Het is nu eerst even wachten op beter weer
Veel uientelers staan in de startblokken maar misschien nog wel meer dan andere jaren is geduld de beste raadgever, stelt Syngenta uienexpert Kees Jacobs. “Geef je perceel de tijd om op te drogen, zeker ook in de diepere lagen. Vroeg zaaien is mooi maar laat het niet ten koste gaan van de structuur.”
Met het extreem late voorjaar van 2023 nog vers in het geheugen zal menig uienteler van plan zijn om dit jaar de eerste de beste kans te pakken om de uien aan de grond toe te vertrouwen. “Op zich een prima voornemen”, vindt Kees Jacobs, “Maar qua bodemomstandigheden hebben we een mindere start dan vorig jaar. Niet alle percelen zijn op tijd en onder goede omstandigheden geploegd. Dus ik adviseer de telers in veel gevallen om toch nog even rustig aan te doen en te wachten op een langere droge periode.” Overigens zijn de eerste uien al wel gezaaid. Niet alleen sporadisch in Brabant en Limburg maar verrassend genoeg ook in Noordoost-Nederland. Jacobs: “Daar is de laatste periode al gauw zo’n 50 millimeter minder neerslag gevallen dan in de rest van het land, dus daar kon men op de hoger gelegen lichte percelen al eerder terecht.” Het advies om niet te vroeg te zaaien geldt wat Jacobs betreft zeker ook voor gronden waar in het recente verleden Vydate werd toegepast tegen bodeminsecten en/of aaltjes. “Nu Vydate niet meer is toegelaten kun je op dergelijke percelen beter wachten op een iets hogere bodemtemperatuur. Dan vergroot je de kans dat het uienzaadje na kieming vlot en ongestoord kan doorgroeien.”
Groter areaal
Aan de animo voor de uienteelt zal het dit jaar niet liggen want er wordt een flinke groei van het areaal verwacht, vertelt Jacobs. “De schattingen lopen flink uiteen maar wij houden het bij Syngenta op gemiddeld 10% voor de gele uien met uitschieters tot 15% op de oostelijke en noordoostelijke zandgronden. Voor rode uien gaan we uit van een plus van 15-20%. Je moet wel bedenken dat we vorig jaar wat krimp hadden maar het blijven forse percentages.” De uienexpert houdt overigens wel zijn hart vast voor het geval er een normaal groeiseizoen komt. “Want dan hebben we geheid te veel, zeker van de gele uien. Maar ja, in de praktijk sneuvelt er ook elk jaar wel wat”, relativeert hij. De animo om meer te zaaien komt uiteraard voort uit de gemiddeld fraaie prijzen van de afgelopen twee seizoenen. Voor de nieuwkomers heeft Jacobs nog wel een goede raad: “Wees kieskeurig met je perceel keuze. Er gaat bij de uienteelt voor veel geld de grond in en het gewas stelt hoge eisen aan de bodemkwaliteit om tot een goede opbrengst te komen. Een misser is bij uien veel duurder dan bij tarwe of mais.”
Lichte machines
Voor het moment dat straks de zaaimachines het land op kunnen herhaalt Jacobs nog maar eens de belangrijkste spelregels om tot een goed zaairesultaat te komen. “Werk met de lichtst mogelijke trekker-zaaimachine combinatie en zorg voor een lage bandenspanning. En probeer de grond in 1 keer klaar te leggen. Ik zie elk jaar opnieuw dat de plekken die het vaakst bewerkt zijn, bijvoorbeeld kopakkers en geren, het eerst problemen geven met dichtslaan en slemp. Het zou mooi zijn als we weer eens een voorjaar hebben waarbij de uien opkomen zonder beregenen of kosten breken. En voor een deel heb je dat dus zelf in de hand.”
Goede zaadbeschikbaarheid Syngenta rassen
Na een aantal seizoenen met meer vraag dan aanbod is er dit jaar voldoende zaad beschikbaar van de Syngenta uienrassen. “We hoefden dit jaar geen ‘nee’ te verkopen”, lacht Jacobs “Dat is vooral te danken aan de flink opgeschroefde zaadproductie. Ondanks dat we deze winter flink meer hebben verkocht dan voorgaande jaren kunnen we nog steeds zaad leveren van onze toppers Motion en Promotion. Er is zelfs nog een beetje geprimed zaad beschikbaar. En ook ons nieuwe rode ras Allurion hebben we nog op voorraad.”
De juiste zaaidichtheid
Jacobs heeft nog een nuttige tip die te maken heeft met de zaaidichtheid. “We zien de laatste jaren nogal eens dat telers de gewenste 80 planten per vierkante meter niet halen. En dat ligt dan niet alleen aan de omstandigheden maar ook aan het aantal gezaaide eenheden. Als je rekent met een kiemkracht van ongeveer 90% en een veldopkomst met hetzelfde percentage dan heb je 100 zaadjes nodig om op 80 uien te komen. Dat betekent 4 eenheden per hectare. Bij 3,5 eenheden zul je onder praktijkomstandigheden niet verder komen dan 70 planten.”