloed zijn op de keuzes die boeren maken bij hun bodembeheer. Een enquête onder praktijktelers is de basis van de studie.

„Ik zou de landbouw meer willen zien als mogelijke oplossing om de uitstoot van broeikasgassen te reduceren”, zegt Bas du Mortier. „Het ontbreekt in overheidsplannen volgens mij vaak aan perspectief voor de telers. Ze worden bijvoorbeeld onvoldoende gecompenseerd. Waar telers tegenaan lopen staat in mijn onderzoek centraal. Zijn er misschien gerichtere oplossingen dan het inzetten van subsidies? En wat is er praktisch mogelijk? Hier wil ik meer inzicht ingeven, met als basis de praktijkervaring”.

Door het meer te hebben over mogelijke voordelen voor de telers, zoals een gezond bodemleven, betere berijdbaarheid van percelen of lager brandstofgebruik bij lichtere grondbewerking, voelen telers een positieve stimulans, denkt de student. „Nu lijken de nadelen wel eens zwaarder te wegen. Vanwege het onkruid wil de teler ploegen of er is nieuwe apparatuur of meer werk nodig bij veranderingen in het bodembeheer.” Hij hoort terugkomen dat het keuzes zijn die vaak worden bepaald door het afwegen van voor- en nadelen, zowel economisch als agronomisch, maar uiteindelijk telt de productiviteit het zwaarst. „Telers kunnen wel met alle geweld gestimuleerd worden bepaalde technieken toe moeten passen, maar als de rekeningen niet betaald kunnen worden zijn zij zelf de sigaar.”

Contrast

Du Mortier ziet een contrast ontstaan, waarbij de ene groep telers grotere stappen kan maken dan de andere bij bodemmanagement. „In de studie wil ik meer begrip krijgen waarom dat gebeurt. Onderdeel van de studie is de vraag hoe boeren kijken naar de toekomst van hun bedrijven. Ik heb nu meerdere keren gehoord dat een duidelijke visie op de toekomst van landbouw in Nederland voor telers belangrijk is om te weten waar ze aan toe zijn en zo kunnen investeren in een toekomst voor hun bedrijf.”

Daarnaast zijn huidige regels en wetten te gefocust op het micro-managen van alles, wat het geheel te complex maakt, denkt Du Mortier. „Ik heb het gevoel dat telers ook door de bomen het bos niet meer kunnen zien, maar door dit soort inzichten van onderaf duidelijk te maken kunnen bovenaf hopelijk verandering te weeg worden gebracht. Onlangs heeft de RVO hierover ook aan de bel getrokken.”

Opdrachtgever en financier van de studie is het Environmental Defense Fund (EDF), een internationale organisatie voor duurzaamheidsonderzoek. Onder hun steun wordt dit onderzoek ook in Duitsland en Spanje uitgevoerd. Als onderdeel van dit onderzoek is er een enquête gelanceerd, waarin groenbemesters, grondbewerking en wet- en regelgeving belangrijke onderwerpen zijn. Du Mortier wil graag nog boeren in verschillende delen van het land en op verschillende bodemsoorten spreken om hun mening te horen en te vertegenwoordigen.

Er is ook een online enquête, met een tegoedbon van 20 euro als bedankje, invullen duurt ongeveer 15 minuten. Kijk voor verdere informatie betreffende het onderzoek en hoe u uw ervaringen kan delen op bodemenquete.nl.