Onderzoek PPS: inundatie kan effectief zijn bij aaltjesbestrijding in bollenteelt

De PPS Bollen Bodem & Aaltjes heeft een literatuuronderzoek uitgevoerd om bestaande kennis over de effecten van inundatie overzichtelijk samen te brengen. Het doel van het onderzoek was om een overzicht te krijgen van de invloed van inundatie op bodemstructuur, -chemie en -biologie, de bestrijdende werkingen en openstaande vragen. Daarnaast geeft het aanbevelingen voor het inzetten van inundatie

Invloed op bodemstructuur

Hoe de bodemstructuur reageert op inundatie hangt af van het type grond, het zoutgehalte van het water, de uitgangssituatie en de grondbewerking kort vóór het onder water zetten, zo melden de onderzoekers. ‘Bij zandgronden kan de structuur verslechteren als er te snel te veel water wordt toegevoegd, terwijl percelen met veel organische stof minder risico lopen. Kleigronden kunnen afhankelijk van het kleitype zowel zwellen als krimpen.’ De onderzoekers doen een aantal aanbevelingen om de bodemstructuur na inundatie zo goed mogelijk te behouden: ‘Verhelp bestaande structuurproblemen vóór de inundatie, zorg dat de grond goed los is en laat het water langzaam vanaf het laagste deel van het perceel op en af.’

Invloed op bodemchemie

Tijdens inundatie van een perceel ontstaat een zuurstofloze en volledig met water verzadigde omgeving, aldus de onderzoekers. ‘Dit heeft een sterke invloed op de bodemchemie: het geheel van mineralen, organische stof, water en lucht in de bodem. De veranderingen in bodemchemie tijdens inundatie vormen een complex proces, waarbij de zuurgraad, het oplossen en reageren van voedingsstoffen, de kwantiteit en kwaliteit van de aanwezige organische stof en het bodemleven een grote rol spelen.’ Om negatieve effecten van inundatie te beperken, doen de onderzoekers de volgende aanbevelingen: voorkom een overschot aan minerale stikstof voordat de inundatie start, omdat dit de uitstoot van broeikasgassen verhoogt, stem bemesting nauwkeurig af op de gewasbehoefte en bemest niet te ruim.’

Invloed op bodembiologie

Het microbioom - de verzameling bacteriën, schimmels, virussen en andere micro-organismen in de bodem - kan sterk verschillen tussen bodems, valt verder in het onderzoek te lezen. Het effect van inundatie hangt af van dit microbioom. ‘Hoe heftig een microbioom reageert, hangt af van de mate waarin de organismen bestand zijn tegen zuurstofloze omstandigheden. Over het algemeen neemt de hoeveelheid organismen sterk af, maar blijft de diversiteit van het microbioom na inundatie grotendeels gelijk aan die van vóór de inundatie. Er zijn geen aanwijzingen dat groepen bacteriën volledig verdwijnen: voor individuele soorten is dit echter niet bekend. Met goede nazorg kan het microbioom meestal herstellen tot vergelijkbare niveaus.’ Het effect van inundatie op schimmels is nog niet bekend.

Bestrijdende werking

Bij het onder water zetten van een perceel spelen verschillende factoren een rol in het bestrijden van ziekten, plagen en onkruiden, constateren de onderzoekers. ‘Tijdens inundatie verandert de omgeving in een minder gunstige plek voor veel van deze soorten. Zo wordt de bodem zuurstofloos, reageren stoffen in de bodem sneller met elkaar, lossen metalen op, en fermenteren bacteriën.’ Al deze processen kunnen ervoor zorgen dat extra giftige stoffen vrijkomen.

Niet alle soorten

Sommige ziekten, plagen en onkruiden zijn niet bestand tegen deze veranderingen en worden effectief bestreden. ‘Helaas geldt dit niet voor alle soorten’, aldus het onderzoek. ‘Vooral soorten die leven van dood materiaal of een zwak concurrerend vermogen hebben, kunnen na inundatie sterk uitbreiden.’ De onderzoekers doen op dit vlak de volgende aanbevelingen: ‘Zorg voor een goede bodemstructuur, zodat er geen zuurstof in bepaalde plekken achterblijft, voeg extra organische stof toe om de bacteriegroei te bevorderen, en bemest niet te veel vóór de inundatie, zodat de stikstofconcentratie na de laatste teelt minimaal is.’

Klik hier voor een lijst met aanbevelingen voor een maximaal effect van inundatie en de bodem zo gezond mogelijk te houden na het proces.