Winstgevendheid landbouw als enige energie-intensieve sector afgenomen
In de landbouw daalde de winstquote (netto-exploitatieoverschot als percentage van de toegevoegde waarde) van 43,1 procent in 2019 naar 40,1 procent in 2022. In de andere drie energie-intensieve sectoren - chemische industrie, horeca en de vervoerssector - steeg deze. Dat de winstquote in de landbouw daalde kwam doordat de kosten met 27,8 procent stegen en de opbrengsten maar met 24,8 procent. Daarbij daalde het totale volume van de geleverde producten ook met 1,4 procent. Alleen over de economie als geheel, zonder de energie-intensieve bedrijfstakken, daalde dit percentage ook van 37,3 in 2019 naar 29,8 in 2022.
Meer volume, hogere prijzen
De winstquote in de chemische industrie, de horeca en de vervoerssector steeg doordat die bedrijfstakken de gestegen kosten opvingen met meer afzet of hogere afzetprijzen. In de horeca kwam de sterkere toename van de productie vooral doordat er ten opzichte van 2019 meer werd geconsumeerd, terwijl bedrijven minder personeel inzetten. De kostenstijging van onder andere energie werd dus opgevangen door meer te verkopen. In de vervoerssector en de chemie werden de hogere kostprijzen doorberekend aan de klant.
Toename van de kosten
De kosten van bedrijfstakken zijn niet alleen toegenomen door de hogere energielasten. In de meeste bedrijfstakken leverden overige materialen en diensten de grootste bijdrage aan de toename van de kosten. Materialen en diensten zijn voor veel bedrijfstakken een belangrijke input voor het productieproces. Hogere prijzen voor materialen en diensten hebben daardoor een grote invloed op de totale kosten.
Uitgaven arbeid
De vier meest energie-intensieve bedrijfstakken zagen de uitgaven aan arbeid in mindere mate toenemen dan in de hele economie het geval was. De horeca had in 2022 zelfs een lagere arbeidsinzet dan in 2019. Door loonstijgingen stegen de kosten van arbeid in deze bedrijfstak overigens wel.
Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: Fenneke Wiepkema