Zes NGO’s zetten eerste stap naar juridische procedure tegen glyfosaat

PAN Europe (Pesticide Action Network), ClientEarth (EU), Générations Futures (Frankrijk), GLOBAL 2000 (Oostenrijk), PAN Germany (Duitsland) en PAN-Nederland kondigden in november vorig jaar aan een juridische procedure te starten over de Europese hergoedkeuring van de werkzame stof glyfosaat. Ze vinden dat bij de herbeoordeling belangrijke risico's over het hoofd zijn gezien of niet serieus genoeg zijn genomen.

'Over het hoofd gezien'

Deze eerste stap - het verzoek tot interne herziening - is een vervolg op de recente hergoedkeuring van glyfosaat voor tien jaar. In het herzieningsverzoek wijzen de NGO's op onderzoeken die volgens hen over het hoofd zijn gezien tijdens het goedkeuringsproces, maar die wel een verhoogd risico op kanker, een alarmerend sterftecijfer onder insecten en grote effecten op de hersen- en genfunctie aantonen als gevolg van het gebruik van glyfosaat.

De Europese Commissie heeft nu 22 weken, tot eind juni, de tijd om formeel te antwoorden op het verzoek. Als de Commissie haar toelating voor glyfosaat niet intrekt, zullen de NGO's een rechtszaak aanspannen. Als de eisers van mening zijn dat het antwoord van de Commissie de wetsovertredingen nog steeds niet oplost, kunnen ze het antwoord aanvechten bij het Hof van Justitie van de Europese Unie.

EU-wetgeving en jurisprudentie

De NGO's stellen een aantal regelgevingspraktijken te hebben geïdentificeerd die niet overeenkomen met de EU-wetgeving en de jurisprudentie. Deze hebben betrekking op de Europese Commissie, maar ook op de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) en het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA). Volgens de NGO's hebben beide agentschappen onvoldoende aandacht besteed aan beschikbaar wetenschappelijk onderzoek. „Daarnaast tonen we aan dat de Europese Commissie heeft gehandeld in strijd met de EU-wetgeving over de goedkeuring van pesticiden en het voorzorgsprincipe, door glyfosaat opnieuw goed te keuren ondanks bewijs dat de stof schade kan toebrengen aan mens, dier en milieu”, aldus de zes NGO’s.

De industrie heeft onvolledige dossiers ingediend op verschillende gebieden van de risicobeoordeling, stellen de organisaties. „Dit is niet in overeenstemming met de wet en hun dossier had daarom moeten worden afgewezen door de regelgevers.” Daarnaast slaan ze aan op het kankerrisico: nieuwe wetenschappelijke bevindingen bevestigen volgens hen opnieuw dat glyfosaat kankerverwekkend is.

Genotoxisch

De ECHA-beoordeling over genotoxiciteit (wanneer een stof het DNA in cellen kan beschadigen) heeft niet kunnen aantonen dat glyfosaat niet genotoxisch is, terwijl niet-industriële onderzoeken op basis van de gevoeligste tests aantonen dat de herbicide wel degelijk genotoxisch is, schrijven de NGO’s. „De beoordeling is nog steeds gebaseerd op oude industriële studies, die minder gevoelig zijn en waarvan er veel methodologisch onbetrouwbaar zijn bevonden.”

Daarnaast stellen de NGO’s dat het potentieel van glyfosaat om de hersenen en het zenuwstelsel aan te tasten niet goed is beoordeeld. „Alle door de industrie verstrekte onderzoeken zijn gebaseerd op acute of kortdurende toxiciteit bij volwassenen en zijn ongeschikt om neurotoxiciteit door blootstelling van de moeder of neurotoxiciteit in de vorm van degeneratieve ziekten zoals de ziekte van Parkinson te beoordelen.”

Antibioticum

Ander punt in hun verweer is dat glyfosaat ook is gepatenteerd als antibioticum terwijl het ook het microbioom van mensen, vogels, bijen en andere soorten aantast. „Er is aangetoond dat 50 procent van de menselijke microbioomsoorten worden beïnvloed door glyfosaat. EFSA heeft essentiële informatie over toxiciteit voor insecten, vogels en amfibieën niet openbaar gemaakt.” Ook is er volgens de zes organisaties geen enkele studie verstrekt naar de toxiciteit op lange termijn bij zoogdieren.